بی‌دقتی در عملیات هوایی، نارضایتی از نظامیان را تشدید می‌کند
تردیدی نیست که نیروهای امنیتی افغانستان در مبارزه با گروه‌های تروریستی قربانی می‌دهند، اما بی‌دقتی درعملیات‌های نظامی هم کم نیست.
ادعا شده است که در حمله هوایی اردوی ملی بر یک تجمع طالبان در دشت ارچی کندز، مردم عام جان‌شان را از دست داده‌اند. در این مورد باید تحقیق جدی و همه‌جانبه صورت بگیرد.
ارگ اعلام کرده است که تامین امنیت از وظایف حکومت است و ارتش همواره کوشیده تا در عملیات‌های هوایی هماهنگی وجود داشته باشد و به افراد ملکی آسیب نرسد. در این تردیدی نیست که در جنگ‌های مدرن تلفات غیرنظامیان اجتناب‌ناپذیر است. به ویژه در جنگ‌هایی که یک طرف آن یک گروه چریکی باشد، این امر زیاد اتفاق می‌افتد. گروه‌های چریکی تلاش می‌کنند در میان مردم عام باشند تا اگر مورد حمله‌ی هوایی قرار بگیرند، مردم عام هم کشته شوند.
تلف‌شدن مردم عام سبب می‌شود که نفرت از نیروهای دولتی و حامیان‌شان در محل بیشتر شود، گروه چریکی به محبوبیتش بیفزاید و بتواند سربازگیری کند. به همین دلیل است که یک عملیات نظامی در برخی از موارد شاید یک دستاورد تاکتیکی بی‌سابقه برای نیروهای دولتی در میدان نبرد باشد، اما به صورت استراتژیک زیانش بیشتر است.
به همین دلیل باید در عملیات‌های هوایی از نهایت دقت کار گرفته شود. دقت در عملیات‌های هوایی، تلفات غیرنظامیان را به حد اقل می‌رساند و از عوارضی که این نوع تلفات به کل کمپین نیروهای دولتی وارد می‌سازد، جلوگیری می‌کند.
تردیدی نیست که نیروهای امنیتی افغانستان در مبارزه با گروه‌های تروریستی قربانی می‌دهند، اما بی‌دقتی درعملیات‌های نظامی هم کم نیست. گاه‌گاهی اتفاق می‌افتد که نیروهای امنیتی در ساحه‌ای که اصلاً طالبان در آن نفوذ ندارند، به روشی عملیات کرده‌اند که باید در ساحه زیر کنترول طالبان عملیات کنند. در ساحاتی که زیر کنترول دولت است، اگر قرار باشد کسی بازداشت شود، باید در هماهنگی با مسئولان امنیتی محلی، وکیلان ناحیه و گذر و به روش بسیار آرام این کار انجام شود تا اثرات منفی بر کل ساحه بر جا نگذارد. اما این امر در برخی موارد حتا در همین کابل هم مراعات نمی‌شود. نباید نیروهای دولتی کاری کنند که کل مردم یک منطقه نگران شوند و میزان حمایت از نیروهای امنیتی را به حد اقل برسانند. اما در ساحه‌ای که زیر کنترول دولت نیست، عملیات‌های ویژه روش‌هایی دارد که مسئولان نظامی استدلال کافی مسلکی برای به کارگیری آن دارند.
در عملیات‌های هوایی باید نهایت دقت به کار برود. هر نوع بی‌دقتی صف گروه‌های تروریستی ضد دولت را تقویت می‌کند. رویداد دشت ارچی باید جداً بررسی شود و اگر خبرهایی مبنی بر تلفات غیرنظامیان درست بود، باید مقام‌های نیروی هوایی روشی را در پیش گیرند که کم‌ترین آسیب را به مردم محل برساند. بررسی محلی که مورد حمله هوایی قرار گرفته است باید بسیار جدی و حرفه‌ای باشد تا در حمله‌های آینده از تلفات غیرنظامیان اجتناب شود.
در این تردیدی نیست که نیروهای امنیتی به عمد غیرنظامیان را هدف قرار نمی‌دهند. هدف آشکار نیروهای امنیتی افغانستان، ضربه‌زدن به گروه‌های تروریستی ضد دولت و امن‌سازی بیشتر شهر کندز است.
کندز پس از سال ۲۰۱۴ دو بار از کنترول نیروهای دولتی خارج و آسیب‌های فراوانی به مردم و ادارات دولتی آن شهر وارد شد. طالبان موفق شدند که به وسایط نظامی اردوی ملی پس از سقوط کندز نیز دست یابند. ایجاب می‌کند که فعالیت‌های نظامی نیروهای دولتی در آن ولایت بسیار جدی باشد تا فجایعی که در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ در شهر کندز صورت گرفت، تکرار نشود. اما کمپین نظامی در ولایت کندز و هر جای دیگر باید به گونه‌ای باشد که کم‌ترین آسیب را به مردم محل برساند. اصل باید جلوگیری از تلفات نظامیان باشد. تلفات غیرنظامیان علاوه بر این که حق حیات انسان‌های بی‌گناه را سلب می‌کند، برای مجموع دولت و نیروهای امنیتی زیان استراتژیک دارد. دولت باید حادثه کندز را در قدم اول بررسی کند و بعد راه‌هایی جست‌وجو کند که از تحمیل تلفات به غیرنظامیان جلوگیری شود.
اختر سهیل
