پس از کردها؛ آیا ترامپ افغانستان را تنها میگذارد؟
انتخابات نزدیک میشود و تحقیق در مورد استیضاح هم ادامه مییابد، ممکن است ترامپ یک بار دیگر بر خلاف توصیههای دولتش عمل کند و پایان ناگهانی طولانیترین جنگ امریکا را اعلام کند.
تصمیم ناگهانی دونالد ترامپ برای خروج نیروهای امریکایی از شمال سوریه یک فاجعه کاملاً تمام عیار و یک حقیقت غیرقابل انکار بود. ما این را میدانیم چون این تصمیم از سوی دموکراتها و جمهوریخواهان محکوم شد؛ یک اتفاق کمیاب در فضای سیاسی قطبی امروز. حال که کردها با بشار اسد توافق میکند، ایالات متحده اساساً نفوذ استراتژیکش را در منطقه از دست داد و هیچ چیز در عوض آن برای نمایش دادن ندارد. تصمیم ناسنجیده ترامپ عواقب فراتر از سوریه دارد و نتایج اولیه آن را در تئاتر افغانستان شاهد خواهیم بود؛ جایی که ایالات متحده به دنبال آغاز مجدد مذاکرات صلح با طالبان است.
به دنبال خروج نیروهای امریکایی از سوریه، خط انزواطلبانه دونالد ترامپ به نمایش درآمد. ترامپ در توییتی نگاشت:« هرکسی که میخواهد به سوریه در محافظت از کردها کمک کند، خواه روسیه باشد، چین یا ناپلئون بناپارت با من خوب است. امیدوارم همه آنها عالی عمل کنند، ما ۷ هزار مایل فاصله داریم!» جمله آخر این توییت قابل تأمل است، زیرا همانطور که ایالات متحده به انتخابات نزدیک میشود و تحقیق در مورد استیضاح هم ادامه مییابد، ممکن است ترامپ یک بار دیگر بر خلاف توصیههای دولتش عمل کند و پایان ناگهانی طولانیترین جنگ امریکا را اعلام کند.
چنین اعلامی راه را برای پیروزی طالبان در برابر دولت تحت حمایت امریكا در كابل هموار میكند كه در شکست طالبان طی ماههای اخیر با دشواریهایی همراه بوده است. با وجود این که طالبان در مذاکره با ایالات متحده بوده، این گروه شورشی هیچ تمایل به آتشبس نشان ندادهاند. این گروه، دولت افغانستان را به رسمیت نمیشناسد و بسیاری از کارشناسان بر این باورند که به محض خروج ایالات متحده از افغانستان، طالبان برای دستیابی به پیروزی کامل علیه دشمنانش، از هر سو به سمت کابل بیایند.
تصمیم ترامپ برای فروش کردها مطمئناً طالبان تندرو را که نمیخواهند برای ختم جنگ مذاکره کنند – آن هم در وقتی که پیروزی نظامی نزدیک باشد – تقویت میکند. آنها به طور حتم به تصمیم ترامپ توجه کردهاند و استدلال میکنند که اگر ایالات متحده میتواند نیروهای کرد را که با جدیت علیه جنگجویان وابسته به داعش مبارزه کردند، بفروشد، پس مطمئناً در زمان مناسب متحدین خود را در افغانستان نیز ترک خواهند کرد. آن زمان، به باور آنها خیلی سریع میآید؛ چنانچه انتخابات امریکا نزدیک میشود و دونالد ترامپ با مبارزات انتخاباتی دشواری رو به رو است.
پاکستان، بازیگر اصلی دیگر در بازینهایی افغانستان، نیز از تصمیم ترامپ در مورد سوریه درسهای خودش را خواهد گرفت. پاکستان پس از موفقیت در حمایت از منافع استراتژیک خود در افغانستان، غالباً به قیمت منافع امنیت ملی ایالات متحده، نقش مهمی را در آوردن طالبان به میز مذاکره ایفا کرده است. نخستوزیر عمران خان رابطه شخصی خوبی با ترامپ برقرار کرده و احتمالاً احساس میکند وقتی زمان مناسب فرا برسد، دولت ترامپ متقاعد میشود از توافق با طالبان حمایت کند، حتی اگر این امر به مراتب پیامدهای فاجعه بارتر برای ایالات متحده و متحدانش در افغانستان داشته باشد. اگر خان در این امر موفق گردد، ایالات متحده به سرعت نفوذ و اهرم فشار خود را در افغانستان از دست میدهد و خطرات طولانیمدتی را برای امنیت ملی واشنگتن به بار خواهد آورد.
هند که قبلاً نسبت به مذاکرات صلح امریکا و طالبان ابراز نگرانی کرده بود، تصمیم در مورد سوریه را نیز به عنوان شواهد مبنی بر این که ایالات متحده نمیتواند شریک قابل اعتماد در افغانستان باشد، میبیند. این باعث میشود سیاستگذاران امنیت ملی هند محاسبه کنند که پاکستان و طالبان نیروی صعودی در افغانستان خواهند بود و هند باید راه خود را برای حفاظت از منافعش پیش گیرد. این امر موجب رویکرد شدیدتری نسبت به پاکستان خواهد شد که هند آن را منبع اصلی بیثباتی و تروریزم در منطقه میداند و تنشهای هند و پاکستان را افزایش داده و منجر به بیثباتی بیشتر در جنوب آسیا خواهد شد.
با کاهش محبوبیت دونالد ترامپ در مواجهه با پیشرفت سریع تحقیقات استیضاح، رییس جمهور امریکا ممکن به زودی پس از توافق با طالبان، در افغانستان اعلام پیروزی کند و ختم جنگ را اعلان کند تا به حمایتهایش بیفزاید. چنین تصمیمی هرج و مرج را در منطقه ایجاد خواهد کرد و منجر به افزایش خشونتها و بیثباتی میشود.
به مدت طولانی، ایالات متحده منبع ثبات در مرزهای منطقه آسیای جنوبی بوده است، اما دولت ترامپ این ذهنیت را به وجود آورد که واشنگتن منبع بیثباتی است؛ متحدی که نمیشود به آن اتکا کرد و بازیگری که تصمیمهای ناسازگار میگیرد و منافع امنیت ملی خود را تضعیف میکند.
در سال انتخابات، این احتمال وجود دارد که ترامپ برای تقویت چانس پیروزیش در انتخابات، بیشتر منافع امنیت ملی ایالات متحده را تضعیف کند. با توجه به تصمیم در مورد سوریه، این امر حتی بیشتر محتمل است و نمیتوان توییتی را رد کرد که به طور ناگهانی پایان جنگ را در افغانستان اعلام کند و اکثریت قریب به اتفاق سربازان ایالات متحده را از این کشور خارج کند. این که آیا این تاکتیک منجر به پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری میشود یا خیر، هنوز معلوم نیست، اما تحت اداره ترامپ، ایالات متحده جایگاه و نفوذ زیادی را از دست داده است.