امریکا از «جنگهای بیپایان» چه به دست آورد؟
ایالات متحده ۹۴۶ میلیارد دالر در افغانستان طی دو دهه هزینه کرده است. حدود ۸۱۶ میلیارد دالر فقط هزینۀ واحدهای امریکایی شده است؛ در حالی که ۸۳ میلیارد دالر برای نیروهای امنیتی افغانستان استفاده شده
نویسنده: عبدالله مراداغلو
منبع: ینی شفق(شفق جدید)
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
گاهی اوقات، من بحثهایی را مطرح میکنم مبنی بر اینکه شکست مفتضحانۀ افغانستان پایان «امپراتوری امریکا» را نشان میدهد. ایده اصلی این است، از آنجا که ایالات متحده یک قدرت مخرب است، در ایجاد نظم دایمی ناکام بوده است. حقیقت دیگر این است که جنگهای بیپایان ایالات متحده فقط زندگی امریکاییهای عادی را دشوارتر کرده است در حالی که جیب آنچه غولهای مجتمع نظامی-اقتصادی نامیده میشوند، پرتر کرده است.
فاجعۀ افغانستان نیز از تلاشهای نافرجام ایالات متحده برای برقراری نظم دایمی مستثنی نیست. از دهۀ ۱۹۵۰ بدینسو، وقتی امریکا ابتدا در جنگ کوریا دخالت و سپس حضور نظامی خود را قایم کرد، نتیجهای کاملاً برخلاف آنچه در ابتدا هدف بود، به دست آورد. «جفری دی. ساکس» اقتصاددان امریکایی با نشر مقالهای در نشریه آلمانی تحت عنوان «افغانستان: مسیر اشتباه خونین» این موضوع را به تحلیل و بررسی گرفت که چرا تمام مداخلات ایالات متحده منجر به فاجعه شده است.
طبق گفتههای پروفیسور ساکس که رییس مرکز توسعۀ پایدار در دانشگاه کلمبیا است، مقیاس شکست ایالات متحده در افغانستان سرسامآور است.
ساکس با اشاره به شکست دوامدار فرهنگ سیاسی امریکا میگوید که این امر بیعلاقگی سیاست ایالات متحده را نسبت به درک جوامع دیگر نشان میدهد. وی بیان میدارد که جنگهای ایالات متحده در هند و چین – ویتنام، لائوس و کامبوج – و امریکای لاتین، خاورمیانه و افریقا همه گواهی بر شکست بزرگ مداخلات امریکا است.
علاوه بر این، رژیمهای نظامی ایجاد شده از طریق کودتای سیآیای در امریکای لاتین و افریقا، پیامدهای فاجعه باری برای مردم آن کشورها به همراه داشته است. افزون بر شعلهور کردن آتش تنشها، جنگهای نیابتی ایالات متحده کشورها را ویران کرد، که بهبود آنها دهها سال طول میکشد. برخی تا به امروز با پیامدهای ویرانی امریکا دست و پنجه نرم میکنند.
ساکس مدعی است که تمام این موارد نه تنها نشاندهنده «ناکامی سیاسی»، است، بلکه مقصریت نهاد سیاست خارجی ایالات متحده را نیز مبرهن میسازد؛ اینکه راهحل به هرگونه چالش سیاسی، مداخله نظامی یا بیثباتی تحت حمایت سیآیای است.
اکثریت مداخلات امریکا در کشورهایی اتفاق افتاده که دچار مشکلات مالی هستند و فقط وضعیت را وخیمتر ساخته است. ساکس مینویسد: «سپس، ایالات متحده به طور معمول آخرین بقایای زیرساختها را در این کشورها نابود میکند در حالی که تحصیلکردگان برای نجات جان خود فرار میکنند».
وی در ادامه توضیح میدهد که چطور یک نگاه سطحی به هزینههای ایالات متحده در افغانستان، برای به تصویر کشیدن «حماقت» سیاستهای امریکا کافی است. ایالات متحده ۹۴۶ میلیارد دالر در افغانستان طی دو دهه هزینه کرده است. حدود ۸۱۶ میلیارد دالر فقط هزینۀ واحدهای امریکایی شده است؛ در حالی که ۸۳ میلیارد دالر برای نیروهای امنیتی افغانستان استفاده شده؛ ۱۰ میلیارد دالر برای کنترول مواد مخدر و ۱۵ میلیارد دالر به مقامات امریکایی در این کشور اختصاص یافته است. بنابر این، ۲۱ میلیارد دالر باقیمانده برای کمکهای اقتصادی هزینه شده است، یعنی چیزی کمکتر از ۲ درصد کل هزینهها. زیرساختهای این کشور کاملاً مثل گذشته است.
وی با بیان اینکه رسانههای امریکایی پس از ورود طا-لبان به کابل سعی کردند شکست امریکا را به خاطر فساد جاری در افغانستان جلوه دهند، چنین نتیجهگیری میکند: «جای تعجب نیست که پس از صرف تریلیونها دالر در عراق، سوریه، لیبیا و جاهای دیگر، ایالات متحده جز خونهای ریختهشده، چیزی ندارد که نشان بدهد و به آن افتخار کند».
«اسکات هورتون» مسئول «موسسه آزادیخواهان» که به مخالفت با جنگهای ابدی ایالات متحده معروف است، نظرات مشابهی با ساکس دارد. در ۴ اکتوبر، هورتون در یک گفتوگوی تلویزیونی با «بیل کریستول»، نویسنده برجسته، گفت که ایالات متحده استبداد را گسترش میدهد، نه آزادی، اینکه در خدمت صلح و امنیت نیست بلکه فقط باعث تحریک تودهها، خشونت فرقهای و بیثباتی میشود. هورتون در کتاب خود با عنوان «دیگر بس است: زمان پایان جنگ علیه تروریزم فرا رسیده»، منطق احمقانه و ماهیت شکستدهندۀ «دستور جنگ دایمی» امریکا را نشان میدهد.
هورتون در مقالهای با عنوان «چگونه امریکا خاورمیانه را نابود کرد»، استدلالهای قابل توجهی را مطرح میکند؛ اینکه چگونه مداخلات نظامی آن هیچ ارتباطی با امنیت ملی ایالات متحده ندارد. وی خاطرنشان میکند که دولتهای ایالات متحده تریلیونها دالر را برای این جنگهای بیپایان هزینه کردند، چون گروه کوچکی از این هزینهها ثروتاندوزی کردند. وی تاکید میکند که ملت امریکا از این جنگها چیزی به دست نیاورد، جز پیشرفت در ساخت اندام مصنوعی برای سربازانی که اعضای بدن خود را از دست دادهاند.