انتخابات و حکایتهای مختلف؛ روایت رحمت الله نبیل چیست؟
رحمتالله نبیل از جمله کسانی به شمار میرود که از موضع ارگ در برابر پاکستان انتقاد دارد. در پیوند به گفتوگوهای صلح این نامزد انتخابات به این باور است که نسخه صلحی که در پاکستان نوشته شود به هیچوجه به سود کابل نیست و منجر به صلح نخواهد شد.
برای انتخابات ریاست جمهوری ششم ماه میزان ۱۸ نفر به شمول زلمی رسول که به سود تیم انتخاباتی« دولت ساز» به نامزدی محمد اشرف غنی کنار رفت، نامزد کردهاند. یکی از نامزدان آقای رحمتالله نبیل است. تکت انتخاباتی او« امنیت و عدالت» نام دارد. دو موردی که حداقل در پنج سال گذشته در حکومت وحدت ملی به رهبری آقایان غنی و عبدالله، وجود نداشته و خبری از آن نبوده است، عدالت و امنیت است.
آقای رحمتالله نبیل در اواخر حکومت پیشین به رهبری حامد کرزی رییس امنیت ملی افغانستان معرفی شد و در شروع حکومت وحدت ملی که گفته میشود مجبور به کناره گیری شد « استعفا» داد. در حکومت کنونی تجربه شد که خیلی از مقامات ارشد حکومتی بنابر خواست ارگ ناگزیر به استعفا شدند.
در انتخابات آتی با دو تیپ از نامزدان روبهرو هستیم
نامزدان و چهرههای که برای باردیگر خود را نامزد کردهاند و مردم از عملکرد آنان نظارت داشتهاند. داکتر عبدالله و آقای غنی از چهرههایی به شمار میروند که مردم در این پنج سال از کارکرد آنان نظارت داشتند و راضی هم به نظر نمیرسند و کلی شکایت نیز دارند. با توجه به آنچه در این دوره از حکومتداری پیش آمد، میتوان مدعی شد که آقایان غنی و عبدالله، برای مردم حکم همان« سرمه آزموده» را دارد.
این تیپ شامل چهرههایی میشود که برای نخستین بار داخل گود انتخابات شدهاند. از جمله آقای نبیل. رحمتالله نبیل از جمله نامزدانی محسوب میگردد که در مورد او حداقل میتوان گفت بدگمانی وجود ندارد. او کارنامه خوبی دارد. عدم مداخله نهادهای دولتی در انتخابات یک اصل است. اکنون در آستانه انتخابات، احزاب سیاسی و… نهادهای ناظر بر انتخابات میگویند که نهادهای دولتی به شمول ارگانهای امنیتی و دفاعی نباید در انتخابات دخالت کنند و طرف یکی از تکتها را بگیرند.
اتقاقاً در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۳خورشیدی) وقتی آقای نبیل رییس امنیت ملی بود، این نهاد امنیتی تنها آدرسی بود که در انتخابات هیچگونه دخالت یا دخل و تصرف نداشته. این موضوعی است که خود آقای نبیل از آن یاد میکند و امریکاییها نیز تایید کردهاند.
رحمتالله نبیل را میشود سیاستمداری عنوان کرد که سابقه کارهای استخباراتی دارد. با فروپاشی تکت انتخاباتی« صلح و اعتدال» به نامزدی محمد حنیف اتمر، حالا زمینه برای مانور تکت «امنیت و عدالت» بازتر شده است. به شمول تکتهای «دولت ساز» و «ثبات و همگرایی» یکی از تکتهای جدی همین دسته انتخاباتی آقای نبیل است.
روایت انتخاباتی آقای غنی در تیم دولت ساز، حفظ افغانستان از توافق شکننده و صلح ناپایدار است. او بارها گفته که مردم افغانستان خواهان صلح پایدار و با عزت هستند. به تازگی دفاع از نظام« جمهوریت» هم به روایت انتخاباتی او افزوده شده است.
روایت انتخاباتی آقای نبیل چیست؟
۱-اکثریت وطن دوست و اقلیت خاین
۲- موضع گیری در برابر پاکستان
۳-چگونگی تامین صلح و نقش مخرب پاکستان
به طور مشخص میتوان گفت این سه مورد روایتهای انتخاباتی آقای رحمتالله نبیل را تشکیل میدهد. او در همایشهای انتخاباتیاش بیشتر روی این سه مورد حرف میزند.
تکت انتخاباتی امنیت و عدالت در حالی باورهای ملی و حرف وطن دوستی را مطرح میکند که در واقعیت امر متاسفانه باورهای ملی به یک بحث مرده و نه چندان مهم در افغانستان مدل گردیده است. باری آقای غنی گفته بود که باید در نظام آموزشی کشور و معارف یک مضمون دیگر زیرا نام وطن دوستی اضافه شود. از این جهت است که روایت وطن دوستی او میتواند در جامعه بازار و مشتری داشته باشد.
درست است که آنچه آقای نبیل در مورد سیاست و نگاه پاکستان نسبت به افغانستان میگوید، زیاد حرفهای تازه نیست اما با توجه به اینکه میزان زیادی از مردم افغانستان از پاکستان نفرت دارند، موضع گیری او برای افکار عمومی کشور جذابیت دارد. از دیر زمانی است که دولتمردان و سیاستمداران کشور از سیاستهای پاکستان انتقاد دارند و میگویند که سیاست این کشور در قبال کابل خصمانه است اما، به طور کلی برخوردها فصلی و موردی بوده. به طور نمونه آقای غنی روزی پاکستان را دوست افغانستان میخواند و روز بعد میگوید که این کشور از هراس افکنان در ناامن ساختن افغانستان حمایت میکند.
از این رهگذر میتوان مدعی شد که آقای رحمتالله نبیل نسبت به نیت پاکستان در قبال افغانستان به یک باور کلی و منسجم دست یافته است. او در تازه ترین مورد گفته که اسلامآباد چهل سال است که زیرا نام صلح ما را تکه تکه میکند. برخی از نزدیکان آقای نبیل میگویند وقتی او رییس امنیت ملی هم بود نسبت به پاکستان همین برداشت را داشت که اکنون دارد و از آن حرف میزند. رحمتالله نبیل از جمله کسانی به شمار میرود که از موضع ارگ در برابر پاکستان انتقاد دارد. در پیوند به گفتوگوهای صلح این نامزد انتخابات به این باور است که نسخه صلحی که در پاکستان نوشته شود به هیچوجه به سود کابل نیست و منجر به صلح نخواهد شد. کمتر کسی میتواند منکر رابطه طالبان و پاکستان شود.
از جانب دیگر آقای نبیل در ارتباط به گفتوگوهای صلح هم موضع جالبی دارد. برداشت نگارنده این است که او نه ضد صلح است و نه برای آمدن آن عجله دارد. برعکس موضع محوری او در پیوند به صلح، نگاه استخباراتی و رویکرد محتاطانه است.
در حالی که در افغانستان یک عده برای تامین صلح و توافق با گروه طالبان به هر قیمتی عجله دارند و یک عده دیگر که آقای غنی نیز شامل آن میشود به نوعی صلح را اولویت نمیداند و برخورد انتخاباتی با آن دارد.
در میان تکتهای انتخاباتی، آقای غنی از نامزدانی است که خیلی ادعا دارد و تاکید میکند که برنامه دارد. در حالی که مردم شعارها و برنامههایی را که او در انتخابات سال ۲۰۱۴ سر داده بود به یاد دارند. تکتی دیگر که« ثبات و همگرایی» به رهبری عبدالله باشد، در پیکارهای انتخباتیاش برای مردم حرف روشنی ندارد. گاه از غنی انتقاد میکند و گاه به چیز دیگر اشاره میکند. به طور کلی معلوم نیست که روایت انتخاباتی آقای عبدالله چیست.
آقای نبیل چون سابقه کار استخباراتی دارد، از جنگ افغانستان هم شناخت خوبی دارد. بدون شک که جنگ افغانستان تا حدودی زیادی جنگ استخباراتی است. چیزی که آقای نبیل روی آن اصرار دارد. بسیاری از کشورهای منطقه در کابل باهم جنگ نیابتی دارند. از جمله هند و پاکستان. حملات انتحاری و انفجاری نمونههای بارز از همین جنگ استخباراتی است.