احتمال تجزیه پاکستان و افغانستان چقدر جدی است
محمود خان اچکزی رییس پشتونخوای ملی عوامی پارتی پاکستان طی یک کنفرانس خبری به تاریخ ۲۸ اگست ۲۰۲۱ (موجود در یوتیوب) به یک موضوع نهایت مهم اشارہ کرد. او گفت که یکی از نظامی‌ھای بلند پایه به زیر دستانش گفت که در بین ۶ تا ۷ ماہ یک خبر خوش خواھید شنید. در جواب توضیح داد که در شمال افغانستان یک کشور جدید به وجود خواھد آمد و پشتون‌ھای افغانستان و پاکستان ھم یک کشور واحد تشکیل خواھند داد. جناب اچکزی و رفقایش از طرح خیلی ناراحت به نظر می‌رسیدند. بیاد داشته باشیم که داعیه پشتونستان بزرگ محمود خان اچکزی از دریای سندھ تا دریای آمو میباشد۔ یعنی پشتون‌ھای پاکستان ھمراه پشتون‌ھای افغانستان می‌خواھند که زمین‌ھای افغانستان را اشغال کردہ پشتونستان بزرگ تشکیل دھند.
در سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲ ھم تقریباً ھمین طرح در محافل خصوصی در پاکستان و افغانستان مورد بحث قرار می‌گرفت. در سال ۲۰۱۳ من در این مورد چندین مضمون به انگلیسی در صفحه فیسبوکم نوشتم. به نظرم این طرح از طرف امریکایی‌ھا پیشنهاد شدہ بود۔ در رسانه‌ھا این موضوع خیلی کم درز کردہ بود. حکومت پاکستان این پیشنهاد را به شکل جدی پیگیری میکرد و آمادگی‌ھای لازم را روی دست می‌گرفت. من به یاد دارم که پاکستان گلگت بلتستان را که در شمال پاکستان قرار دارد و ھم مرز با چین میباشد از ولایت پشتون نشین جدا ساخت۔ گلگت بخشی از ولایت صوبه سرحد ( ولایت خیبر پختونخوا) بود. پاکستان عجالتاً در ظرف یک ماہ این منطقه را یک ولایت جدید ساخت تا از ملکیت پشتون‌ھای صوبه سرحد خارج شود. شاهراہ ابریشم که پاکستان را با چین وصل می‌کند یک جاده حیاتی برای پاکستان و چین میباشد۔ دوم بلند ترین کوہ دنیا(K2) در ھمین منطقه میباشد۔ منطقه برفگیر است و ذخیرہ آب‌ھای پاکستان از ھمین مناطق سرچشمه می‌گیرد.
ضلع ھزارہ (این‌ها ھزارہ ھای قرلق بودند و در زمان امیر تیمور به حیث سرباز در ھند اعزام شدند ودر این منطقه ساکن شدند۔ فعلن زبان، فرھنگ و قیافه را از دست دادہ‌اند) یکی دیگر از مناطق صوبه سرحد میباشد۔ بزرگترین بند آب گردان پاکستان در ھمین منطقه میباشد۔ در پاکستان برق خیلی زیاد از ھمین بند تولید می‌شود۔ در آمد مالی صوبه سرحد از ھمین ناحیه میباشد۔ ضلع ھزارہ از نظر زراعت خیلی حاصل خیز میباشد۔ ۸۰ درصد زراعت صوبه سرحد در ھمین منطقه به دست می‌آید. حکومت پاکستان برای این که این منطقه را از صوبه سرحد جدا سازد یک حرکت مدنی و سیاسی را به رھبری یک شخص بنام بابا حیدر زمان راہ اندازی کرد. تا آن زمان که خطر تجزیه رفع نشد تحریک ولایت شدن ضلع ھزارہ به شدت ادامه داشت. خطر که رفع شد دیگر تحریک ھم از بین رفت. پاکستان می‌خواست برای پشتون‌ها بفهماند که اگر طرح تجزیه را در سر داشتید، فقط زمین و کوھای خشک مناطق پشتون نشین نصیب شما خواھد شد۔ مناطق پشتون نشین پشاور و کویته نمی‌تواند که آب و نان پشتون‌ھا را فراھم کند۔
سلیم صافی یک روزنامه نویس پشتون پاکستانی در یک مضمون که در روزنامه جنگ پاکستان در آن زمان چاپ شدہ بود در مورد این پیشنهاد نوشته بود که سران پشتون پاکستان و افغانستان (از جانب کرزی حکمت کرزی نمایندگی میکرد) در دبی گرد ھم جمع می‌شوند تا این طرح را به بررسی بگیرند. سلیم صافی اظهار امیدواری میکرد که سران پشتون این پیشنهاد را رد خواھند کرد و رد ھم کردند. من به یاد دارم در یک مورد حامد کرزی از مارشال قسیم فهیم سپاسگزاری کرد که فهیم ھم این طرح را رد کردہ بود. نمیفهمم که دیگر سران تاجیک و رھبران ھزارہ‌ھا ھم از طرح خبر داشتند یا خیر.
در سال‌های ۱۹۹۷ ھم تجزیه افغانستان در محافل خصوصی در پاکستان مورد بحث قرار می‌گرفت۔ یکی از سیاستمداران بلوچ پاکستان که از دوست‌ھایم بود طی یک جلسه خصوصی که در خانه یکی از دوستانمان برگزار شدہ بود ( نام این دوستاھا را نمی‌نویسم از این که جانشان در خطر قرار نگیرد) برای ما قصه کرد، در سفری که به اروپا داشتم سخن از تجزیه افغانستان زدہ می‌شد۔ ایشان خواھش میکرد که اگر افغانستان تجزیه شود بلوچ‌ها می‌خواھد که ھمراه ھزارہ ھا ھم کشور باشد ( در این جلسه یکی از بزرگان بلوچ‌های افغانستان ھم شریک بود) آن بزرگ بلوچ می‌گفت که ما حاضر ھستیم که یک مقدار زمین (بدون پول) در نیمروز به اختیار ھزارہ‌ھا قرار دھیم تا بتوانیم از سلطه پشتون‌ھا رھایی یابیم.
اکنون یک بار دیگر روزھای سرنوشت ساز میباشد۔ نمیفهمم سران ھزارہ، تاجیک و ازبیک ازین موضوع اطلاع دارند یا خیر. اگر اطلاع دارند برنامه‌ای روی دست دارند یا مثل روزھای اخیر یکبار دیگر غافلگیر می‌شوند که ھیچ گزینه‌ای در دست شان نبود. فقط منتظر ھمکاری دشمنشان (اشرف غنی) بودند که یاری کند۔ اگر اینبار ھم طرح نداشتید، ھدف شما مشخص نبود و در محافل سیاسی منطقه‌ای حضور فعال نداشتید باز یک بار دیگر بی‌یار و یاور می‌مانید کس سر شما حساب نمی‌کند. این آخرین فرصت شما است.
