اعتراضات بدخشان / سرکوب، حذف و سانسور جواب نمی دهد

نویسنده: حفیظ الله رجبی

خبرگزاری دید: طا-لبان می بایست در ساختار خود بازنگری کنند، دست از سرکوب، سانسور، حذف و تسویه قومی بردارند. از سویی هم چون رسانه ها بازوی قومی هر سیستم دموکراتیکی می باشد، طا-لبان به عنوان گروه حاکم باید سیاست های مبتنی بر سانسور و ارعاب  رسانه های کشور را کنار بگذارند.

به دنبال کشته شدن دو فرد ملکی از سوی طا-لبان در ولسوالی “درایم” ولایت بدخشان، اعتراضات گسترده و خودجوش مردمی علیه این گروه شکل گرفت و دامنه اعتراضات به ولسوالی “ارگو” کشیده شد. معترضین با سردادن شعارهای “مرگ بر طالبان” و “مرگ بر امارت اسلامی” خشم خود از عملکرد طا-لبان در نزدیک به سه سالی که از تسلط دوباره این گروه بر افغانستان می گذرد را نشان دادند. نگاهی عمیق تر به اعتراضات مردمی در ولایت بدخشان نشان می دهد، مردم افغانستان در کل از سیستم تک قومی طا-لبان و بی توجهی این گروه به تشکیل یک حکومت همه شمول به شدت عصبانی هستند و اعتراضات بدخشان پتانسیل تبدیل شدن به یک خیزش مردمی کلان علیه طا-لبان را دارد. طا-لبان نه تنها تمایلی به تشکیل یک حکومت همه شمول در افغانستان ندارند که به تسویه قومی حتی در بدنه نیروهای خود روی آورده اند. 
تشکیل حکومت همه شمول در افغانستان به عنوان یکی از خواسته های مهم مردم افغانستان و جامعه جهانی از بدو تسلط دوباره طا-لبان بر افغانستان مطرح بوده است. مشکل کلان اما عدم ارائه یک تعریف دقیق و جامع از حکومت همه شمول در افغانستان از سوی جامعه جهانی بوده و طا-لبان نیز با سوء استفاده از این خلأ استراتژیک بسیار زیرکانه کابینه خود را تک قومی بستند اما همه شمول خواندند.
این اقدام طا-لبان اما نمی تواند چندان موفقیت آمیز دنبال شود و رهبران طا-لبان نباید خود را با این برداشت که مردم افغانستان درک صحیحی از اوضاع ندارند، خود را گول بزنند: مردم افغانستان از تک قومی بودن سیستم طا-لبان ناراضی اند و اعتراضات اخیر در ولایت بدخشان می تواند نقطه شروع یک خیزش عمومی کلان علیه طا-لبان به شمار رود. حکومت شمول از آنجایی که سبب گسترش “دموکراسی” و “بهبود امنیت” می شود، حائز اهمیت است.
افغانستان یک کشور چند قومی ست و دموکراسی سبب می شود صدای تمام اقوام خرد و کلان افغانستان در حکومت شنیده شود، یک سیستم دموکراتیک شکل گیرد و اقوام مختلف به ویژه اقلیت های قومی دیگر نگران به حاشیه رانده شدن، نادیده گرفته شدن و رفتارهای سرکوب گرایانه گروه حاکم نباشند. در یک حکومت دموکراتیک شهروندان دیگر نگران بی عدالتی دستگاه سیاسی نیستند. در حکومت جمهوری اسلامی پیشین اگرچه اصول دموکراسی به صورت واقعی پیاده نمی شد اما وجود پارلمان و مجلس سنا این خواسته مردم را برآورده می کرد. حتی در قانون اساسی افغانستان که در سال هزار و نه صد و شصت و چهار میلادی تدوین شد نیز یک پارلمان انتخابی تعریف شده بود. پارلمان در حقیقت خانه ملت بود و نمایندگان مردم  خواسته های مختلف جوامع و اقوام متعدد افغانستان را به حکومت گوشزد می نمودند. 
با در نظرداشت این مهم، طا-لبان می بایست در ساختار خود بازنگری کنند، دست از سرکوب، سانسور، حذف و تسویه قومی بردارند. از سویی هم چون رسانه ها بازوی قومی هر سیستم دموکراتیکی می باشد، طا-لبان به عنوان گروه حاکم باید سیاست های مبتنی بر سانسور و ارعاب  رسانه های کشور را کنار بگذارند.
نکته دومی که می تواند اعتراضات مردمی در ولایت بدخشان را به یک کابوس وحشتناک برای طا-لبان تبدیل کند، ادامه سیاست حذف چهره های غیرپشتون از بدنه قدرت از سوی طا-لبان می باشد.براساس مستندات و شواهد موجود طا-لبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان تاکنون بدرفتاری با اقوام غیرپشتون به ویژه در ولایات شمال شرق کشور که بیشتر تاجیک و ازبک هستند را ادامه داده است و با ضعف در حفاظت از شهروندان شیعه عمدتا هزاره آنها را در معرض حملات مرگبار  انتحاری و انفجاری دا/عش قرار داده است. طا-لبان در توجیه دلیل اعتراضات مردمی علیه خود در ولایت بدخشان مخالفت عمومی با دستور نابودی مزارع تریاک را بهانه کرده اند در حالیکه واقعیت امر عصبانیت مردم از برخوردهای نادعلانه و تک محور طا-لبان می باشد.
به هر صورت طا-لبان به عنوان گروه حاکم باید بدانند که با زور و تبانی با امریکا توانسته اند بار دیگر بر افغانستان مسلط شوند و هرگز تایید مردم افغانستان را به دست نیاورده اند، مردم افغانستان شاید امروز به دلیل فقر و تنگدستی انرژی مخالفت را نداشته باشند اما این بدان معنی نیست که طا-لبان را پذیرفته باشند. مردم همچنان ناظر عملکرد طالبان هستند و ادامه سیاست سرکوب، ارعاب، سانسور و حذف می تواند یک خیزش مردمی کلان در سراسر افغانستان را به دنبال داشته باشد و گلیم طا-لبان را جمع و رویای حکومت دوامدار این گروه را به یاس مبدل کند.
“بازنگری در ساختار کابینه، توجه جدی به تشکیل حکومت همه شمول و کنار گذاشتن سیاست سرکوب” می تواند به عنوان یک راهکار جدی مانع از گسترش اعتراضات مردمی بدخشان به دیگر ولایات و بروز یک خیزش همگانی علیه طا-لبان گردد.