آیا جهان طا-لبان را به رسمیت میشناسد؟
سازمان همکاری اسلامی به خاطر فشارهای ایالات متحده، تمایلی به مشروعیت بخشیدن به حکومت طا-لبان نداشتند. فشارها به حدی بود که حتی وزیر خارجه عربستان از دیدار با سرپرست وزارت خارجه طا-لبان در حاشیه این کنفرانس اجتناب کرد
هفته گذشته شورای امنیت سازمان ملل متحد قطعنامهای را تصویب کرد که اجازه کمکهای بشردوستانه و سایر کمکها را به مردم افغانستان میدهد. این اقدام مورد حمایت ایالات متحده، یافتن راهی برای ارتباط با مردم افغانستان بدون نقض تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه طا-لبان بود. در قطعنامهای که روز چهارشنبه تصویب شد، آمده است که «پرداخت وجوه، سایر داراییهای مالی یا منابع اقتصادی و ارایه کالاها و خدمات لازم برای اطمینان از تحویل به موقع این کمکها یا حمایت از این فعالیتها مجاز است». این کمکها از «نیازهای اساسی انسانی در افغانستان» حمایت میکند و «نقض» تحریمهای اعمالشده بر نهادهای مرتبط با طا-لبان نیست.
علاوه بر این، دولت ایالات متحده به طور جداگانه اقداماتی را اعلام کرد که به رفع بحران نقدینگی بانکهای خصوصی افغانستان کمک میکند. این اقدام در شرایطی صورت گرفت که سازمانهای کمکرسان بینالمللی از جمله سازمان ملل متحد برای جلوگیری از فاجعه انسانی درخواستهای ناامیدکنندهای داشتند. مارتین گریفیتس رییس امداد سازمان ملل متحد در نشست فوقالعاده سازمان همکاری اسلامی تصویری تلخ از وضعیت افغانستان ارایه کرد. طبق گزارش ملل متحد، نزدیک به ۲۳ میلیون افغان با کمبود مواد غذایی مواجه هستند، میلیونها کودک در معرض خطر سوءتغذیه قرار دارند و اگر کمک فوری صورت نگیرد، ۹۷ درصد از جمعیت افغانستان تا جون سال آینده زیر خط فقر خواهند رفت.
با وجود ۲٫۳ تریلیون دالری که ایالات متحده و متحدانش در ۲۰ سال گذشته هزینه کردهاند، اقتصاد افغانستان در آستانه سقوط است. ایالات متحده ۹٫۵ میلیارد دالر از داراییهای بانک مرکزی افغانستان را منجمد کرده است. وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در بیانیه مشترک خود از ایالات متحده خواستند که این داراییها را آزاد کند، اما ایالات متحده تمایلی به توجه به این درخواست ها ندارد، از آنجایی که یکی از مقامات ادعا کرد که این وجوه به دلیل روند در حال انجام دادگاه در ایالات متحده مسدود شده است.
با این وجود، قطعنامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد تا حدودی به مردم افغانستان آرامش میدهد. اما پاکستان و سایر کشورهای همفکر احساس میکنند که کمک به شهروندان افغان ممکن است اقدامی کوتاه مدت باشد و در بلندمدت باید برای احیای اقتصاد افغانستان، گامی برداشته شود. یکی از مقامات ارشد پاکستان که با افغانستان سروکار دارد به تازگی به من گفت که گذشته از کمبود مواد غذایی، کمبود فرصتهای شغلی و فعالیتهای تجاری است که برای مردم افغانستان مشکلات ایجاد میکند. این مقام گفت که با خروج امریکا از افغانستان، کل نظام مالی و بانکی آنجا از بین رفته است.
اما آیا میتوان اقتصاد افغانستان را بدون به رسمیت شناخه شدن بینالمللی حکومت طا-لبان احیا کرد؟ روشن است که بدون رسمیت جهانی، چنین کاری ناممکن است. اما نگرانی این است که حکومت طا-لبان به این زودیها به رسمیت شناخته نخواهد شد؛ زیرا حتی کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در مورد طا-لبان اتفاق نظر ندارند. به همین دلیل بود که امیر خان متقی سرپرست وزارت خارجه حکومت طا-لبان در نشست اخیر وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در اسلامآباد، در ردیف آخر قرار گرفت. و در جلسۀ افتتاحیه تریبونی به او داده نشد، اگرچه اجازه داشت دیدگاه حکومت خود را در جلسه غیرعلنی ارایه دهد. او حتی برای عکس دسته جمعی کشورهای شرکتکننده دعوت نشد. شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان پس از نشست یک روزه با وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی، اذعان کرد: «در این مرحله هیچ اشتیاقی برای به رسمیت شناختن حکومت طا-لبان وجود ندارد».
به گفته مقامات، بسیاری از اعضای سازمان همکاری اسلامی به خاطر فشارهای ایالات متحده، تمایلی به مشروعیت بخشیدن به حکومت طا-لبان نداشتند. فشارها به حدی بود که حتی وزیر خارجه عربستان از دیدار با سرپرست وزارت خارجه طا-لبان در حاشیه این کنفرانس اجتناب کرد. تا زمانی که ایالات متحده اولین اقدام را انجام ندهد، هیچ کشوری، از جمله پاکستان حکومت طا-لبان را به رسمیت نخواهد شناخت. مقامی تأیید کرد: «این یک روند طولانی خواهد بود. حتی پاکستان نیز به زودی آنها را به رسمیت نمیشناسد. این یک پیشنهاد دشوار است».