اختلافات در رهبری طالبان؛ روند صلح منتفی خواهد شد؟
حال که اختلافات بر سر جانشینی ملا هبت‌الله به وجود آمده است، بدون شک که تاثیرات منفی آن بر روند صلح وارد خواهد شد و گروه ملا برادر در قطر ممکن نتواند از تمامی گروه طالبان نمایندگی کند. البته این مورد همانگونه که از یک طرف می‌تواند به روند مذاکرات صلح صدمه بزند، برای جانب حکومت افغانستان می‌تواند مزیت محسوب شود
فارن پالیسی دو هفته قبل به نقل از دو تن از اعضای شورای کویته نوشته بود که ملا هبت‌الله رهبر گروه طالبان به اثر مبتلا شدن به ویروس کرونا فوت کرده است. منابع گفته بودند که از سه ماه به این طرف ملا هبت‌الله نه در محضر عام دیده شده و نه از او پیام صوتی و تصویری بیرون داده شده است. هرچند گروه طالبان مرگ او را تکذیب نمودند، اما گزارش‌ها مرگ او را سه ماه قبل در انفجار شورای کویته تایید می‌کنند.
پس از آن که فارن پالیسی از مرگ ملا هبت‌الله رهبر گروه طالبان پرده برداشت، اکنون گزارش‌ها می‌رساند که نبرد میان سران طالبان بر سر جانشینی ملا هبت‌الله در حال وقوع است. ملا یعقوب پسر ملا محمد عمر بنیان گذار این گروه در حال تحکیم قدرت به نفع خود می‌باشد، اما در مقابل گروه وفادار به ملا هبت‌الله همچنان مانع بزرگ برای او به خاطر دست یابی به جایگاه ملا هبت‌الله است.
ملا یعقوب پسر ارشد ملا عمر قبل از به قدرت رسیدن ملا هبت‌الله نیز یکی از کاندیداهای رهبری گروه طالبان بود، اما با میانجی‌گری اعضای نزدیک به ملا عمر، با ملا هبت‌الله بیعت صورت گرفت اما کماکان اختلاف‌ها میان ملا هبت‌الله و ملا یعقوب وجود داشت و این اختلافات در میادین جنگ و تصمیم‌گیری‌های سیاسی گاهگاهی احساس می‌شد.
از طرفی، در مقابل ملا هبت‌الله و ملا یعقوب، ملا برادر رییس دفتر سیاسی این گروه در قطر و فرد شماره دوم در گروه طالبان همچنان یکی از مهره‌های قابل توجه است که خواهان جانشینی ملا هبت‌الله می‌باشد و بر خلاف ملا یعقوب او در این کار پیشی گرفته و در واقع موانع سر راه خود را نیز از میان برداشته است و آن این که ملا برادر متهم به قتل برادر ملا هبت‌الله در انفجاری در شهر کویته و در داخل مسجد است. به همین دلیل اعضای وفادار به ملا هبت‌الله بعد از قتل برادر او به خانه ملا برادر حمله‌ور شدند.
حالا بعد از آشکار شدن مرگ ملا هبت‌الله، افراد با نفوذ در میان گروه طالبان دست به اقدامات لازم برای تصاحب قدرت رهبری این گروه زده‌اند. روی همین دلیل نبرد سختی را گروه طالبان هم در رهبری سیاسی و هم در رهبری نظامی در پیش دارند؛ زیرا رهبران طالب همان گونه که افراد حامی خود را در تصمیم گیری‌های سیاسی دارند فرماندهان نظامی خود را نیز در جبهات جنگی دارند که با توجه به این مسئله می‌توان گفت شکاف‌های به وجود آمده میان رهبران گروه طالبان بر سر قدرت، از دید من بالای پروسه صلح تاثیرات منفی خواهد گذاشت، زیرا رهبری این گروه دچار عدم تصمیم گیری واحد شده و معلوم نیست که آیا مذاکرات با تیم مذاکره کننده در قطر می‌تواند خواسته‌های حکومت افغانستان و حکومت امریکا را برآورده سازد؟ و آیا این تیم قدرت و توانایی تحقق صلح را از جانب گروه طالبان خواهد داشت یا خیر؟
بر اساس یکی از بیانیه‌های ارگ ریاست جمهوری آتش‌بس، آزادی زندانیان و کاهش خشونت روند آغاز مذاکرات را تسریع کرده و دولت کاملاً آماده است. گزارش‌ها همچنان می‌رساند که قرار است تا کمتر از یک هفته دیگر مذاکرات آغاز شود و نخستین مذاکرات بین‌الافغانی میان نمایندگان حکومت و گروه طالبان رقم بخورد. همچنان زلمی خلیلزاد نماینده ایالات متحده، اخیراً پس از دیدار با رهبران طالبان در دوحه، به کابل سفر کرد و با رییس جمهور غنی و داکتر عبدالله رییس شورای عالی مصالحه ملی دیدار داشت. بر اساس گزارش‌های منتشر شده وزارت امور خارجه امریکا هدف از جلسات وی دستیابی به توافق بین طرف‌های افغانستان و همچین اقدامات لازم و عملی بعدی برای آغاز مذاکرات بین‌الافغانی به صورت ملایم است.
اما حالا که اختلافات بر سر جانشینی ملا هبت‌الله به وجود آمده است، بدون شک که تاثیرات منفی آن بر روند صلح وارد خواهد شد و گروه ملا برادر در قطر ممکن نتواند از تمامی گروه طالبان نمایندگی کند. البته این مورد همانگونه که از یک طرف می‌تواند به روند مذاکرات صلح صدمه بزند، برای جانب حکومت افغانستان می‌تواند مزیت بدهد.
روی همین دلیل است که یکی از مقامات دولت افغانستان گفته است: ما نیاز داریم با طالبان متحد روبرو شویم، اما مشکل واقعی اکنون این است که تا دو سال پیش، رهبری مرکزی جهاد را به پایان شر ( اشغالگران ) مرتبط می‌دانست، اما اکنون مسئله صرفاً قدرت است و این که چه کسی در چه جایگاهی قرار خواهد گرفت معلوم نیست.
به باور نگارنده، حالا که بحث از قدرت و پول است، شکی باقی نمی‌ماند که اختلافات میان سران گروه طالبان به اوج خود خواهد رسید و این گروه از داخل به شدت تضعیف خواهد شد و خیلی از رهبران آن یا به بهانه کرونا از میان برده خواهند شد و یا این که از سوی یکدیگر ترور خواهند شد و این مورد به شدت به پروسه صلح صدمه خواهد زد، ولی حکومت افغانستان می‌تواند با گروهی که نمایندگی واقعی از طالبان در مذاکرات صلح نماید و یا نمایندگان کنونی آن‌ها در قطر پروسه صلح را تداوم ببخشد و به صلح برسد، آنعده که در مخالفت با یکدیگر باقی خواهند ماند بعد از توافق صلح مجبور به اطاعت از این گروه خواهد شد.
یادداشت: آرای مطرح شده به نویسنده بر می‌گردد و خبرگزاری دید در قبال آن مسئولیت ندارد.
