امریکا در افغانستان؛ آیا «بحث خروج» مردم فریبی است!
عدم وضاحت در میان گروههای سیاستگذار در ایالات متحده، حتی کار خلیلزاد را تضعیف کرده است. فشار رو به رشد بالای خلیلزاد به این معنی است که واشنگتن ممکن بالای پاکستان فشار آورد تا در عدم توافق صلح، در افغانستان آتشبس بر قرار شود. اگرچه، نباید از پاکستان انتظار زیادی داشت، جز اینکه به طرفین درگیر کمکهای دیپلماتیک کند.
خلیلزاد فرستاده ویژه امریکا برای افغانستان به تازگی پس از یک دوره طولانی گفتوشنود و ملاقات با تیم رییس جمهور ترامپ، از پاکستان دیدار کرد و قرار است دور دیگری با طالبان بنشیند. واضح است که خلیلزاد تحت فشار است و باید چیزی به کاخ سفید تحویل دهد. با این حال، فشار بر خلیلزاد در ابتدا کار پالیسی کشورش برای افغانستان است. اجازه دهید توضیح دهم.
مهم است یادآوری کنم با آن که ایالات متحده در باره خروج از افغانستان صحبت کرده اما وقتی حرف از یک پالیسی واضح میشود، این امر فقط باعث ابهامات شده است. بنابراین، انتظار نداشته باشید که طالبان احتمالاً فریب داستان خروج را بخورند، مگر اینکه گامهای عملی از سوی ایالات متحده برداشته شود.
طالبان در بیانیه اخیرش گفته است که صلح به افغانستان باز نمیگردد مگر این که امریکا یک جدول زمانی واضح خروج را ارائه کند. وقتی صحبت از بُنبست در روند گفتوگو میشود، خروج نیروهای امریکایی یکی از عاملهای کلیدی این بُنبست است.
واشنگتن انتظار دارد طالبان برخی از شرایط قبلی مانند تمایل برای توافق با حکومت افغانستان را بپیذیرند. طالبان اما نگران واگذار کردن موقعیت شان، بدون واضح شدن موقعیت امریکا در مورد جدول خروج است. مسلماً اظهارات سال گذشته واشنگتن نتوانسته طالبان را قانع سازد تا به داستان ایالات متحده مبنی بر خروج از افغانستان اعتماد کنند. علاوه بر این، این احتمال نیز وجود دارد که امریکا با گمانه زنی در مورد خروج قریبالوقوع از افغانستان، تلاش کرده تا با طالبان مذاکره کند.
این نااطمینانی و بلاتکلیفی، انعکاس دهنده اعلام امریکا مبنی بر اعزام نیروهای بیشتر به افغانستان است. چند روز پیش، امریکا اعلام کرد که قصد اعزام نیروهای بیشتری را تحت عنوان «عملیات آزادی پایدار» دارد. تعداد نیروها زیاد نیست و زمان و جدول اعزام، بیان کننده سردرگمی در پالیسی امریکا برای افغانستان است. مهم است بدانیم که تصمیم اعزام نیروهای بیشتر در زمانی مطرح میشود که امریکا و طالبان در یک وضعیت بُنبست گیرمانده و هر دو بازیگر امتیازات بزرگی از یک دیگر انتظار دارند.
ایالات متحده از یک طرف اعلان کرده که از افغانستان خارج میشود، از طرفی دیگر، این کشور تصمیم دارد نیروهای بیشتری اعزام کند که این امر در تناقص با خواستهای طالبان است. در این رابطه، امنتاع طالبان از تغییر موضع اساسی خود و تقاضاهای امریکا با توجه به وضاحت جدول خروج، بیانگر این است که طالبان تحت هیچ فشاری نیست و برای توافق با ایالات متحده هیچ عجلهای ندارد. تصمیم واشنگتن مبنی بر فرستادن نیروهای بیشتر به افغانستان احتمالاً باعث ایجاد اختلافات بین این دو بازیگر خواهد شد.
عامل جالب دیگر در مورد اعزام نیروهای امریکایی، زمان اعزام آن است. قرار است این کار طی پنج تا شش ماه آینده انجام شود و این بدان معنی است که خروج نیروهای امریکایی از افغانستان احتمالاً به این زودیها اتفاق نمیافتد. این احتمال نیز وجود دارد که با اعلان چنین خبری، دولت ترامپ قصد دارد بالای طالبان فشار آورد. با این همه، چنین بازی فریب آمیز، تنها به روند صلح صدمه خواهد زد.
عدم وضاحت در میان گروههای سیاستگذار در ایالات متحده، حتی کار خلیلزاد را تضعیف کرده است. فشار رو به رشد بالای خلیلزاد به این معنی است که واشنگتن ممکن بالای پاکستان فشار آورد تا در عدم توافق صلح، در افغانستان آتشبس بر قرار شود. اگرچه، نباید از پاکستان انتظار زیادی داشت، جز اینکه به طرفین درگیر کمکهای دیپلماتیک کند.
چند روز قبل، رهبران گروه طالبان با نشر اعلامیهای از جنگجویانش خواست تا به جنگ ادامه دهد، زیرا آنها بر این باور هستند که «پیروزی نزدیک» است.
آنها در اعلامیهای گفته است: امارت اسلامی باور دارد که شرایط برای یک افغانستان صلح آمیز نیازمند این است که افغانستان از اشغال خارجیها آزاد باشد؛ جایی که نه حاکمیت و نه آزادی ما غصب شود و نه خاک و فضای هوایی ما برای صدمه رساندن به دیگران استفاده شود.
طالبان همواره امریکا را در ناکامی مذاکرات صلح مقصر دانسته، چنانچه این گروه باور دارد که امریکا باید پالیسی را روی دست گیرد تا «یک طرف صادق در روند مذاکرات» باقی بماند.
از این واضحتر نمیتوان گفت که طالبان میخواهند پیشنهادشان در روند صلح از سوی ایالات متحده پذیرفته شود. خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان. در حالی که طالبان از طریق ارتباط با کشورهای منطقه، نفوذ سیاسی و دیپلماتیک به دست میآورد، ناامیدی امریکا در افغانستان طی ماههای آینده افزایش خواهد یافت. روند صلح افغانستان برای آینده احتمالی در حالت معلق قرار دارد.