بااین وصف، توجه راهبردی به مسئله محیط زیست از منظر روزنامه‌نگاری باعث می‌شود که گزارش‌گران در این عرصه دارای دانش نظری و تجربه عملی باشند. این موضوع دارای پیامد مهمی چون تحقیق و تهیه گزارش در مورد مسائل عمومی محیط زیست را به دنبال دارد.
مراد از حفظ محیط زیست فقط پاک نگهداشتن، درخت کاشتن و توجه به ساخت و ساز درست شهرها نیست، بلکه سطح گسترده‌ای چون ابعاد تخریب لایه اوزون، الگوهای آب و هوایی شدید، گرم شدن کره زمین، ضایعات سمی و… در مفهوهم وسیع آن شامل می‌شود. در دنیای پسا صنعتی امروز، توجه به محیط زیست اهمیت حیاتی پیدا کرده است. نهضت‌های گوناگون در سراسر جهان با رویکردهای متفاوت، در تلاش حفظ و حمایت از محیط زیست‌اند. این تلاش‌ها در ابعاد مختلف چون رفاه زیست‌محیطی، رابطه ارگانیک انسان و طبیعت، نظریه سیستم‌ها، مبارزه با انواع آلودگی محیطی، تروریزم جهانی، ذوب شدن یخ‌های قطبی و.. صورت می‌گیرد.
افغانستان هم به‌عنوان پاره‌‌ای از جهان، متاثر از تحولات محیط زیستی نخواهد بود و از سویی هم، دایره تفکر حفاظت از محیط زیست در این کشور بسیار محدود و سطح بی‌توجهی‌ها به نگهداشت محیط از جنبه‌های گوناگون خیلی پایین است. به همین دلیل، ایجاب می‌کند که به محیط زیست به‌عنوان عنصر خیلی اساسی که نیازمند توجه ساختاری دولت، نهادهای اکادمیک و مردم است، نگاه شود. با این وصف، همه ساختارها نظر به ظرفیت و توانمندی مسئولیت حفاظت از محیط زیست را در این کشور دارند که در این نوشتار فقط به ظرفیت‌های ژورنالیزم یا روزنامه‌نگاری در راستای حفظ محیط زیست پرداخته می‌شود.
جهانی‌ترین دیدگاه در این راستا، دیدگاهی است که از ایجاد «اکوژورنالیزم» یا «روزنامه‌نگاری بوم‌شناختی» در کانون نهادهای تحصیلی یک کشور سخن می‌گوید. یونسکو از جمله مهم‌ترین سازمان‌های فرهنگی جهانی است که ضرورت تشکیل و ایجاد دیپارتمنت‌های اکوژورنالیزم را در چوکات دانشکده‌های ارتباطات دانشگاه‌های جهان پیشنهاد کرده است. یعنی در کنار سایر عوامل تاثیرگذار جهت حفاظت از محیط زیست، روزنامه‌نگاران در این عرصه نقش فوق‌العاده دارند و این نقش این است که مسئله را در نخست علمی درک کنند و به صورت عملی به آن بپردازند.
اکوژورنالیزم، رشته جدید و مهم ارتباطی در عرصه حفاظت از محیط زیست است که دانشجویان را با مبانی علمی محیط زیست و روزنامه‌نگاری آشنا و یک اکوژورنالیست را به جامعه تقدیم می‌کند. نظر به تعریف یونسکو، اکوژورنالیست محیط زیست یا سیاره زمین را نظامی پویا و به‌شکل پیچیده‌ای متوازن می‌بیند و در تلاش از بین بردن طرز تفکر غالب مصرف‌گرایی و سوق دادن آن به‌سوی اندیشه زیست بومی است.
روزنامه‌نگاری زیست محیطی فقط در یک کشور خلاصه نمی‌شود، بلکه دارای رویکردهای بزرگ در سطح محلی، ملی و جهانی است. این روزنامه‌نگار به تروریزم جهانی به‌عنوان تهدید زیست محیطی نگاه می‌کند و از گرم شدن کره زمین و موجودیت گازهای گلخا‌نه‌ای نیز اطلاعات عمیقی دارد. به همین‌خاطر، گزارشگر بومی باید ظرفیت این را داشته باشد تا وضعیت زمین را از بعد محیط زیستی تحلیل کند و مسیر تفکر جمعی را در راستای تقویت و پاسداری از زمین سوق بدهد.
بااین وصف، توجه راهبردی به مسئله محیط زیست از منظر روزنامه‌نگاری باعث می‌شود که گزارش‌گران در این عرصه دارای دانش نظری و تجربه عملی باشند. این موضوع دارای پیامد مهمی چون تحقیق و تهیه گزارش در مورد مسائل عمومی محیط زیست را به دنبال دارد.
به‌همین خاطر، درصورتی‌که نهادهای اکادمیک افغانستان در عرصه ایجاد روزنامه‌نگاری بوم‌شناختی گام بردارند، در آینده روزنامه‌گاران مسلکی خواهیم داشت که دارای ظرفیت‌های زیر هستند:
آنان می‌توانند پیوندی میان افغانستان و جهان از لحاظ حفاظت از محیط زیست ایجاد کنند؛
از محیط زیست این کشور به‌عنوان خبرنگار نظارت و زمینه را برای زندگی بهتر فراهم کنند؛
توجه به این مسئله باعث می‌شود که با استفاده از دانش محیط زیستی و فنون خبرنگاری، مسائل محیط زیست محیطی در سطح منطقه و جهان تحلیل کنند؛
از طریق وسایل ارتباط جمعی فکر مردم افغانستان را به‌سوی حمایت از محیط زیست سوق دهند و از هرگونه مداخله و تحریف محیط زیست جلوگیری کنند.
باتوجه به این موضوعات، به‌نظر می‌رسد که جای روزنامه‌نگاری بوم‌شناختی در فضای علمی افغانستان بسیار خالی است.
وزارت تحصیلات عالی و دیگرنهادهای ریز و درشت در این کشور، مسئولتی مهم در این عرصه دارد و می‌تواند از این راه، محیط زیست افغانستان را حفظ و حمایت کند، چرا که به نظر نویسنده، تنها راه معقول مقابله با انواع عناصر ضد توسعه، استفاده از خِرد و اندیشه است.
سید بصیر مصباح، استاد دانشگاه بغلان و پژوهشگر ارتباطات