بحران کشمیر؛ افغانستان در کجای کار قرار دارد؟
در کنار مناقشات بین هند و پاکستان و معضلات در خصوص گفتوگوهای صلح افغانستان اما نمیتوان از معاملهای بر سر کشمیر یاد کرد که افغانستان نیز دخیل در آن باشد، زیرا سیاست رسمی افغانستان مخالف حاکمیت طالبانی و امتیازگیری پاکستان از این طریق است.
بحران کشمیر زخم ناسوری که سالهای دیریست بین هند و پاکستان جدال ایجاد کرده و تاکنون ۷۰ هزار قربانی برجا گذاشته است.
پس از استقلال هند و پاکستان از استعمار انگلیس، تاکنون ۳ جنگ در سالهای (۱۹۴۷، ۱۹۶۵ و ۱۹۹۹) میان دو کشور بر سر مسئله کشمیر رخ داده و بیش از ۷۰ هزار نفر در این درگیریها کشته شدهاند. این درگیریها و مناقشات در ماههای اخیر یکبار دیگر اوج گرفت.
چهل و پنج درصد کشمیر تحت کنترول هند، ۳۵ درصد آن نیز تحت کنترول پاکستان قرار دارد و بیست درصد این منطقه نیز تحت حاکمیت چین قرار دارد.
هند مناطق تحت کنترول خود را ایالت «جمو و کشمیر» نامگذاری کرده و پاکستان در منطقه تحت کنترول خود در کشمیر دو منطقه خودمختار به نامهای «کشمیر آزاد» و «گلگت بلتستان» تشکیل داده است.
با این حال، اما تعدادی از رسانهها و کارشناسان خارجی از احتمال انجام معاملهای بر سر کشمیر با هدایت امریکا و مشارکت افغانستان قلم زدهاند.
بدون شک پاکستان یکی از بازیگران اصلی در گفتوگوهای صلح میان طالبان، امریکا و حکومت افغانستان است و میتواند نقش راهبردی اجرا کند. ایالات متحده امریکا نیز کمک اسلامآباد را در موفقیت روند صلح افغانستان اساسی ارزیابی میکند، چونکه این کشور بر طالبان نفوذ دارد.
با آنکه در پارلمان پاکستان گروه اپوزیسیون دولت عمران خان نیز اعلام کردند که نباید مسئله کشمیر قربانی صلح افغانستان شود. با توجه به این که بحران در منطقه کشمیر و بحران در افغانستان سرنوشت نسبتاً مشابهی دارد، گمانههایی وجود دارد که هرگونه تیرگی روابط میان هند و پاکستان بدون تردید بالای روند صلح افغانستان تأثیرگذار است.
در کنار مناقشات بین هند و پاکستان و معضلات در خصوص گفتوگوهای صلح افغانستان اما نمیتوان از معاملهای بر سر کشمیر یاد کرد که افغانستان نیز دخیل در آن باشد، زیرا سیاست رسمی افغانستان مخالف حاکمیت طالبانی و امتیازگیری پاکستان از این طریق است، پس الزاماً نمیتواند بر سر این موضوع با هند یا هر کشور دیگری معامله کند که پاکستان در کابل امتیاز بگیرد و هند در کشمیر.
از سویی هم، معامله بر سر کشمیر به سود افغانستان نیست، زیرا هماکنون افغانستان تاوان تقابلات هند و پاکستان را در کشمیر میپردازد و در اثر آن افغانستان به کام طالبان و حامیانش فرو رفته است، پس بیش از این چه امتیازی باید داده شود.
افغانستان کشوری که ۴۰ سال در آتش جنگ سوخت و در این راه هزاران قربانی تقدیم کرد و یگانه هدف مردم افغانستان حصول نظام جمهوری و نه گفتن به «امارت طالبانی» بود. در گفتوگوهای صلح، زلمی خلیلزاد نماینده ویژه ایالات متحده امریکا در امور صلح افغانستان ۹ دور با مقامات طالبان به دور میز مذاکره نشست و برخی خواستهها را توأم با کنش و واکنش مطرح نمود. در آخرین دور مذاکرات برخی موارد به موافقت رسید و توافقنامه بین امریکا و طالبان در قالب متن به اجرا درآمد و گفته میشود که با سران حکومت افغانستان نیز شریک شده است، اما آنچه که در این توافقنامه ناقص بهنظر میرسد، ذکر امارت اسلامی است و بر اساس گزارشها، اشرف غنی رییس حکومت وحدت ملی نیز در این مورد واکنش تندی داشته است.
بدون شک مردم افغانستان با قبول هزاران قربانی به نظام کنونی (جمهوریت) دست یافتند و هیچگاه حاضر نخواهند بود که این نظام و دستاوردهای ۱۸ ساله را قربانی ساختاری نمایند که مبنای آن بر اساس خونریزی، قتل، کشتار، دمکراسیستیزی و… گذاشته شده است و این موضوع یکی از خطوط سرخ حکومت افغانستان نیز میباشد.