بایومتریک شفافیت انتخابات را تضمین میکند؟
اتفاقاً در انتخابات پارلمانی هم از دستگاههای بایومتریک استفاده شد. نتایج انتخابات پارلمانی و جنجالهای آن روشن ساخت که دستگاههای بایومتریک نمیتواند شفافیت انتخابات را تضمین کند.
اخیراً گزارشهایی منتشر شد که حکومت افغانستان ۱۴ میلیون یورو برای خرید ۱۸ هزار دستگاه بایومتریک اختصاص داده است. قرار است در انتخابات ریاست جمهوری که در ششم ماه میزان سال روان برگزار میشود، از دستگاه های بایومتریک استفاده شود. همزمان با این، نهادهای ناظر بر انتخابات اعلام کردند که شمار قابل ملاحظهای از دستگاه های بایومتریک در انتخابات پارلمانی ۲۸ و ۲۹ ماه میزان از آن استفاده شد، اکنون گم است.
پرسش پیش آمده در این نوشته کوتاه این است که آیا استفاده از دستگاههای بایومتریک در انتخابات ریاست جمهوری میتواند به شفافیت این روند کمک کند یا نه؟ با آن که کمتر از سه ماه دیگر تا برگزاری انتخابات فاصله داریم اما، نگرانی وجود دارد که ممکن رسوایی انتخابات پارلمانی در انتخابات ریاست جمهوری تکرار شود. استفاده از دستگاه بایومتریک در انتخابات یکی از مادههای قانون انتخابات است. کمیسیون انتخابات نیز اعلام کرده، کارگیری از بایومتریک در انتخابات از خطوط « سرخ» کمیسیون است.
تجارب انتخاباتهای برگزار شده نشان میدهد که شفافیت انتخابات را صرف با دستگاههای بایومتریک نمیتوان تضمین کرد. اتفاقاً در انتخابات پارلمانی هم از دستگاههای بایومتریک استفاده شد. نتایج انتخابات پارلمانی و جنجالهای آن روشن ساخت که دستگاههای بایومتریک نمیتواند شفافیت انتخابات را تضمین کند. تقلب در انتخابات در افغانستان به یک امر معمول مبدل گشته است. در این گونه یک وضعیت بسیار محال است که تقلب را از انتخابات دور کنیم. کمیسیونهای انتخاباتی در روز اعلام نتایج نهایی نامزد برنده را بازنده اعلام میکند و بازنده را برنده. این کار در انتخابات پارلمانی به وضوح تجربه شد و پیش آمد.
حتا احتمال این میرود که دستگاههای بایومتریک در انتخابات ریاست جمهوری موجب جنجال نیز شود. در انتخابات پارلمانی همین طور شد. یکی از علتهایی که دستگاههای بایومتریک سبب کشمکش میشود این است که کارمندان کمیسیون انتخابات هنوز بلد نیستند که چطور از این دستگاهها استفاده نمایند. استدلال نویسنده این است که کار گیری از تکنالوجی بایومتریک در انتخابات، بیشتر از آنکه به شفافیت انتخابات کمک کند، بیشتر یک اقدام عوام فریبانه است. حکومتهای پیشین و کنونی در امر برگزاری یک انتخابات سالم و شفاف سخت ناکاماند و بد نام. حالا حکومت کنونی که خود یکی از تکتهای انتخاباتی است، سعی دارد با استفاده از دستگاه بایومتریک به جهانیان بگوید که حکومت افغانستان از شفافیت انتخابات حمایت میکند و به دنبال یک انتخابات همه قبول است.
عوامل زیادی وجود دارد که اگر جلو آن گرفته نشود، انتخابات ریاست جمهوری دچار بحرانهای کلان خواهد شد. از جمله فساد مالی و عدم بیطرفی نهادهای انتخاباتی. اخیراً یک عضو ارشد کمیسیون انتخابات فاش کرد که حکومت در کار کمیسیون دخالت و از اقدامات غیر قانونی در کمیسیون انتخابات حمایت میکند. برای شفافیت در انتخابات ریاست جمهوری درست نیست که تنها به دستگاههای بایومتریک تکیه کنیم. چون در امر برگزاری انتخابات آن قدر مشکل داریم که تنها دستگاههای بایومتریک نمیتواند جوابگو باشد.