ارتباطات میان فرهنگی جهان معاصر؛ میتوان دیدگاهها را نسبت به افغانستان تغییر داد؟
متاسفانه ارتباطات میان فرهنگی افغانستان در مقایسه با کشورهای جهان خیلی ضعیف است. از هر قماش و هر فرهنگ و ایدئولوژی در افغانستان وجود دارد و در راستای تغییر تفکر افغانستانیها کار میکنند، اما دولت ما در این عرصه کمتر فعالیت کرده است.
در عصر اطلاعات که زندگی میکنیم، ارتباطات در همه بخشهای زندگی انسانها وجود دارد و تاثیر عمیقی گذاشته است. این ارتباطات میتواند در زندگی شخصی، میان فردی و یا جمعی آدمها در یک کشور و یا اینکه حتی در سطح گستردهای میان ملتهای دو و یا چندین کشور مورد استفاده قرار گیرد. در این نوشتار، بحث روی ایجاد مفاهمه و گسترش روابط از طریق ارتباطات میان فرهنگی میان شهروندان کشورها میباشد.
بدون شک، صلح در شرایط امروزی از نیازهای جهان به حساب میآید. رویارویی و مخاصمت تاهنوز نتوانسته کلیدی برای حل چالشهای میان دولتها باشد. به همین خاطر، حکومتها تلاش میکنند از طریق مذاکرات دیپلماتیک و دیپلماسیهای فرهنگی، منازعات و کشمکشهای میان ملتها را حل کنند. این روش، جنبه دولتی و سیاسی دارد و بیشتر از سوی مقامهای دیپلماتیک انجام میشود. روش مطلوبتر و عمیقتر دیگر، استفاده از ارتباطات میان فرهنگی در راستای کاهش اختلافات میان کشورها است. با استفاده از ارتباطات میان فرهنگی، بیشتر دیدگاههای مردم را نسبت به کشورهای دیگر و یا مخالف شان تغییر میدهد. نشر و پخش فلمها، موسیقی، آشناسازی با فرهنگ و عادات، تبادل استاد و دانشجو در رشتههای مختلف علمی، اعطای بورسیهها، ایجاد نمایشگاههای کتاب و مطبوعات و… جزئی از ارتباطات میان فرهنگی است.
برای نمونه، دیدگاههای متفاوتی نسبت به افغانستان در میان همسایهها و منطقه وجود دارد. دولت وحدت ملی در صورتی که بخواهد تنشهای موجود را حل کند و اندیشه افغانستان فرهنگپرور، صلحجو و مردم خشونتستیز در ذهنیتهای شهروندان کشورهای همسایه و منطقه ایجاد کند، از طریق ارتباطات میان فرهنگی میتواند این استراتژی را تطبیق کند.
متاسفانه ارتباطات میان فرهنگی افغانستان در مقایسه با کشورهای جهان خیلی ضعیف است. از هر قماش و هر فرهنگ و ایدئولوژی در افغانستان وجود دارد و در راستای تغییر تفکر افغانستانیها کار میکنند، اما دولت ما در این عرصه کمتر فعالیت کرده است. ما باید هنر و ادبیات، دانش و فن، صنایع تولیدی داخلی و نوع تفکر صلحجویانه مردم این کشور را با استفاده از ارتباطات میان فرهنگی در گوش جهانیان برسانیم. این کار را هم میتوان از مجراهای دیپلماتیک و هم با استفاده از استراتژی میانفرهنگی انجام داد. در شرایط حاضر، تصویر افغانستان در بسا نقاط جهان بسیار شکسته و تاریک است. این تصویر را با استفاده از این استراتژی ارتباطی میتوان شفاف و مطلوب کرد. ناگفته نباید گذاشت زمانی در این عرصه واقعاً موفق میشویم که فکر صلح، عدم خشونت و فرهنگپروری را در ذهنیت مان ایجاد کنیم. این به ظرفیت فرهنگی، اراده و وطندوستی مان بستگی دارد که تا چه حد در این عرصه کار میکنیم
سیدعبدالبصیر مصباح، استاد دانشگاه بغلان و پژوهشگر ارتباطات