احترام به دست آوردنی است؛ عراقی و افغانی چه کم از مردم اوکراین دارند؟
در عالم واقع این‌طور نیست که مردمان جوامع دیگر در سینی‌ای، کهربای احترام را تقدیم‌مان کنند، ما باید خود این احترام را به دست آوریم، احترام بدست آوردنی است
اخیراً سخنان خبرنگار شبکه تلویزیونی امریکایی (CBS) مبنی بر اینکه «اوکراین به سبب متمدن‌تر بودن و اینکه دهه‌هاست درگیر جنگ نبوده، با عراق یا افغانستان تفاوت دارد» واکنش‌های منتقدانه بسیاری برانگیخته است؛ اما آیا این خبرنگار واقعاً به مردم خاورمیانه و به ویژه مردم عراق و افغانستان بی‌احترامی کرده است؟ به گمان نگارنده خیر!
ما نباید با تمرکز بر توهین‌آمیز بودن یا نبودن سخن فلان خبرنگار و سیاستمدار غربی، وقت‌مان را تلف کنیم، بلکه باید بیندیشیم چرا به ما بی‌احترامی می‌کنند؟ بسیاری از شهروندان خاورمیانه‌ای انسان‌هایی صلح‌طلب و شایستۀ احترام‌اند، اما ظاهراً این ویژگی‌ها برای جلب احترام جهانی کافی نیست. در عالم واقع این‌طور نیست که مردمان جوامع دیگر در سینی‌ای، کهربای احترام را تقدیم‌مان کنند، ما باید خود این احترام را به دست آوریم، احترام بدست آوردنی است: با اتکای به تفکر منطقی و عمل‌گرایانه، دوری از باورهای متحجرانه و وهم‌آلود، گریز از خودبزرگ‌پنداری، محترم شمردن یکدیگر و درنهایت دستیابی به توسعۀ اقتصادی پایدار.
قرار نیست سیاستمداران غربی توسعه اقتصادی را تقدیم‌مان کنند، آنان انگیزه‌ای برای انجام این کار ندارند؛ غربی‌ها به فکر منافع کشورهای خود هستند، باید هم باشند. بازهم خود ما باید دست به‌کار شویم. تجربۀ نیم‌قرن اخیر نشان می‌دهد جوامع توسعه‌نایافته در صورت رعایت برخی پیش‌نیازها می‌توانند خود را به صف کشورهای تأثیرگذار و احترام‌برانگیز دنیا برسانند.
کوریای جنوبی مثالی درخشان از همین جوامع است. کشورهای امارات، قطر و ترکیه هم ازجمله کشورهایی بوده‌اند که توانسته‌اند در خاورمیانه به توسعه‌ای نسبی دست یابند و از این منظر، نگاه جهانیان را متوجه خود سازند.
بله، روزگاری منطقه ما گهواره تمدن بود، این سومریان بودند که خط را اختراع کردند؛ بابلی‌ها بودند که باغ‌های حیرت‌انگیز معلق را ساختند؛ این کوروش کبیر بود که بر بزرگ‌ترین امپراتوری جهان حکم می‌راند، اما دوستان، قرن‌هاست که دیگر نه از سومریان خبری است، نه از بابلیان و نه از کوروش بزرگ. مهم نیست که اروپایی‌ها در قرون‌وسطی عقب‌مانده بودند، مهم نیست که عمر امریکا به عنوان یک کشور به ۲۵۰ سال هم نمی‌رسد، مهم این است که اکنون هژمونی دنیا در دستان آنان است.
دنیا به افغانستانی که ارتشش بدون شلیک یک گلوله تسلیم طا-لبان شد، احترام نمی‌گذارد؛ دنیا به افغانستانی که حاکمان کنونی‌اش نگران آن‌اند که مبادا ریش و پشم مردان چند سانتیمتری کوتاهتر شود، احترام نمی‌گذارد. عراقی‌ها هم مادامی‌که نتوانند بر اختلافات مذهبی و قومی خود غلبه کنند و به طور کامل بر کشور خود مسلط شوند، احترام چندانی برنخواهند انگیخت.
در زندگی فردی نیز همین قاعده حکم‌فرماست؛ اگر می‌خواهید به عنوان یک فرد به شما احترام بگذارند، بر بی‌احترامی دیگران تمرکز نکنید، به خاطر بی‌احترامی‌شان غر نزنید، گلایه نکنید و با آنها دعوا نکنید. احترام را از آنان گدایی هم نکنید، بایستید و به دستش آورید. احترام بدست آوردنی است!
