استراتژی هند در افغانستان پس از خروج امریکا
هند باید در تلاش گسترش تعاملات با ایران و روسیه باشد و فرصتها برای همکاری با چین را جستوجو کرده و زمینههای مشترکی با ایالات متحده روی آینده افغانستان پیدا کند.
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
توافقنامهای که در ۲۹ فبروری سال ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طالبان به امضا رسیده، نقطه عطفی در طولانیترین جنگ تاریخ امریکا است. به همین اساس، انتظار میرود اکثریت نیروهای امریکایی تا ختم ۲۰۲۱ از افغانستان خارج شوند. در صورت موفقیتآمیز بودن اجرای این توافق، بخشهایی از طالبان احتمالاً نقش بیشتری در سیاست افغانستان بازی خواهند کرد. این امر برای کشوری مانند هند خیلی مطلوب نیست. سرمایهگذاریهای هند در افغانستان توسط شبکه حقانی، جناح بزرگ طالبان هدف قرار گرفته است. هند به دلیل حضور نیروهای خارجی به رهبری امریکا که توانسته نسبتاً ثبات را برقرار کند، در افغانستان سرمایهگذاری کرده است. با توجه به همین ثبات در معرض خطر، هند نیاز دارد فوراً اولویتهای خود را دوباره تنظیم کند. در این زمان به سرعت در حال تغییر، این مقاله خطرها را برای ادامه حضور هند در افغانستان مشخص و برای مهار آنها، مجموعهای از راهبردها را توصیه میکند.
نخستین خطر، مربوط به تروریزم است. با آنکه توافقنامه امریکا و طالبان بیان میکند طالبان از فعالیت گروههای تروریستی در خاک افغانستان جلوگیری خواهند کرد، اما در مورد چگونگی تأیید و تطبیق این توافقنامه وضاحت چندانی وجود ندارد.
دومین خطر، افزایش نفوذ آی اس آی پاکستان است که ارتباط غیرقابل انکاری با طالبان، به خصوص با شبکه حقانی دارد.
سومین خطر، به منافع هند در افغانستان، افزایش بیثباتی سیاسی است. با وجود این که توافق تقسیم قدرت بین رییس جمهور غنی و عبدالله عبدالله در ۱۷ ماه می سال ۲۰۲۰ منعقد شده است، واضح است که چنین اتحادهایی نمیتواند زیاد دوام آورد.
مجموعهای از راهبردهای به هم پیوسته میتواند به هند در حفظ منافعش کمک کند:
• تعامل گسترده دیپلماتیک: هند باید انتصاب یک نماینده ویژه را برای مصالحه افغانستان در نظر گیرد. نماینده میتواند اطمینان حاصل كند كه نظرات هند در هر نشست بیان میشود، تعامل با دولت افغانستان و سایر بازیگران سیاسی را گسترش دهد و با نمایندگان خاص طالبان ارتباط برقرار کند.
• ادامه برنامه آموزشی و سرمایهگذاریها: هند باید آموزشهای نظامی به نیروهای امنیتی افغانستان را بیشتر کند و در برنامههای طولانیمدت ظرفیتسازی سرمایهگذاری کند. این کشور باید عملاً از ریاست امنیت ملی افغانستان (به طور مثال، همکاریهای آموزشی و استخباراتی) حمایت و سرمایهگذاری کند. سرانجام، با توجه به ادامه میزان خشونت و تأثیر ویروس کرونا بر اقتصاد افغانستان، هند باید کمکهای توسعهای خود را گسترش دهد.
• همکاری با و از طریق دیگران: هند باید در تلاش گسترش تعاملات با ایران و روسیه باشد و فرصتها برای همکاری با چین را جستوجو کرده و زمینههای مشترکی با ایالات متحده روی آینده افغانستان پیدا کند. این امر به معنای پافشاری بالای منافع متضاد نیست، بلکه به معنای سرمایهگذاری در یک ابتکار عمل دیپلماتیک گستردهتر با هدف جلب زمینهها برای همگرایی است.