از دیدگاه پاکستان، موفقیت دهلیز اقتصادی چین و پاکستان و رفاه اقتصادی این کشور به ثبات در افغانستان وابسته است. از همین رو، پاکستان یک سیاست فعال را در پیش گرفته و به تمام طرف‌ها اطمینان می‌دهد که مشتاق آوردن صلح به افغانستان است.
روند صلح افغانستان به سوی یک مرحلۀ جالب پیش می‌رود. ایالات متحده توافق خود را با طالبان امضا کرده و اکنون مذاکرات میان‌افغانی جریان دارد. ذینفعان منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال بازی کردن نقش خود جهت پایان دادن به ۱۸ سال جنگ در افغانستان هستند. مانند دیگران، پاکستان نقش برجسته‌ای در این روند دارد و متعهد به ایفای نقش خود است.
پاکستان قبلاً از کی پشتیبانی می‌کرد؟
در گذشته، پاکستان هرگز از داکتر عبدالله عبدالله و رهبران دیگر در افغانستان حمایت نکرده است. تمرکز پاکستان همواره یا بر طالبان بوده یا گلبدین حکمتیار. برعکس، بسیاری رهبران جبهه مقاومت ملی به هند و ایران متمایل بوده‌اند. برای مثال، در زمانی‌که احمدشاه مسعود همراه با عبدالله عبدالله کابل را تصرف کرد، روابط خود را با هند و ایران تقویت نمود. در آن زمان، پاکستان از گلبدین حکمتیار و متحدش عبدالرشید دوستم برای سرنگونی احمدشاه مسعود پشتیبانی کرد.
به همین ترتیب، اگر از دریچه سیاست به اوضاع نگاه کنیم، پاکستان در انتخابات به ترتیب از حامدکرزی و رییس جمهور اشرف غنی در مقابل عبدالله عبدالله حمایت کرد. اما با توجه به دعوت پاکستان از داکتر عبدالله، به تازگی تغییری در رویکرد پاکستان نسبت به افغانستان دیده می‌شود. عبدالله عبدالله پس از مدت‌ها از پاکستان دیدن کرد و نه تنها به گرمی از وی استقبال شد، بلکه وی با رهبران نظامی و ملکی آن کشور نیز دیدار کرد. علاوه بر این، گلبدین حکمتیار نیز برای گفت‌وگو در مورد روند صلح به اسلام‌آباد رفت و با مقامات پاکستانی ملاقات نمود. پیش از این، هیئت بلندپایه طالبان به پاکستان سفر کرده بود و در مورد روند صلح با مقامات آن کشور گفت‌وگو کرد. دلایل مختلفی برای تغییر رویکرد پاکستان در زمینه دخیل ساختن دیگر ذینفعان همراه با طالبان در روند صلح وجود دارد.
تغییر سیاست پاکستان
پس از شکست طالبان، هند همواره از خاک افغانستان علیه پاکستان استفاده کرده است. بی‌ثباتی در افغانستان نقش مهمی در ایجاد ناآرامی و شورش در مناطق فدارالی قبیله‌ای و خیبرپختون‌خوا داشته است. پاکستان به همین دلیل حساسیت اوضاع را درک کرده و سعی دارد افراد زیادی را در روند صلح دخیل کند. پاکستان از طریق همین تلاش‌ها، خواهان یک راه حل روشن و مشخص به چندین دهه جنگ در افغانستان است.
در این راستا، عبدالله عبدالله از پاکستان دیدن کرده و در آینده انتظار می‌رود که اسلام‌آباد از دیگر رهبران مانند حامد کرزی و عبدالرشید دوستم نیز دعوت کند. هدف این است که همه بازی‌گران اصلی در روند صلح دخیل شوند. پاکستان خواهان یک افغانستان صلح‌آمیز و باثبات است، زیرا رفاه پاکستان وابسته به ثبات افغانستان و منطقه است.
دلیل واقعی مذاکرات صلح ایالات متحده و طالبان
توافق امریكا و طالبان پیش از آنكه تلاشی صمیمانه برای صلح باشد، بیشتر به یک شگرد سیاسی از سوی ایالات متحده می‌ماند. رییس جمهور ترامپ به خاطر انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر این کار را انجام داد. ایالات متحده احتمالاً صلح کامل را در افغانستان نمی‌خواهد؛ از آنجا که [افغانستان] نقطه تقاطع قدرت‌هایی است که با امریکا رقابت دارند.
کشورهای آسیای مرکزی به دلیل منابع معدنی غنی برای چین بسیار اهمیت دارد و تنها مسیر کوتاه به این کشورها، افغانستان است. چین و ایالات متحده هم اکنون در جنگ تجاری قرار دارند. بنابر این، ایالات متحده احتمالاً خواهان تهدید همیشگی علیه چین و روسیه در جغرافیای افغانستان است.
صلح در افغانستان به منافع پاکستان است
از دیدگاه پاکستان، موفقیت دهلیز اقتصادی چین و پاکستان و رفاه اقتصادی این کشور به ثبات در افغانستان وابسته است. از همین رو، پاکستان یک سیاست فعال را در پیش گرفته و به تمام طرف‌ها اطمینان می‌دهد که مشتاق آوردن صلح به افغانستان است. اهداف اقتصادی دهلیز چین و پاکستان تنها می‌تواند زمانی موثر باشد که افغانستان خالی از خشونت باشد، تا پاکستان و چین بتواند از آن برای تحقق آرمان‌های اقتصادی خود استفاده کند.
برخلاف مواضع قبلی، پاکستان رویکرد خود را نسبت به افغانستان و طالبان تغییر داده است. اکنون به تمام طرف‌های اصلی اطمینان می‌دهد که نه تنها نفوذش بالای طالبان رو به کاهش است، بلکه خواهان تحقق صلح دایمی در این کشور نیز است. دلیل کاهش نفوذ بر طالبان به خاطر رویکرد هوشمندانۀ است که طالبان اتخاذ کرده‌اند. طالبان به بازی‌گر جهانی مبدل شده است، این گروه وارد تعامل با قدرت‌های منطقه‌ای مختلف از جمله روسیه، چین و ایران شده است. در کنار پاکستان، طالبان به دنبال منافع کشور خود باید باشند. به این ترتیب، پاکستان وضعیت را درک کرده و نه تنها طالبان را دخیل ساخته، بلکه به دیگر ذینفعان اطمینان می‌دهد که می‌خواهد صلح در افغانستان به ارمغان آید.
یادداشت: مطرح شدن دیدگاه‌های مختلف در این نوشتار، الزاماً بازتاب دهنده پالیسی خبرگزاری دید نیست.
