امریکا سقوط آزاد افغانستان را تسریع میکند!
زمانی که ایالات متحده در تابستان گذشته از افغانستان خارج شد، با یک انتخاب حیاتی روبرو شد: اجازه فروپاشی به دولتی که عمدتاً توسط کمکهای خارجی سرپا نگه داشته شده بود، یا همکاری با طا-لبان.
بیش از چهار ماه پس از آخرین پرواز نظامی ایالات متحده که کابل را ترک کرد، دولت بایدن هنوز تصمیم روشنی اتخاذ نکرده است و در بحبوحه تشدید بحران انسانی، تصمیم به درهمکاری همراه با اقدامات نیمه تمام گرفته است. زمان رو به اتمام است.
ایالات متحده باید جام تلخ همکاری با دولت تحت رهبری طا-لبان را ببلعد تا از یک کشور شکست خورده در افغانستان جلوگیری کند. زانو زدن به دولت از طریق تحریمها و کمکهای منجمد، این واقعیت را تغییر نمیدهد که اکنون طا-لبان در راس امور قرار دارند، اما تضمین میکند که خدمات عمومی عادی سقوط کند، اقتصاد دچار زوال نشود و معیشت افغانها حتی بیشتر کاهش نیابد.
این به نفع هیچکس از جمله ایالات متحده پس از ۲۰ سال سرمایه گذاری و تعامل نیست. یک دولت شکست خورده، زمینه مناسبی برای رشد گروههای افراطی خواهد بود.
افغان ها در حال شمارش معکوس برای وضعیت بسیار آشفته هستند. اقتصاد در حال فروپاشی است و گرسنگی و سوءتغذیه در حال افزایش، کارمندان دولت عمدتاً معاش نمیگیرند.
جای تعجب نیست که ایالات متحده و متحدانش به تسلط طا-لبان با اقدامات تنبیهی پاسخ دادند: توقف جریان کمکهایی که برای سه چهارم هزینههای عمومی پرداخت میشد، مسدود کردن دارایی های دولت افغانستان در خارج از کشور، قطع ارتباط این کشور با منابع مالی جهانی. این وضعیت نمایشی است که واشنگتن معمولاً سعی میکند رژیمهایی را از این کشور تبعیت نمیکنند مجازات کند. اما نتیجه آن برای غیرنظامیان فاجعه بار خواهد بود.
خشکسالیهای شدید، همه گیری کرونا و بیکفایتی طا-لبان در حکومت داری، همگی در ایجاد آنچه ممکن است افغانستان دچار بدترین بحران انسانی جهان شود، نقش داشتهاند. اما گامهای فوری غرب برای منزوی کردن رژیم جدید باعث فروپاشی افغانستان شد. این امر به ویژه به این دلیل بود که کشورهایی که این کمکرسانی را متوقف کردند، بیش از ۲۰ سال است که افغانستان را وابسته به خود کردند.
کشورهای غربی تصمیم به کمکهای ناچیز گرفته اند. اما آنها کافی نیستند. غذا، حمایت از مراقبتهای صحی و دیگر انواع محدود کمکهای ارائه شده تنها تا حدی پیش میرود که شرایط وخیم غیرنظامیان افغان را کاهش دهد. احیای یک سکتور عمومی با حداقل کارکرد و توقف سقوط آزاد اقتصادی افغانستان مستلزم رفع محدودیت ها بر تجارت و کاهش ممنوعیت کمک به دولت است. بدون آن، امید کمی وجود دارد که کمک های بشردوستانه بتواند چیزی بیش از یک تسکین دهنده باشد. و اگر این ممنوعیت پابرجا باشد، وابستگی مستمر به کمکهای امدادی عملاً تضمین میشود، زیرا دور زدن دولت باعث از بین رفتن مؤسسات امدادی میشود.
ایالات متحده باید بین طا-لبان به عنوان شورشیان پیشین و دولتی که اکنون تحت کنترول آنهاست، تمایز قائل شود.
تعجب آور نیست که ایالات متحده و متحدانش تمایلی به انجام کارهایی فراتر از کمک به زنده ماندن افغان های گرسنه در این زمستان ندارند. آنها احتمالاً از سابقه مشروعیت بخشیدن به یک گروه ستیزه جو که قدرت را از طریق زور به دست گرفته است، نگرانی دارند.
غرب علیالخصوص امریکا از تلاشهایشان برای وادار کردن طا-لبان به احترام به حقوق بشر و همکاری در اولویتهای امنیتی دست بردارد. انتظارات باید میانی باشد.
طا-لبان هرگز در مورد حقوق زنان سیاستی منطبق با ارزشهای غربی ندارند. آنها هیچ نشانهای از پذیرش اشکال محدود حکومت دموکراتیک نشان نمیدهند. حتی انتظار نداشته باشیم که آنها روابط خود را با القاعده قطع کنند.
هیچ کسی از همکاری با طا-لبان خشنود نیست اما برای افغانهایی که در شرایط سختی به سر میبرند چارهای جز لغو تحریمها نیست.