جنگ در افغانستان پایان خواهد یافت؟
افغانستان در حال حاضر به جایی نمی‌رود جز به سمت هرج و مرج بیشتر. این دیدگاه همچنان از سوی «رابرت گیتس» وزیر پیشین دفاع امریکا نیز تأیید شده است. با توجه به این وضعیت، امید برای ختم جنگ در افغانستان ممکن یک آرزوی دور باشد.
ایالات متحده و طالبان به تازگی دور دیگری از مذاکرات را به عنوان بخشی از تلاش‌ها در قطر برگزار کرد تا این جنگ طولانی در افغانستان به طور صلح آمیز خاتمه یابد. پس از هفته‌ها مذاکره با هیئت طالبان در دوحه، زلمی خلیلزاد نماینده خاص امریکا در امور صلح افغانستان، گزارش داد که «پیشرفت (گفت‌وگوها) روی چهارچوب ختم جنگ افغانستان به گونه آهسته و گام به گام پیش می‌رود.»
وی تاکید کرد:« جریان فعلی مذاکرات کافی نیست، وقتی جنگ شدت دارد و مردم بی‌گناه می‌میرند. ما نیاز به پیشرفت‌های بیشتر و سریعتر داریم. پیشنهاد ما برای تمام طرف‌ها جهت کاهش خشونت همچنان روی میز است.»
با این حال، موضوع اصلی این است که طالبان برای اعلام آتش‌بس و مذاکرات مستقیم با حکومت کابل توافق نمی‌کنند. در حالی که امریکا اصرار دارد هیچ گونه توافق بدون توقف خشونت و گفت‌وگوهای بین‌الافغانی امکان پذیر نیست، هراس‌افکنان معتقد هستند که این مسائل زمانی حل خواهد شد که نیروهای خارجی کشور را ترک کنند. بنابراین، بُن‌بست ادامه دارد.
آنچه دورنمای هر گونه صلح را بیشتر تضعیف می‌کند، اظهارات شیر محمد عباس استانکزی رییس هیئت مذاکره کننده طالبان است. وی اظهار داشته است که امریکا در آستانه شکست است.
او این ادعا را در سخنرانی که در ۲۸ اپریل، دو روز پیش از این که تیم مذاکره کننده هراس‌افکنان را وارد گفت‌وگو با هیئت امریکا کند، در «جمع داخلی شان» مطرح کرد.
استانکزی در سخنرانیش از دلاوری ملت افغانستان برای شکست اشغال کشورشان از سوی بریتانیا و شوروی و مقاومت در برابر حضور نظامیان خارجی فعلی – که نیروهای طرفدار دولت را در مبارزه علیه طالبان آموزش و مشوره می‌دهد – ستایش کرد.
او گفت:« خداوند به ما کمک کرده تا سه ابرقدرت را در یک قرن اخیر شکست دهیم. سومین ابرقدرت که اکنون با آن مقابله می‌کنیم، انشاالله در آستانه شکست است. شما به زودی خواهید دید که آنها یا با توافق خودشان یا به زور خارج خواهند شد.»
اظهارات او این نگرانی را که طالبان ممکن فقط از طریق مذاکره با امریکا برای خودشان وقت می‌خرند، تقویت می‌کند. در حقیقت، شورشیان هم اکنون به این نتیجه رسیده‌اند که ایالات متحده دیر یا زود افغانستان را ترک خواهد کرد، چیزی که زمینه برگشت آنها را به قدرت مساعد می‌سازد.
ارزیابی آنها ممکن غلط نباشد، با توجه به اینکه آنها در مقابل ایتلاف به رهبری امریکا با بیش از ۱۴۰ هزار نیرو در افغانستان دوام آوردند. در حال حاضر، حدود ۱۷ هزار نیروی خارجی، به شمول ۱۴ هزار نظامی امریکایی در افغانستان حضور دارد و ماموریت اولیه آنها آموزش نیروهای افغانستان است. بنابر این، طالبان بازی موش و پشک را پیش می‌برند.
با این سناریو، امریکا می‌تواند با طالبان به توافق صلح برسد یا این که خیلی دیر شده است؟ اظهارات رییس هیئت طالبان نشان می‌دهد که آنها به دنبال دستیابی به توافق صلح با امریکا نیستند، اما حتی اگر توافقی وجود داشته باشد، مطمئناً با شرایط طالبان خواهد بود.
پاکستان، با توجه به نزدیکی‌اش به افغانستان و اینکه یک بازیگر کلیدی در روند صلح افغانستان پنداشته می‌شود، نسبت به موفقیت دورنمای مذاکرات جاری شک و تردید دارد.
اسلام‌آباد فکر می‌کند که احتمالاً به سمت یک «جنگ داخلی» روان است. ارزیابی‌های پاکستان بر اساس عوامل مختلف، از جمله عمیق شدن اختلافات در جامعه افغانستان است که مانع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی شده؛ چیزی که برای توافق صلح ضروری است.
از دید پاکستان، افغانستان در حال حاضر به جایی نمی‌رود جز به سمت هرج و مرج بیشتر. این دیدگاه همچنان از سوی «رابرت گیتس» وزیر پیشین دفاع امریکا نیز تأیید شده است. با توجه به این وضعیت، امید برای ختم جنگ در افغانستان ممکن یک آرزوی دور باشد.
