صلح در افغانستان برای یکپارچه‌سازی و توسعه منطقه به شدت ضروری است و تمام بازی‌گران اصلی، از جمله روسیه، چین، ترکیه، ایران و پاکستان تلاش خود را می‌کنند.
زمانی، پاکستان سریع‌ترین کشور در حال توسعه در منطقه بود. پاکستان کشور صلح‌آمیزی بود که اتباع خارجی، کشتی‌های قاره‌پیما و هواپیماهای بین‌المللی منظم از آن بازدید می‌کرد. سپس، اتحاد جماهیر شوروی تصمیم گرفت وارد افغانستان شود، شاید به هدف دسترسی به آب‌های گرم دریای عرب از طریق ایالت بلوچستان پاکستان. این اقدام خاص شوروی در سال ۱۹۷۹، نه تنها به تجزیه خودش منجر شد، بلکه باعث نابودی فیزیکی افغانستان و صلح در پاکستان شد.
پاکستان تبدیل به خانه سه میلیون پناه‌جوی افغانستان شد که اکنون به دلیل فرصت‌های بهتر در این جا از بازگشت خودداری می‌کنند. من آن‌ها را مقصر نمی‌دانم، زیرا تمام قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی مسئول وضعیتی هستند که افغانستان در چهار دهه گذشته داشته است. متأسفانه، بازی‌گران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای با افغانستان به عنوان میدان نبرد برخورد کردند، نه یک کشور مستقل. مردم افغانستان نه تنها از سوی اشغال‌گران، بلکه توسط جنگ‌سالاران خودشان هدف بمب‌گذاری و سرقت قرار گرفتند. از همین رو، آن‌ها مجبور شدند وطن خود را ترک گفته و به کشورهای همسایه پناه ببرند – بیشتر در ایران و پاکستان. ایران آن‌ها را در کمپ‌های مهاجرین نگه داشت، اما پاکستان درهای خود را در سراسر کشور به روی آن‌ها باز کرد. آزادی‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی که آن‌ها در پاکستان دارند، در هیچ‌جای جهان، به شمول افغانستان ندارند. بنابر این، طبیعی است که هر انسانی در مکانی می‌ماند که بتواند با آرامش زندگی کند و مخارج خانواده خود را تأمین کند.
شاید این نخستین باری است که تلاش می‌شود یک راه‌حل منطقه‌ای به مشکل افغانستان پیدا می‌شود و پاکستان پیشگام باشد. بدیهی است که به جز از افغانستان، هیچ کشور دیگری مانند پاکستان از ادامه جنگ در افغانستان متأثر نشده است.
در حالی که جناح‌های مختلف افغانستان منتظر تطبیق توافق‌نامه دوحه هستند که بر مبنای آن نیروهای ایالات متحده و ناتو باید از افغانستان خارج شوند، بازی‌گران منطقه‌ای مصروف بحث در مورد آینده (این کشور) است. با توجه به شرایط موجود، این یک استراتژی مناسب به نظر می‌رسد. با این حال، بازی‌گران منطقه‌ای باید نسبت به اقدامات فعال تخریب‌کنندگان در افغانستان آگاه باشند، زیرا همان‌طور که ایالات متحده و ناتو با پشتیبانی هند در حال خروج هستند، علاقه‌ای زیادی به دیدن صلح در افغانستان ندارند.
صلح در افغانستان به معنای تجارت برای روسیه و کشورهای آسیای میانه از طریق پاکستان و سواحل آب‌های گرم‌اش است. صلح در افغانستان به معنای عملی شدن خط لوله انتقال گاز ترکمنستان-افغانستان-پاکستان-هند (تاپی) است. صلح در افغانستان به معنای صلح در پاکستان است که ممکن فال مطلوبی برای هند و ایالات متحده نباشد. صلح در افغانستان به معنای گسترش راهرو اقتصادی چین و پاکستان است که برای ایالات متحده و هند بسیار نامطلوب است.
صلح در افغانستان برای یکپارچه‌سازی و توسعه منطقه به شدت ضروری است و تمام بازی‌گران اصلی، از جمله روسیه، چین، ترکیه، ایران و پاکستان تلاش خود را می‌کنند. با این حال، بازی‌گران فرامنطقه‌ای – ایالات متحده و اتحادیه اروپا – که از سوی هند حمایت می‌شوند، ممکن علاقه‌ای به افزایش منافع روسیه و رقبای آسیایی‌اش نداشته باشد.
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در ماه اپریل ۲۰۲۱ از پاکستان دیدن کرد. این نخستین سفر یک وزیر ارشد روسیه پس از نه سال بود و در یک زمان بسیار حساس صورت گرفت. مدتی است که پاکستان با روسیه روابط گرمی دارد. به نظر می‌رسد تلاش‌های پاکستان برای دستیابی به یک راه‌حل همه‌جانبه در افغانستان رو به افزایش است که به جای حمایت قدرت‌های فرامنطقه‌ای، بیشتر پشتیبانی کشورهای منطقه را با خود دارد. نشست‌های سطح بالای لاوروف با عمران خان نخست‌وزیر و شاید مهم‌تر از همه با جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش پاکستان، در تحکیم روابط دفاعی بسیار مهم است. روسیه و پاکستان طی چند سال اخیر تمرینات دفاعی دوجانبه و چندجانبه انجام داده است.
رسانه‌های بین‌المللی و هندی سفر لاوروف را به پاکستان به طور گسترده پوشش دادند و آن را آغاز عصر جدید در روابط با روسیه پیش‌بینی کردند. اگر سفر لاوروف موفقیت‌آمیز بوده باشد، زمینه را برای سفر رییس جمهور ولادیمیر پوتین به پاکستان مساعد خواهد کرد که از سال ۲۰۱۲ بدینسو متوقف شده است. در این میان، تحلیل‌گران هندی به تبلیغات منفی در مورد منافع بالقوه پاکستان در سیستم‌های دفاع هوایی روسیه – اس-۳۰۰ و اس-۴۰۰ – شروع کرده‌اند. هندی‌ها به خوبی می‌دانند قدرت پاکستان در حفظ و بروزرسانی سیستم‌های دفاع هوایی‌اش است که به دلیل همسایگی جغرافیای‌اش با هندوستان بسیار اهمیت دارد.
شاید پاکستان در مسیر درست پیش می‌رود و به جای اتکا بر دوستان امتحان‌شده و شکست‌خورده که در مناطق دورافتاده قرار دارند، روابط را با قدرت‌های نزدیک – چین و روسیه – تحکیم و تقویت می‌کند. اکنون نوبت هند است که دوستان مناطق دور خود – ایالات متحده، جاپان و استرالیا – را امتحان کند.
