چرا دولت افغانستان آمار کشته‌شدگان نیروهای امنیتی را پنهان می‌کند؟
در سال ۲۰۱۶ به طور متوسط روزانه ۲۲ سرباز ارتش و پولیس افغانستان در جنگ با طالبان کشته شدهاند.
حالا این وضعیت بدتر شده است. میزان تلفات روزانه سربازان ارتش و پولیس افغانستان در هفته گذشته، با نزدیک به ۵۷ کشته در هر روز، بیش از دو برابر تلفات روزانه سال ۲۰۱۶ بوده است.
شمار نیروهای امنیتی افغانستان که در سال ۲۰۱۶ به دست شورشیان طالبان کشته شده بودند به حدی زیاد بود که در سال بعدی دولت افغانستان و امریکا تصمیم گرفتند که آمار تلفات میدان جنگ را مخفی نگه دارند. در سال ۲۰۱۶ به طور متوسط روزانه ۲۲ سرباز ارتش و پولیس افغانستان در جنگ با طالبان کشته شدهاند.
حالا این وضعیت بدتر شده است. میزان تلفات روزانه سربازان ارتش و پولیس افغانستان در هفته گذشته، با نزدیک به ۵۷ کشته در هر روز، بیش از دو برابر تلفات روزانه سال ۲۰۱۶ بوده است.
هفده سال پس از شروع جنگ امریکا در افغانستان، طالبان در حال قدرت‌مندترشدن اند، قلمرو بیشتری را تصرف می‌کنند و شمار نیروهای امنیتی افغانستان که به دست جنگ‌جویان این گروه کشته می‌شوند، بی‌سابقه است.
بر اساس گفته‌های دو دیپلمات غربی، هفته گذشته به خصوص با بیش از ۴۰۰ کشته هفته بدی برای نیروهای افغان بوده است. اما حتی تعداد متوسط کشته‌شده‌ها در ماه‌های اخیر -مقامات ارشد دولت افغانستان می‌گویند که در ماه‌های اخیر، به طور متوسط روزانه ۳۰ تا ۴۰ سرباز افغان کشته می‌شوند- نشان‌دهنده افزایش قابل ملاحظه تلفات نسبت به دو سال پیش است و این میزان در کشوری که دهه‌ها جنگ آن را درهم شکسته، به نظر ناپایدار می‌رسد.
تلفات روزافزون نیروهای افغان، استخدام سربازان تازه را (برای دولت افغانستان) امری مهم‌تر از همیشه و همچنین دشوارتر از همیشه ساخته است. عبدالقدوس رییس مرکز جلب‌وجذب ارتش افغانستان در ولایت هلمند می‌گوید که اکثر روزها این مرکز تنها دو یا سه متقاضی دارد. هلمند ولایتی در جنوب افغانستان است که شاهد بدترین درگیری‌های این جنگ بوده است.
او می‌گوید:« گاهی اوقات ما هفته‌ها متقاضی نداریم. مردم نمی‌خواهند بیش از این به ارتش بپیوندند زیرا تلفات بیش از حد بالا است.»
این تنها موضوع از دست‌دادن جان (یک عضو خانواده) در میان خانواده‌هایی نیست که دهه‌ها جنگ آن‌ها را آسیب زده، بلکه نشانه‌ای از این نیز هست که بن‌بست پیش‌آمده میان طالبان و نیروهای دولتی به نفع شورشیان واقع شده است. در طول سال جاری، طالبان ابتکار عمل را علیه نیروهای دولتی که خسته شده و موضع دفاعی اتخاذ کرده‌اند، به دست گرفته‌اند. نیروهای امنیتی بارها مجبور شدهاند که از گروه‌های کوچک نیروهای امریکایی مستقر در افغانستان – و نیروی هوایی قابل توجه آن‌ها- برای نجات از مشکل کمک بخواهند.
در این جنگ فرسایشی، ورق به نفع گروه طالبان که به نظر می‌رسد در پرکردن دوباره صفوف جنگ‌جویانش با مشکلی مواجه نیست، برگشته است.
با کشته‌شدن نیروهای امنیتی، پیروزی‌های طالبان در میدان جنگ روحیه سربازان افغان و اعتماد به دولت را کاهش داده و به این ترتیب چشم‌انداز معاهده صلح را دوردست‌تر از قبل ساخته است.
عبدالحی نعمتی والی ولایت بغلان می‌گوید:« طالبان خواهان صلح نیستند زیرا آن‌ها فکر می‌کنند که می‌توانند در جنگ پیروز شوند. اگر همین‌طور ادامه پیدا کند، آن‌ها پیروز خواهند شد.»
آقای نعمتی که از سوی رییس جمهور غنی به حیث والی این ولایت تعیین شده است، فرمانده جهادی پیشین است که در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ علیه شوروی و دولت کمونیست جنگیده است. او با حالتی تقریباً حسرت‌آمیز می‌گوید:« در آن زمان ما از تمامی مزایای مبارزه در یک جنگ چریکی برخوردار بودیم که اکنون طالبان برخوردارند. ما باید از همه جا دفاع کنیم و آن‌ها می‌توانند به هر جا حمله کنند.»
به گفته دو دیپلمات غربی حاضر در نشست آخرهفته گذشته میان دیپلمات‌های غربی مستقر در کابل و جنرال آستین اسکات میلر فرمانده نظامی جدید امریکا در افغانستان، آمار ۴۰۰ کشته سرباز ارتش و پولیس افغانستان در درگیری‌های هفته گذشته، در همین نشست به بیرون درز کرده است. این دو دیپلمات به شرط پنهان‌ماندن هویت‌شان با نیویارک تایمز صحبت کردند؛ زیرا جلسه «آف د ریکارد» برگزار شده است.
دگروال دیف باتلر سخنگوی ارتش امریکا، در پاسخ به پرسشی درباره این نشست به طور مشخص به تعداد تلفات در هفته گذشته اشاره‌ای نکرد و به جای آن گفت که «اظهارات جنرال میلر از سوی منابع شما به درستی منعکس نشده است.» او افزود:« اشاره‌ی وی (جنرال میلر) به فداکاری‌های افغان‌ها در چند هفته گذشته بود. او احساس فوریت را در تیم تقویت و (آن‌ها را) به تمرکز بر این مأموریت تشویق می‌کرد.»
اذعان بی‌سروصدا به تلفات بالای سربازان افغان، با هشدار در مورد دستاوردهای طالبان در سراسر افغانستان هم‌زمان شده است. در سال گذشته ولسوالی‌ها – به شمول مراکز برخی از ولایات- بیشتر از هر زمان دیگری از سال ۲۰۰۱ به این‌سو، زیر تهدید یا کنترول مستقیم طالبان قرار گرفته است.
با اینکه ارقام واقعی مشخص نیست، اما این میزان از تلفات، روحیه سربازان ارتش و پولیس افغانستان را تضعیف کرده است.
احمد جاوید ۲۳ ساله یکی از سربازان ارتش افغانستان که در بغلان مستقر است، می‌گوید: «دیروز از کندک ما پنج نفر کشته و چهار نفر دیگر زخمی شدند. هیچ‌کس به آن‌ها کمک نکرد. زمانی که طالبان به ما حمله می‌کنند، نیروهای پشتیبانی هرگز به موقع برای کمک به ما نمی‌رسند و کشته‌های ما روی صحنه می‌مانند. به این خاطر ما روحیه خود را از دست می‌دهیم.»
ارتش ملی افغانستان در کنار توقف ارائه اطلاعات در مورد تلفات میدان جنگ، ارائه اطلاعات در مورد میزان جلب‌وجذب و همچنین «نرخ فرسایش» ارتش را نیز متوقف کرد. تا اوایل سال ۲۰۱۷، ارتش ماهانه ۲.۹ درصد نیروهایش را از دست می‌داد که شامل تلفات، فرار از وظیفه و ناکامی در ثبت‌نام مجدد در ارتش می‌شود. این بدان معناست که ارتش افغانستان هرساله باید بیش از یک سوم نیروهایش را با نیروهای جدید جایگزین کند.
با کمبود کار ملکی و مزایای مالی نسبتاً خوب کار در ارتش، دولت افغانستان پیش از این می‌توانست سالانه بیش از ۱۰۰ هزار سرباز تازه استخدام کند. اما ظاهراً وضعیت دیگر از این قرار نیست.
تا ماه اپریل، آمارهای رسمی نشان می‌داد که ۳۱۴ هزار عضو نیروهای امنیتی در صفوف ارتش و پولیس افغانستان در حال انجام وظیفه اند. این در حالی است که تعداد تصویب‌شده نیروهای امنیتی افغانستان ۳۵۲ هزار نفر است. اما تعداد واقعی اعضای نیروهای امنیتی افغانستان، گفته می‌شود که به خاطر گزارشات نادرست و فرارهای گزارش‌نشده (سربازان خیالی)، حتی کمتر از ۳۱۴ هزار نفر است.
دگروال مجتبی‌خان سادات رییس مرکز جلب‌وجذب ولایت بدخشان، می‌گوید که رقم استخدام در این مرکز در ماه‌های اخیر به ۱۵ تا ۲۰ نفر در روز کاهش یافته است، در حالی که سال گذشته این رقم دو برابر بوده است.
او می‌گوید: «به دلیل افزایش میزان ناامنی و تلفات بالا، مردم به ارتش نمی‌پیوندند. به جای آن اکثر جوانان برای یافتن کار به ترکیه می‌روند.»
هرچند مقامات دولتی از افشای آمار و ارقام تلفات خودشان خودداری می‌کنند، اما آن‌ها آمار تلفات شبه‌نظامیان طالبان را که می‌گویند به دست نیروهای افغان کشته شدهاند، به آسانی ارائه می‌کنند. در ماه آگست، بر اساس گزارش‌های رسمی دولت، نیروهای دولتی ادعا کردند که روزانه ۴۲ شبه‌نظامی طالبان را کشته‌اند؛ یعنی ۱۳۰۰ نفر در ماه. نجیب دانش سخنگوی وزارت داخله افغانستان گفت که در سال ۱۳۹۶، نزدیک به ۱۳۶۰۰ شورشی کشته شدهاند. هیچ نهاد مستقلی چنین ارقام را تأیید نکرده است.
جنرال میلر فرماندهی ایتلاف تحت رهبری امریکا را در واپسینِ یک ماه دشوار برای نیروهای افغان، به عهده گرفت. شورشیان طالبان در ماه آگست اکثر نقاط شهر استراتژیک غزنی را تحت کنترول خود درآورده بودند تا اینکه پس از شش روز درگیری، نیروهای عملیات ویژه امریکا و حملات هوایی، غزنی را از چنگ طالبان نجات داد. در همان هفته، سه پایگاه عمده نظامیان افغان به دست شورشیان سقوط کرد.
با توجه به مصاحبه‌ها با مقامات غیرنظامی و امنیتی در سطح محلی، ولسوالی و ولایتی، میزان مشخص تلفات در آن هفته ماه آگست، کمتر از ۳۰۰ نفر بوده است.
به گزارش نیویارک تایمز، آمار تلفات هفته گذشته که بالاترین تلفات یک هفته در طول این جنگ بوده است، ناشی از حمله خاصی نه، بلکه برخاسته از حملات و درگیری‌های کوچک در دست‌کم ۱۵ ولایت و ۲۳ ولسوالی در سراسر افغانستان بوده است.
گزارش‌گران تایمز با مقامات هر ولایتی که در آن عملیات نظامی از ۷ تا ۱۴ سپتامبر جریان داشته، مصاحبه کرده‌اند و به گفته این مقامات، در این هفت روز در مجموع ۱۹۳ سرباز ارتش و پولیس در ۲۳ ولسوالی کشته شدهاند؛ رقمی که کمتر از نصف آمار مجموعی واقعی است.
اما سیاست رسمی دولت افغانستان، نمایندگان پولیس ولسوالی و ولایتی و سازمان‌های دولتی را از ارائه جزئیات تلفات به رسانه‌ها منع کرده است و بنابراین بسیاری از آن‌ها از ارائه اطلاعات خودداری می‌کنند. با این حساب، رقم تلفات واقعی به احتمال زیاد بسیار بالاتر از آنچه که ارتش امریکا هفته گذشته به آن اشاره کرده، بوده است. سخنگوی فرماندهی پولیس یک ولایت گفته است که رییس وی اخیراً به او دستور داده که «تنها درباره موفقیت‌های ما اطلاعات بده، نه شکست‌های ما.»
تلفات نظامیان افغان از زمانی که ایتلاف بین‌المللی در آمادگی برای پایان رسمی مأموریت جنگی امریکا در سال ۲۰۱۴، شروع به سپردن مسئولیت امنیت افغانستان به افغان‌ها کرد، پیوسته در حال افزایش بوده است. در حال حاضر حدود ۱۴ هزار نیروی نظامی امریکایی در افغانستان حضور دارند.
ارتش امریکا افغان‌ها را تشویق کرده است که از ارتش عمدتاً محافظتی – محافظت از تسهیلات، جاده‌ها و پایگاه‌ها در سراسر کشور- به ارتشی بدل شود که برخی از نیروهایش را برای پاسداری از مراکز جمعیتی و بقیه را به عملیات‌های تهاجمی متمرکز می‌کند.
با این‌حال، تحلیل‌گران نظامی می‌گویند که در اوج درگیری‌ها در تابستان سال جاری، نیروهای افغان عمدتاً دفاعی بوده‌اند و اکثر عملیات‌های تهاجمی از سوی طالبان سازمان‌دهی شده است. این امر طالبان را قادر ساخته است که تعداد زیادی از جنگ‌جویانش را برای حمله بر پاسگاه‌ها و پایگاه‌های جداافتاده و منزوی بسیج کند که اغلب نتایج ویران‌گری داشته است.
مقامات افغان پس از افتضاح هفته گذشته گفتند که آن‌ها تصمیم گرفته‌اند عملیات‌های تهاجمی را در پیش بگیرند. غفور احمد جاوید سخنگوی جدید وزارت دفاع می‌گوید:« ما کارزار تهاجمی را از ۱۳ سپتامبر آغاز کرده‌ایم.»
آقای نعمتی والی ولایت بغلان می‌گوید که فاجعه در ولسوالی بغلان مرکزی، پس از این دفع شد که ارتش امریکا نیروهای ویژه‌اش را که از پشتیبانی حملات هوایی برخوردار بودند، برای جنگ در کنار کماندوهای افغان فرستاد، اما به محض اینکه امریکایی‌ها و کماندوها میدان جنگ را ترک کردند، نیروهای طالبان شروع به صف‌آرایی مجدد کردند و تا آخرهفته، پایگاه‌های این ولسوالی دوباره به دست طالبان افتاد.
طالبان تا کنون نتوانسته‌اند به اهداف‌شان که تصرف و گرفتن کنترول شهرها و کل ولایات است، دست یابند. اما برخی از مقامات ولایتی ابراز نگرانی کرده‌اند که در سال جاری این امر هنوزهم می‌تواند در ولایت فراه، ارزگان و حتی در بغلان اتفاق بیافتد.
آقای نعمتی می‌گوید که در بغلان «خطر این وجود دارد که این ولایت در صورتی که ما حمایت نشویم، سقوط خواهد کرد. ما هیچ نیروی ذخیره نداریم. هر یک از سربازان ما ۱۰ روز می‌شود که بدون هیچ استراحتی در حال جنگ اند. آن‌ها نخوابیده‌اند و خسته هستند.»
منبع : نیویارک تایمز
نویسنده: راد نوردلند
ترجمه جلیل پژواک برای اطلاعات روز
