باید رابطه‌مان با طبیعت را از اساس تغییر دهیم
اقدامات کشورهای مختلف برای کاهش تعداد حیوانات زنده در بازار تغذیه، می‌تواند خطر شیوع بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد. علاوه بر این باید بر فروش و مصرف گونه‌های وحشی و اجرای «قانون بین‌المللی سلامت» در سطح جهان، سختگیرانه‌تر نظارت کرد
مقابله با کووید- ۱۹ نیازمند اقدام فوری است، اما باید دورنمای درازمدت را نیز مد نظر قرار داد. با این کار می‌توانیم ارتباط‌مان را با طبیعت اساساً تغییر دهیم و در آینده خطر شیوع بیماری‌های همه‌گیر جهانی را کاهش دهیم.
سلامت انسان وابستگی متقابل و مستقیم دارد با سلامت سیاره زمین و نحوه مدیریت منابع حیاتی؛ منابعی که خود به زیست‌بوم‌ها و تنوع زیستی وابسته است. اما فعالیت‌های انسان مخل ساختار و عملکرد زیست‌بوم‌ها است.
بسیاری از عواملی که باعث نابودی تنوع زیستی می‌شوند، افزایش خطر شیوع بیماری‌ها را نیز در پی دارند: جنگل‌زدایی در مقیاس وسیع، تغییر کاربری و تکه‌تکه شدن زیست‌بوم‌ها، افزایش فعالیت‌های دامداری و کشاورزی، نبود نظارت قانونی بر تجارت گونهها برای مصارف غذایی و دارویی و از بین بردن بیش از حد گونهها تا مرز انقراض، به همراه تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت‌های انسان. این فشارها که اثرات متقابل بر هم نیز دارند، بستر مناسبی برای تولد، شیوع و بازگشت بیماری‌های جدید را فراهم می‌کنند.
تجارت جهانی حیات وحش و بازار حیوانات زنده که در آن ماهی زنده، گوشت و حیوانات وحشی به فروش می‌رسد، از عوامل مهمی است که خطر ایجاد بیماری‌های مشترک انسان و دام (یعنی بیماری‌هایی که از حیوانات به انسان منتقل می‌شود) را افزایش می‌دهد. بنابراین، اقدامات کشورهای مختلف برای کاهش تعداد حیوانات زنده در بازار تغذیه، می‌تواند خطر شیوع بیماری را تا حد زیادی کاهش دهد. علاوه بر این باید بر فروش و مصرف گونه‌های وحشی و اجرای «قانون بین‌المللی سلامت» در سطح جهان، سختگیرانه‌تر نظارت کرد.
اما اگر تجارت، پرورش و مصرف گونه‌های وحشی را یکسر قدغن کنیم یا در این قبیل بازارهای جانورفروشی را «تخته کنیم» در نهایت باز هم خطر شیوع بیماری‌های مشترک انسان و دام به کلی از بین نمی‌رود. رزق میلیون‌ها انسان به این بازارها وابسته است و برای بسیاری از افراد، مخصوصاً در مناطق و جوامع روستایی کم‌درآمد، حیوانات وحشی منبع غذایی ضروری‌ِ هستند که اهمیت و ارزش غذایی زیادی به همراه دارند. تحت شرایطی ممکن است حتی ممنوعیت کامل و سراسری این بازارها باعث شود فرصت‌های جدیدی برای پدید آمدن بیماری‌ها ایجاد شود. مثلاً با ایجاد بازار زیرزمینی برای تجارت غیرقانونی گونه‌هایی که کاربری غذایی و دارویی دارند ممکن است ناخواسته خطر شیوع بیماری افزایش یابد.
کاهش میزان نابودی تنوع زیستی، در درازمدت مزایایی برای سلامت انسان، زیست‌بوم و حیوانات دارد. دبیرخانه پیمان تنوع زیستی سال‌ها است با سازمان جهانی بهداشت و بسیاری از نهادهای دیگر همکاری تنگاتنگی دارد تا بتوانند رویکردهایی پیش‌گیری‌محور پیدا کنند و در پیش بگیرند که کل جامعه و دولت را درگیر کند.
در آخرین نشست کشورهای عضو پیمان تنوع زیستی، دستورالعمل «تک سلامتی» (One Health) را تدوین کردند، که تنوع زیستی در آن مد نظر قرار گرفته است و هدف از تدوین آن کمک به کشورها در اجرای روش‌های یکپارچه، «بینارشته‌ای» و «بینابخشی» برای تأمین سلامت همگانی است. سازمان جهانی بهداشت دستورالعمل «تک سلامتی» را رویکردی معرفی کرده است برای طراحی و اجرای سیاست‌هایی که در آن چند بخش با هم در ارتباط‌ند و همکاری می‌کنند تا در تأمین سلامت عمومی به نتایج بهتری دست یابند.
در چشم‌انداز ۱۰ ساله پیش رو برای تنوع زیستی، می‌توان اقدامات جهانی هماهنگی گنجاند که بینابخشی و بینارشته‌ای باشند. هم‌اکنون، روند مذاکره میان کشورها برای این کار را پیمان تنوع زیستی راهبری می‌کند تا انعطاف لازم را برای رویارویی با دردهای مشترک جهانی در زمینه محیط زیست، سلامت و توسعه به وجود آورد.
مبارزه با کووید-۱۹ باعث تحریک بی‌سابقه حس همبستگی جمعی و انسانی و داشتن هدف مشترک شده است. باید از این نیروهای مثبت برای دستیابی به اهداف مشترک که همانا داشتن جامعه‌ای سالم و زمینی سالم است، استفاده کنیم.
