اظهارات پمپئو؛ تاخت و تاز علیه ایران با هزینه افغانستان!

سخنان مایک پمپئو علیه ایران از زمین افغانستان، در واقع می‌تواند دو معنی داشته باشد. یا امریکا در پی حضور دایمی در افغانستان است و به یک بهانه نیاز دارد، یا می‌خواهد همسایه غربی ما را از خاک ما مورد تهاجم قرار دهد که در هر دو صورت برای ملت و دولت افغانستان پذیرفتنی نیست.

در آستانه امضای توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان و همچنان پس از امضای این توافقنامه در دوحه، مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده چند بار علیه ایران تاخت و این کشور را به اخلال‌گری در افغانستان متهم نمود. وزیر خارجه امریکا همچنان هشدار داد که نباید ایران به اخلالگری در امور افغانستان ادامه دهد.
همه می‌دانند که تهران و واشنگتن از چهار دهه به این طرف مشکلات سیاسی دارند و دیدگاهی نیز برای حل این تنش‌ها و اختلافات در آینده نزدیک به چشم نمی‌خورد. ایران همسایه افغانستان و امریکا نیز به عنوان متحد راهبردی کابل نزدیک به ۲۰ سال است که حضور نظامی قوی در افغانستان دارد.
در این مقال به اختلافات ایران و امریکا کاری ندارم، همچنان این که در این تنش‌ها و اختلافات حق با کی است نیز نمی‌پردازم، ولی مسئله اختلافات دو کشور برای ما در بعد داخلی مهم و حیاتی است.
اکنون امریکا و طالبان توافق صلح امضا کرده‌اند و بر بنیاد آن ایالات متحده نیروهایش را ظرف مدت ۱۴ ماه از افغانستان بیرون می‌کند، مذاکرات میان‌افغانی آغاز می‌شود و برایند آن ساختار نظام آینده در افغانستان خواهد بود.
اما چرا وزیر خارجه امریکا در آستانه چنین توافقی و استارت خوردن خروج نظامیان امریکایی از افغانستان، علیه ایران می‌تازد و در عقب اظهارات آقای پمپئو چه نهفته است.
پیش از این که به تحلیل اظهارات تند پمپئو علیه ایران بپردازم، مرور کوتاهی را روی چند نکته ضروری می‌دانم.
۱- حضور داعش در افغانستان:
از اواخر سال ۲۰۱۶ میلادی بود که کم کم نشانه‌های ظهور داعش در افغانستان دیده شد. برای نخستین بار نمایندگان این گروه در ولایت ننگرهار ظهور کرده و حکومت شاخه خراسان خلافت داعش را رسماً اعلام کرد.
گروه داعش از شرق کشور کم کم در نوار جنوبی به سوی غرب و در نوار شمالی کشور از بدخشان تا بادغیس گسترش یافت.
در رابطه به گسترش داعش به سوی غرب از شرق، بارها مقامات روس و ایرانی ابراز نگرانی کرده‌اند. وزارت خارجه و دفاع روسیه چند بار از پروازهای مشکوک سخن گفته‌اند که به زعم آنان اعضای گروه داعش را از سوریه و عراق به افغانستان منتقل می‌کردند. در آن زمان حریم هوایی افغانستان در اختیار و انحصار ناتو و قوای امریکایی بود.
روسیه و ایران هردو در سوریه و عراق علیه داعش جنگیدند. غیر منطقی خواهد بود که بگوییم تهران و مسکو با گروه داعش ارتباطکی داشته/دارند. در عوض انگشت اتهام متوجه کشورهای دوست امریکا است. کشورهایی که از یک جانب رفاقت با امریکا دارند و از جانب دیگر گروه‌های تروریستی را به عنوان ابزار پیشبرد سیاست‌های شان در منطقه خاورمیانه و افغانستان استعمال می‌کنند.
۲- گروه طالبان:
گروه طالبان در دوره جهاد مردم افغانستان علیه شوروی نیز حضور داشت. این گروه بعدها به ابزاری توسط پاکستان برای به چالش کشیدن دولت مجاهدین در کابل مبدل شد. پس از حمله یازدهم سپتمبر که امریکا به افغانستان لشکر کشید، حکومت طالبان محو شد، ولی رفته رفته پس از سال‌ها ۲۰۰۳ این گروه از جانب پاکستان احیا شده و امروز به عنوان بزرگترین تهدید علیه حکومت افغانستان مبدل شده است.
۳- پاکستان:
پاکستان متحد استراتژیک امریکا است. این کشور از گروه‌های نیابتی مثل طالبان، لشکر جنگوی، سپاه صحابه و … برای پیشبرد عمق استراتژیک خود در منطقه استفاده می‌کند؛ چیزی که اظهرمن‌الشمس است. حکومت افغانستان بارها پاکستان را به تمویل، تجهیز، پناه دادن و حمایت از گروه طالبان، گروه حقانی و دیگر گروه‌های تروریستی که عملاً علیه دولت مشروع افغانستان می‌جنگند متهم کرده است، ولی امریکا انگار این موارد را نمی‌بیند یا عمداً نادیده می‌گیرد. در همین روند مذاکرات امریکا و طالبان نیز روشن شد که پاکستان هژمونی غیر معمولی بر طالبان دارد و اگر اراده کند، گروه طالبان سراپا تسلیم خواهد شد.
بنا بر این سه مورد، چنین می‌پندارم که تاختن‌های اخیر رییس دستگاه سیاست خارجی امریکا علیه تهران در واقع نوعی فرافکنی بوده و فقط می‌تواند مصرف داخلی برای امریکا و افغانستان داشته باشد. من مدافع منافع ایران در افغانستان نیستم، ولی اگر دقیق بنگریم، اظهارات وزیر خارجه واشنگتن در واقعیت امر نه علیه تهران که زمینه سازی و بهانه تراشی برای ادامه حضور نظامی در افغانستان است. گذشته ازاین، اکنون که هنگامه خروج نیروهای امریکایی از افغانستان استارت خورده، چه نیاز است که به کشور ثالثی با هزینه امنیت افغانستان تاخته شود.

اگر کشوری متهم به اخلالگری در افغانستان است یا می‌شود، در درجه اول باید متوجه پاکستان باشد، کشوری که نزدیک به ۲۰ سال است علیه حکومت مشروع افغانستان و جامعه جهانی با استفاده از کارت طالبان و شبکه حقانی مبارزه دارد، متهم ردیف اول اخلالگری در افغانستان است، نه کشوری که عملاً با داعش جنگیده و رسماً اعلام نموده که روند صلح را فقط در انحصار، رهبری و مالکیت دولت مشروع افغانستان می‌داند.
به باور نویسنده، سخنان مایک پمپئو علیه ایران از زمین افغانستان، در واقع می‌تواند دو معنی داشته باشد. یا امریکا در پی حضور دایمی در افغانستان است و به یک بهانه نیاز دارد، یا می‌خواهد همسایه غربی ما را از خاک ما مورد تهاجم قرار دهد که در هر دو صورت برای ملت و دولت افغانستان پذیرفتنی نیست. چون امریکا یک روز بخواهی نخواهی از افغانستان خواهد رفت، ولی همسایگی و رابطه ما با ایران و دیگر کشورهای همسایه ابدی است.