اسد در امارات؛ عصر جدیدی برای سوریه و تغییر در پیچیدگیهای خاورمیانه
سوال این است که آیا کشورهای غربی از دیدن اسد که متحد کلیدی روسیه است، در امارات خشمگین خواهند شد؟ یا آنها به امارات به عنوان یک برقرار کننده صلح در سراسر منطقه نگاه خواهند کرد؟
سفر بشار اسد رهبر سوریه به امارات متحده عربی نقطه عطف مهمی برای حکومت سوریه بود که در طول یک دهه جنگ داخلی منزوی شده بود. اکنون اسد از فضای انزوا خارج میشود، جایی که تنها دسترسی واقعی او به جهان خارج از طریق متحدانش یعنی ایران و روسیه است. همزمان با سفر نمادین رییس جمهور سوریه به امارات، ابوظبی در ماجرای تهاجم روسیه به اوکراین در وضعیتی بینابینی قرار گرفته است. امارات متحده عربی در رای گیری شورای امنیت سازمان ملل متحد در محکومیت تهاجم روسیه در اوایل ماه مارچ، رای ممتنع داد و به نظر میرسد که در حال بررسی نظم نوظهور جهانی به همراه چین و هند است.
در سال گذشته، امارات متحده عربی برای پذیرش حکومت سوریه در منطقه تلاش کرده، مصر نیز روی خوش به اسد نشان داده است. استدلال آنها این است که حکومت اسد نوعی سنگر در برابر هرج و مرج ناشی از جنگ داخلی سوریه است. برای مصر و امارات، اخوانالمسلمین و ارتباطش با حماس و انقره برای منطقه تهدید به حساب میآید.
شایان ذکر است که امارات نیز روابط خود را با انقره بهبود بخشیده است. ریيس جمهور اسرایيل از تركيه نيز ديدن كرد، پس این سفرها، تنها يک کشاکش ساده ایتلافها در منطقه نيست. در همین راستا، امارات تلاش کرده است روابط خود را با ایران بهبود بخشد. خیلی چیزها در خاورمیانه به آرامی در حال تغییر است. این درحالی است که برجام در حال احیاست و ترکیه با بیاعتنایی در واشنگتن مواجه است و برداشت عمومی در منطقه این است که امریکا در حال خروج از خاورمیانه است.
سفر اسد همچنین میتواند پیامدهایی برای میزبانی اسد از نیروهای ایرانی داشته باشد که اسراییل را از سوریه تهدید میکنند. اگر اسد احساس کند از ابوظبی حمایت بیشتری دریافت میکند، او ممکن است متقاعد شود که که حضور ایران را در سوریه کاهش دهد. تهران قاعدتاً با این موضوع مخالف است و احتمالاً «نه» خواهد گفت.
با این وجود، این موضوع میتواند به اسد فضایی برای مانور بدهد. در اوایل دهه ۲۰۰۰، علایمی وجود داشت مبنی بر اینکه اسد ممکن است از ایران دور شود و حتی به دنبال روابط نزدیکتر نه تنها با غرب، بلکه با اسراییل برود. این البته مربوط به گذشتهای بسیار دور است. اما اکنون امارات با اسراییل روابط دارد. این بدان معناست که منطقه با نظم جهانی جدیدی روبرو است. این سفر به وضوح برای روابط سوریه و امارات مهم است و ممکن است منجر به سفرهای رسمی اسد به سراسر منطقه شود. در همین راستا، مصر میتواند کشور بعدی باشد. سوریه در حال حاضر روابط خوبی با عراق و ایران دارد.
کاملاً ممکن است که ترکیه نیز روزی سعی کند روابط خود را با دمشق احیا کند. این احتمالاً به معنای خروج ترکیه از سوریه است. ترکیه چهار سال است که منطقه عفرین سوریه را به طور بیرحمانهای اشغال و این منطقه را از وجود کردها پاکسازی کرده است. همچنین، اقلیتهای مذهبی مانند ایزدیها را آزار میدهد و افراط گرایان خود را در این منطقه اسکان داده است. ترکیه بسیاری از افراط گرایان از جمله داعش را قادر ساخته تا در مناطق نزدیک به مرز عفرین و ادلب دکانی راه اندازی کنند. این سیاست احتمالاً باید پایان یابد تا حکومت سوریه و ترکیه آشتی کنند.
در حال حاضر، دعوت امارات متحده عربی و میزبانی از اسد یک بیانیه مهم خطاب به منطقه و غرب است. غرب اکنون درگیر مخالفت با جنگ روسیه در اوکراین است. روسیه با درس گرفتن از جنگ سوریه، حملات خود به غیرنظامیان در اوکراین را تقویت کرد. روسیه تا حد زیادی در سوریه به دلیل جنایات جنگی خود از مجازات مصئون ماند. اکنون سوال این است که آیا کشورهای غربی از دیدن اسد که متحد کلیدی روسیه است، در امارات خشمگین خواهند شد؟ یا آنها به امارات به عنوان یک برقرار کننده صلح در سراسر منطقه نگاه خواهند کرد؟