به بهانه تعلق جایزه شعر به شعر «چهل نفر» از خانم پروانه فیاض
موفقیت شعر «چهل نفر» از خانم پروانه فیاض در رقابتهای شعر انگلستان، از طرفی موفقیت روایتهای زنانه افغانستان است که توانسته فراتر از بوم فرهنگی خویش خوانده شود و از طرفی موفقیت تلاشهای زنان افغانستان است که با کسب مهارتهای امروزی میتوانند مخاطبان جهانی داشته باشند.
شعر همیشه روایتی ورای دیگر روایات تاریخی بوده است، گاهی به خاطرساختار زبانیاش بیشترین حظ را به خوانندگان خود منتقل کرده است و گاهی احساس نوستالژیکی که به گذشتههای دور بر میگردد، در بسیاری از تمدنها نیز حماسههای قومی و مردمی تنها از طریق شعر امکان پذیر میشده است مانند انچه در ایلیاد و اودیسه هومر و یا شاهنامه(فردوسی) برای نسل ما باقی مانده است. دریافت و زیباییهای شعر به هر صورت منجر به ماندگاری این سنتهای کهن و مردمی در طول قرنها شدهاند. امروزه نیز بسیاری از شاعران به بازگویی فرهنگ و رسومات خویش در قالب شعر روی آورده است. بسیاری از دغدغههای امروزی، نگرانیهای مردم و روزمرهگی ها در ساختار شعر جا خوش کرده است. به همین دلیل شعر توانسته است از ورای زمان و مکان گذشته و تا امروز همراه من و شما باشد و در گوشه تنهایی و عصر عصیان تنهایمان نگذارد.
شاعری در لندن بعد از سفرهای بسیار و شنیدن قصههای مادرش و قصههای دیگر مادران با زحمت بسیار دست به خلاقیت زده است و در قالب شعر به روایت قصه مادرش از گذشته پرداخته است. قصهای که مادران برای دخترانشان بارها بازگو کردهاند. قصه حفظ حیثیت و نباختن به حریف، قصه مقاومت علیه ظلم، قصه مادرانی که برای گریز از بغاوت و ظلم روایت شده است، قصه کوه «چهلدختران» که قصه محوری زنان و مردانی است که برای گریز از ظلم عبدالرحمن(خانی) بخشی از حقیقت آن دوره بوده است و امروزه قصه زندگی ما شده است تا نجابت، شرم و فداکاری را به هم نسلان ما بیاموزد.
«چهل دختران» روایت غمهای مردم ارزگان است که به سبب مهاجرتهای اجباری به اقصی نقاط کشور و حتی خارج از کشور منتقل شده است. این بار این روایت به زبا ن انگلیسی باز آفرینی میشود. تا تاریخ درد زنان این کشور را فراتر از جغرافیای فرهنگی به دیگر مخاطبانش نیز فریاد کند.
سرودن و خلق کردن به زبان انگلیسی سالهاست که توسط مهاجرین افغان در دیگر کشورها تجربه شده است، در قالب داستان و رمان، تحقیقات و کتابهای تاریخی ولی زبان شعر پدیده متفاوتی است که میتواند احساس و اندوه دختران و زنان این کشور را به شکلی بدیع تر فریاد کند.
زنان تا زمانی که زبان خود را نیابند و تا زمانی که خود روایتگر مشکلات و دردهای خود نباشند نمیتوانند جایگاه فرهنگی و تاریخی شان را باز یابند. زنان باید بتوانند با پیدا کردن زبان فرهنگی جهانی مخاطبان جهانی پیدا کنند. آنچه را که بسیاری از شاعران و نویسندگان انجام میدهند تا فیلم سازان و عکاسان، کار ارزشمند و ماندگاری است برای رساتر ساختن صدای زنان و بازگو کردن روایتهای گم شده زنان در تمام فرهنگها و خرده فرهنگهای جهانی .
موفقیت شعر «چهل نفر» از خانم پروانه فیاض در رقابتهای شعر انگلستان، از طرفی موفقیت روایتهای زنانه افغانستان است که توانسته فراتر از بوم فرهنگی خویش خوانده شود و از طرفی موفقیت تلاشهای زنان افغانستان است که با کسب مهارتهای امروزی میتوانند مخاطبان جهانی داشته باشند و تلاشهایشان مورد توجه قرار بگیرد. افغانستان گنجینه ذخایر فرهنگی است، هزاران داستان و قصه بومی که ظرفیت بازگو شدن و شعر شدن را دارد، در دل این خاک نهفته است. با توجه به تکثر فرهنگی در کشور میشود بسیاری از روایتهای ناب بومی را به شعر و اثر ادبی تبدیل کرد و وضعیت زنان کشور را با زبان زنانه روایت کرد.