شهرداری مسئول شهرک‌های غیر قانونی نیست/ ماسترپلان جدید مشکلات شهری را حل می‌کند
عینی: مشکل اساسی درمورد انکشاف نامتوازن در شهر مزار شریف مربوط به ماستر پلانی است که در سال ۱۳۵۲ پیشنهاد و منظور شده است. طبق این ماستر پلان که ۳۶٫۷ کیلومتر مربع زمین را شامل می‌شد، ۲۸ پروژه منظور شده بود که طی این سال‌ها ۱۰ پروژه آن تطبیق شده است.
دیدبان شفافیت افغانستان طی آخرین گزارش خود اعلام کرد که شهر مزار شریف توانسته است مقام سومین شهر معیاری افغانستان را از آن خود کند. تحقیقات دیدبان شفافیت افغانستان نشان می‌دهد که شهر مزارشریف توانسته است از نظر خدمات شهری، ساحه‌های سبز، ساخت و ساز ساختمانی، فعالیت‌های فرهنگی و پاک‌کاری شهری، دستاوردهای قابل ملاحظه‌ای داشته باشد.
در این شهر اما، مشکلات نیز فراوان است. از نبود فضای سبز کافی تا نبود پارکنگ، صفایی شهری و توزیع غیر قانونی زمین برای ساخت خانه‌ها و محلات رهایشی غیر معیاری خارج از ماستر پلان شهری.
نبود آبراه‌های مناسب و معیاری باعث شده که همه ساله بخش‌هایی از شهر مورد هجوم سیل‌های موسمی قرار بگیرد.
برای دانستن این موضوعات و آگاهی از کارکردهای شهرداری مزارشریف، مهدی سرباز خبرنگار خبرگزاری دید در ادامه سلسله مصاحبه‌ها، این بار به سراغ محمدنصیر عینی شهردار مزار شریف رفته تا در مصاحبه‌ای رو در رو دستاوردها و چالش‌های شهرداری مزار شریف از زبان شهردار آن بشنود.
خبرگزاری دید: در ابتدا در مورد دستاوردهای شهرداری شهر مزار شریف از نظر فرهنگی بگویید، چه دستاوردهایی تاکنون داشته‌اید؟
محمدنصیر عینی: فعالیت‌های فرهنگی ما بسیار چشم‌گیر است، اما من در این‌جا کوشش می‌کنم به مهم‌ترین آن‌ها بپردازم که از جمله، ایجاد تلویزیون «شهرآرا» در شهر مزار شریف است که مربوط به شهرداری شهر مزار شریف می‌باشد و ما از این طریق آگاهی‌های لازم و مسئولیت‌های شهرداری و شهروندان را در قبال یک‌دیگر آگاهی رسانی می‌کنم.
مورد دوم؛ ایجاد «دیوار یادگاه شهرداران» شهر مزار شریف است که برای اولین با در تمام افغانستان، شهر مزار شریف پیش‌گام آن بوده که سوانح شهردارها و فعالیت‌های آن‌ها را از سال ۱۳۰۰ تاکنون در دیوار شهرداری گنجانیده است و مورد سوم فعالیت‌های فرهنگی در زمینه کتاب و کتاب خوانی است که شهرداری شهر مزار شریف دارای یک کتابخانه به نام «ابو شکور بلخی» است و کتابخانه دیگری را نیز با کمک کشور دوست ایران، به نام «کتابخانه فردوسی» در این شهر ایجاد کرده است.
مورد چهارم رابطه خوب با شاعران، نویسندگان و فرهنگیان این شهر است که ما در برنامه‌های مشترک یک‌دیگر اشتراک می‌کنیم. در همین‌حال شهرداری شهر مزار شریف در تشکیلات خود سینماگران را نیز گنجانیده تا از این طریق به صورت تمثیل‌وار، پیام‌های شهرداری را به شهروندان خود برسانیم.
دید: شما یک بار عنوان کردید که شهروندان شهر مزار شریف کم‌تر به موضوع صفایی‌ها توجه می‌کنند و آن را نمی‌پردازند، مشکل در کجاست؟
عینی: بله درست است، مردم به دلیل جنگ‌ها و نارسایی‌هایی که شهرداری‌ها در قبال شهروندان دارند از آن‌ها فاصله گرفته‌اند؛ زیرا خدماتی که باید به آن‌ها عرضه شود، نمی‌شود و همین کم‌کاری از سوی شهرداری مردم را به شهرداری‌ها بی‌باور ساخته است و این موضوع نیز نیاز به ارائه خدمات بیشتر و آگاهی‌دهی بیشتر دارد که ما تا اندازه‌ای آن را حل کرده‌ایم و در آینده‌های نزدیک نیز بیشتر کار خواهیم کرد و همین‌اکنون نیز مردم شهر مزار شریف بیشتر از گذشته از شهرداری راضی هستند.
دید: مشکل این نارسایی در کجاست و چرا شهرداری شهر مزار شریف نتوانسته است آن‌چنان که باید به شهروندان خود خدمات ارائه کند؟
عینی: مشکل اساسی از تشکیلات شهرداری شهر مزار شریف بود که در سال‌های گذشته ترتیب و منظور شده بود، این تشکیلات کم‌تر از آن چیزی است که باید باشد و همین موضوع باعث نارسایی شهرداری در امور ارائه خدمات می‌شود. بر اساس این تشکیلات در شهرداری شهر مزار شریف در کُل ۱۸۳ نفر کارمند خدماتی و تنظیفی وجود دارد که اگر آن را تقسیم یک ملیون نفوس شهر مزار شریف کنیم، هر کارمند مجبور است به ۵۴۶۴ شهروند خدمات ارائه کند و این ناممکن است.
البته باید خاطرنشان کنم که کم‌توجهی‌هایی نیز از طرف شهرداری صورت گرفته و این بیشتر بر می‌گردد به کم‌بود بودجه که شهرداری مزار شریف با آن مواجه است.
دید: شهرداری شهر مزار شریف اکنون چه راه حلی را برای این معضل در نظر گرفته است؛ بخصوص که بعضی از نواحی شهر مزار شریف از جمله ناحیه‌های هفتم و هشتم به انکشاف نامتوازن در این شهر اعتراض دارند؟
عینی: مشکل اساسی درمورد انکشاف نامتوازن در شهر مزار شریف مربوط به ماستر پلانی است که در سال ۱۳۵۲ پیشنهاد و منظور شده است. طبق این ماستر پلان که ۳۶٫۷ کیلومتر مربع زمین را شامل می‌شد، ۲۸ پروژه منظور شده بود که طی این سال‌ها ۱۰ پروژه آن تطبیق شده است.
از سوی دیگر، افزایش نفوس شهر مزار شریف و مهاجر شدن تعداد زیادی از هم‌وطن‌های ما در این شهر باعث شده است تا ما نتوانیم چنان که باید خدمات شهری را برای شهروندان ارائه کنیم، اما تمام این مشکلات با رسیدن ماستر پلان جدید حل خواهد گردید. این ماستر پلان ۴۲۰ کیلومتر مربع را در بر می‌گیرد که بیشتر از ده برابر ماستر پلان قبلی است. در سال ۱۳۹۱ این ماستر پلان به مرکز رفته تا بررسی شود و با منظور شدن آن بسیار از مشکلات در شهر مزار شریف حل خواهد شد. در همین حال باید بگویم که ما با همکاری برنامه ملی میثاق شهروندی، مشکلات ناحیه‌های هفتم و هشتم را حل کردیم و همین اکنون نیز در حال کار در این ناحیه‌ها هستیم که شامل ساخت سرک‌ها، آبرسانی و برق‌رسانی می‌شود.
دید: بعضی از ساحه‌های سبز در شهر مزارشریف به طور غیر قانونی به فروش رسیده است؛ مثلاً بعضی از ساحه‌های سبز در کارته صلح، کارته خراسان، بلاک‌های هوایی در ناحیه هشتم، مشکل در کجاست؟
عینی: بیشتر این مشکلات ناشی از سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۳ است. زمانی که ارتباط حکومت محلی با حکومت مرکزی قطع بود و در آن زمان احزاب در ولایت بلخ به جای پرداخت معاش به قوماندان‌های‌شان به آن‌ها زمین می‌بخشیدند و اکنون این زمین‌ها تا دست سوم و چهارم فروخته شده که مشکل را پیچیده‌تر کرده است. در همین‌حال باید بگویم شاروالی همان زمان نیز در این قضیه مقصر است، زیرا تعداد زیادی از این زمین‌ها را تکت خاکی داده و در عین‌حال خیلی از این زمین‌ها دارای قباله شرعی با امضاء حاکمان همان سال‌ها هستند. با تمام این‌ها، اما راه حل وجود دارد و ما برای حل آن برنامه داریم که به زودی عملی خواهد شد.
در مورد دخالت زورمندان باید بگویم از زمانی که من به عنوان شهردار شهر مزار شریف کار می‌کنم، تاکنون به چنین موردی بر نخورده‌ام.
دید: این برنامه چگونه است و شهرداری شهر مزار شریف آن را چگونه حل خواهد کرد؟
عینی: این برنامه عبارت است از تشکیل یک کمیته ولایتی که مشکلات را بررسی کرده و سپس برای آن راه حل می‌دهد. راه حل‌هایی که تاکنون ما پیش‌بینی کرده‌ایم، عبارت است از توزیع خانه یا آپارتمان به شکل بلند منزل برای کسانی که اکنون در این ساحه‌های سبز خانه درست کرده و ساکن شده‌اند. البته این موضوع تحت شرایط خاص و ضروری خود انجام خواهد گرفت و انشاالله ما در آن موفق خواهیم شد.
دید: مدیریت منابع آبی و همکاری مسئولان حوزه‌های آبی با شهرداری چگونه است؟
عینی: در این مورد مشکلات نسبتاً خیلی بیشتر است؛ زیرا ادارات خصوصی مختلفی در زمینه آبرسانی در شهر مزار شریف کار می‌کنند و مقداری دیگر از آن‌ها هم مستقیم به وزارت پاسخگو هستند، در صورتی که در دیگر شهرهای بزرگ جهان این مسئولیت ریاست شهرداری هر شهر است و این ادارات باید به ریاست شهرداری پاسخگو باشند. با تمام این‌ها دولت مرکزی و بخصوص معیینیت محترم شهردارها در نظر دارد تا بر اساس کمیته ولایتی هماهنگی و تحقیق صورت گرفته و بخش‌هایی را که به نوعی شهرداری باید بر آن تسلط داشته باشد، بررسی کرده و تحت نظر ما قرار دهد.
دید: به عنوان آخرین سئوال، در مورد شهرک‌های غیر قانونی بگویید به طور دقیق چند شهرک غیر قانونی در این شهر وجود دارد و چرا در برابر آن‌ها اقدامی صورت نمی‌گیرد؟
عینی: در شهر مزار شریف ۲۶ شهرک قانونی وجود دارد و مابقی شهرک‌ها ثبت ریاست ما نیستند و بنابر این غیر قوانونی خوانده می‌شوند و این موضوع مربوط می‌شود به مالک این شهرک‌ها و وزارت محترم شهرسازی و مسکن که چگونه این زمین‌ها را به این اشخاص توزیع کرده است.
هم‌چنان که قبلاً اشاره کردم تا هنوز ماستر پلان جدید به ما نرسیده تا مطابق آن روشن شود قلمرو مربوط به شهرداری ما تا کجا است و ما تنها زمانی می‌توانیم در برابر این شهرک‌ها اقدام کنیم و جویای اسناد این شهرک‌ها شده و آن را بررسی کنیم که این ماستر پلان در دست‌رس ما قرار بگیرد.
دید: ممنون که وقت گذاشتید و با ما مصاحبه کردید!
عینی: از شما و رسانه شما نیز سپاسگزارم!
