افغانستان آزمایشگاه سازمان‌های تروریستی
افغانستان کشور بی درو پیکری است که هر گروه و سازمان تروریستی به سادهگی میتواند در آن فعالیت کند. نگاهی به لیست سازمان‌های تروریستی به خوبی نشان میدهد که سازمانها و گروه‌های تروریستی با هر نام و نشانی دستکم یک بار تجربه فعالیت را در افغانستان داشتهاند.
۱ داعش
نام داعش اولین بار در سال ٢٠١٣ ميلادى در رسانه‌‌ها مطرح گردید. ولایت خراسان داعش که به حوزه پاکستان، افغانستان و سرزمین‌های اطراف این دو کشور اطلاق می‌شود، در ۲۰ جدی ۱۳۹۳ هجرى شمسى به صورت رسمی اعلام موجودیت کرد. بر اساس گزارش‌ها، سه تن از رهبران گروه داعش خراسان به نام های ملاعبدالرئوف خادم، حافظ سعيد اورکزى و عبدالحسيب لوگرى به هلاکت رسیده‌اند و اواخر سرطان سال جاری نیز وزارت دفاع آمریکا از هلاکت ابوسعید امیر دیگر این گروه در خراسان خبر داد.
۲ القاعده
سازمان القاعده در سال ۱۹۸۸ ميلادى و در دوران جنگ شوروی در افغانستان، توسط اسامه بن لادن در شهر پيشاور پاکستان تأسیس گشت. او در سال ۲۰۱۱ توسط سربازان امریکایی کشته شد. بعد از سقوط حکومت طالبان، افراد اندکی از گروه القاعده در افغانستان فعاليت دارند. پس از ظهور داعش، تعدادی از اعضای القاعده با داعش و مابقی هم با گروه طالبان بیعت نمودند.
۳ جماعت الدعوه الی القرآن و السنه
اینان که «اهل حدیث» و «اهل سنت و جماعت» نیز نامیده میشوند، یک گروه سَلَفی است که در سال ۱۳۶۴ توسط مولوی جمیل‌الرحمان، عضو شورای اجرایی و شورای مرکزی حزب اسلامی حکمتیار، با گرایشهای وهابی در ولایت/استان کنر تأسیس شد. او سرانجام در نهم سنبله ۱۳۷۱ درهنگام ادای نماز جمعه توسط عبدالله روحی یکی از همکاران عرب وی، به قتل رسید. جماعت الدعوه الى القرآن و السنه امروز به دو شاخه تقسیم شده است که رهبری یکی از این شاخهها را حاجی روح‌الله وکیل برادرزاده مولوی جمیل‌الرحمان برعهده دارد. او اکنون در کابل زندگى می‌کند. شاخه دوم اين گروه نیز از سوی حاجی حیات‌الله که در حال حاضر در پیشاور پاکستان زندگی می‌کند، رهبری می‌شود.
۴ گروه القاعده در آسیاى جنوبی (القاعده شبه قاره)
گروه القاعده در آسیاى جنوبی در ٢٠١٤ ميلادى تاسیس شد و رهبری آن را «عاصم عمر» بر عهده دارد و حوزه فعالیت‌های آن کشورهای آسیای جنوبی می‌باشد. بر اساس برخى گزارش‌ها، طالبان پاکستان و طالبان افغانستان با آنها همکاری دارند.
۵ حزب المجاهدين
حزب المجاهدین یک گروه جدایی‌طلب کشمیری است که در سپتمبر ۱۹۸۹ توسط « محمد احسن دار» پایه‌گذاری گردید. گفته شده تمرکز فعاليت این گروه، مناطق مرزى پاکستان و هند است. سید صلاح‌الدین یوسف شاه، رهبر حزب المجاهدین پاکستان است که فعالیت‌های این گروه را از داخل خاک پاکستان سازماندهی می‌کند.
۶ طالبان پاکستان
این گروه، یک سازمان فراگیر از گروه‌های شبه‌‌نظامی اسلام‌گرا است که در مناطق قبايلى در امتداد خط ديورند فعاليت دارد. این گروه عليه دولت پاکستان و آمریکا مبارزه می‌کند و با دیگر گروهک‌های جهادی همکاری دارد.
۷ جماعت الاحرار
جماعت الاحرار در سال ٢٠١٤ از طالبان پاکستان جدا شد، اما در سال ٢٠١٥ اعلام کرد که مجددا به این گروه پيوسته است. جماعت الاحرار یک گروه پاکستانی است که از سوی «عبدالولی مشهور به عمر خالد خراسانى» رهبری می‌شود و بیشتر در پاکستان و مناطق قبایلی مشغول به فعالیت می‌باشد. علاوه بر آن، برخی منابع اذعان نمودهاند که این گروه در ولسوالی/ شهرستانهای «اچین، لعلپوره، مومن‌دره و غنی‌خيل » ننگرهار نیز فعالیت دارد.
۸ حرکت المجاهدین
این گروه در سال ۱۹۸۵ به عنوان شاخهای که از جریان حرکت الجهاد الاسلامی جدا شده است، اعلام موجودیت کرد. مراکز حرکت المجاهدین در پاکستان است و تمرکز بيشتر فعاليت اين گروه بر روی کشمیر می‌باشد.
۹ لشکر جهنگوی
لشکر جهنگوی در ۱۹۹۶، در پی انشعاب از گروه سپاه صحابه توسط اسحاق ملک و چندی دیگر بنیانگذاری گشته و از گروه‌های تندرو اسلام‌گرا در پاکستان می‌باشد. این گروه با همکاری برخى گروه‌های دیگر چون القاعده، در پی دستیابی به اهداف خود می‌باشد. مرکز لشکر جهنگوی در وزيرستان مى‌باشد، اما حدود ۲۰۰ نفر از افراد اين گروه، در افغانستان علیه شیعیان فعاليت دارند. همچنین گزارش‌هایی در مورد دست‌داشتن لشگر جهنگوى در ربودن ۳۰ نفر از شاهراه کابل – قندهار در سال ١٣٩٣، فعاليت اين گروه در زابل و دست داشتن در حمله به نمازگزاران و مراسم عاشورا در شهر کابل نيز وجود دارد.
۱۰ لشکر طیبه
این گروه در سال ۱۹۹۰ توسط حافظ محمد سعید بنیان نهاده شد و اکنون پایگاه آن در لاهور پاکستان است و چندین کمپ تمرینی در کشمیر آزاد را مدیریت مى‌کند. لشکر طیبه از طرف هندوستان متهم به انجام حمله به شهروندان و نیروهای نظامی این کشور شده است که از جمله مشهورترین آنها می‌توان به حمله به پارلمان هند در سال ۲۰۰۱ و حملات نوامبر ۲۰۰۸ در بمبئی اشاره کرد. اين گروه در افغانستان نيز بر ضد دولت افغانستان فعاليت‌هاى نظامى داشته است اما عمده فعالیت آن در جنوب آسیا و به طور خاص پاکستان است.
۱۱ جیش محمد
جیش محمد از جمله گروهای پاکستانى می‌باشد که با هدف جداکردن کشمیر از هند ایجاد شده است. این گروه از سوی مولوی مسعود اظهر، سال ٢٠٠١ در کراچی تاسیس گردید. اعضای این گروه در ۱۹۹۹ به منظور رهایی مسعود اظهر که در هند زندانی بود، یک هواپیمای مسافربری هندی را ربودند و به ولایت قندهار انتقال دادند.
۱۲ گروه طارق گیدار
این گروهک مسئول قتل ١٥٠ شاگرد و معلم يک مکتب در پیشاور پاکستان در سال ٢٠١٤ می‌باشد. «عمر ناراى» طراح اين حمله، سال ١٣٩٥ ش، به دستور اشرف غنی، در ولایت/ استان ننگرهار کشته شد.
۱۳ جندالله
جندالله در سال ۱۳۸۲ ش، بنیانگذاری شد. در ابتدا عبدالمالک ریگی رهبری این گروه را برعهده داشت، اما بعد از بازداشت و اعدام او توسط ایران، محمدظاهر بلوچ به عنوان رهبر جندالله منصوب گردید. جندالله بیشتر علیه ایران و شيعه‌های افغانستان و پاکستان فعالیت می‌کند. گفته شده اين گروه فعاليت‌های ضددولتى در تخار، فارياب و برخى ولايات ديگر افغانستان داشته است. قاری غلام حضرت مشهور به ابوحذیفه يکی از اعضای ارشد جندالله در سال ١٣٩٤ ش، در ولایت/ استان کندز کشته شد.
۱۴ تحریک اسلامی ازبیکستان
تحریک اسلامی ازبیکستان در سال ۱۹۹۸ از سوى «جمعه باى نمنگانی و طاهر یولداش»، پس از پایان جنگ داخلی تاجیکستان بنیانگذاری شد و اکنون در اکثر کشورهای آسیای میانه فعالیت دارد. پس از حمله نیروهای آمریکایی و آیساف به افغانستان، این سازمان نیز فعالیت‌های خود را به مناطق مرتفع و سرحدی افغانستان منتقل ساخت و در این اواخر، مرکزیت بیشتر فعالیت‌های این گروه در وزیرستان شمالی مى‌باشد. تحریک اسلامی ازبیکستان، ابتدا تحت چتر القاعده فعاليت داشت، اما اکنون شمار زيادی از افراد آن به داعش و يک تعداد آنها به طالبان پيوسته‌اند.
۱۵ اتحاد جهاد اسلام
اين گروه در سال ٢٠٠٢، تحت تاثير تحریک اسلامى ازبیکستان (IMU) ايجاد شد و اکنون در وزيرستان شمالى مستقر مى‌باشد. اتحاد جهاد اسلامى در سال‌هاى اخير بر مبارزه با نیروهای پاکستانی در مناطق قبايلى و نیروهای ناتو و افغان در افغانستان تمرکز داشته است.
۱۶ تحریک اسلامى ترکستان شرقی
تحریک اسلامی ترکستان شرقی در سال ۱۹۹۳، تاسیس شد و با توجه به فروپاشی شوروی توانست با احزاب و گروه‌های بنیادگرا در آسیای مرکزی نظیر القاعده ارتباط برقرار نماید. تعداد زیادى از اعضای این گروه به سوریه رفته و به داعش پیوسته‌اند. برخى منابع مى‌گويند، این تهدید وجود دارد که تحریک اسلامی ترکستان شرقی که پیش از این با القاعده در افغانستان همکاری‌هایی داشته است، اکنون از طریق همکاری با داعش، اقتدار خود را گسترش دهد.
تحریک اسلامی ترکستان شرقی، در ایالت سین کیانگ چین فعالیت داشته و یک جنبش جدایی‌طلب به شمار می‌رود. جدایی‌طالبان اویغور در مرز چین و پاکستان پناهگاه‌هایی برای خود ایجاد کرده‌اند و ارتش پاکستان در سال‌های گذشته با درخواست چین عملیات‌هایی برای نابودی اعضای این گروه جدایی‌طلب انجام داده است.
۱۷ حرکت الجهاد الاسلامی بنگلادش
حرکت الجهاد الاسلامی از سوى مولوى عبدالرحمان فاروقى همراه مجاهدين بنگلادشى در سال ١٩٨٩، تاسيس شد. فاروقی در جهاد افغانستان عليه شوروى، هنگام خنثی‌کردن یک ماين در ولایت/ استان خوست کشته شد. برخی معتقدند کسانى که از جهاد افغانستان به بنگلادش بازگشتند، در ايجاد حرکت الجهاد الاسلامی نقش داشتند.
