بُنبست افغانستان و انتخابات در امریکا
پس از آخرین انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، نوعی بُنبست ظهور کرد. هر دو کاندید پیشتاز اعلان پیروزی کرده است و اکنون در کابل احتمال برگزاری دور دوم در اواخر بهار سال ۲۰۲۰ مورد بحث است. در هر صورت، دولت غنی در قدرت باقی میماند.
در ختم نوامبر سال ۲۰۱۹، رییس جمهور دونالد ترامپ سفر غیرمنتظرهای به افغانستان داشت. این نخستین سفر وی به عنوان رییس جمهور به این کشور بود. وی با رییس جمهور اشرف غنی ملاقات کرد و همچنان ترامپ تأیید کرد که مذاکرات صلح با طالبان از سر گرفته شده است. نخست، مذاکرات امریکا و طالبان قرار بود در ۸ سپتمبر سال ۲۰۱۹ در کمپ دیوید برگزار گردد، اما در پیوند به انفجاری در کابل که منجر به کشته شدن ۱۲ تن به شمول یک امریکایی شد، لغو گردید. میتوانیم بگوییم که سفر غیرمنتظره ترامپ به افغانستان یک رویداد تبلیغاتی برای انتخابات سال آینده بود.
در حالی که دموکراتها در مجلس نمایندگان مراحل استیضاح را آغاز کردهاند، دونالد ترامپ به یکی از نقاط مهم خطرناک جهان سفر میکند و در آنجا با رهبری این کشور دیدار میکند و حمایت از ارتش امریکا را نشان میدهد. به گفته «آندری کوروبکوف» استاد علوم سیاسی در دانشگاه «تنسی»، چنین بازدیدهایی از طرف مردم، خانوادههای نظامیان و همچنین خدمتکاران بسیار مورد استقبال قرار میگیرد.
با توجه به رسمی شدن توافق با طالبان، مطمئناً دونالد ترامپ خیلی دوست دارد قبل از انتخابات ریاست جمهوری در نوامبر سال ۲۰۲۰ به این مهم دست یابد، زیرا این برای او یک امتیاز عالی خواهد بود. با این حال، طالبان مذاکره کنندگان سرسختی هستند. طالبان سالها مخالف ایجاد دولت ایتلافی در افغانستان بودند، آنها میخواستند به طور کامل قدرت را به دست بگیرند. از طرفی هم، نیروهای دیگر در این کشور از آنها هراس دارند، به طور مثال، هزارهها؛ از آنجایی که به یاد دارند طالبان چگونه آنها را پاکسازی کرد.
علاوه برین، طالبان خود نیز متجانس نیستند. این گروه تحریکات فرعی مختلف دارد – گروههایی که از سوی رهبران میدانی هدایت میشود. بنابراین، این امر ممکن اتفاق بیفتد که برخی توافق کنند، در حالی که برخی دیگر اعلان کنند که در هیچ چیزی اشتراک نکردهاند.
طالبان در افغانستان مواضع کاملاً قوی دارد. گروههای طالبان در سراسر کشور فعالیت میکند و بخش قابل توجه آن را کنترول میکند.
آینده دولت فعلی غنی کاملاً پیچیده است. سالهاست، طالبان اصرار دارد افغانستان را به یک حکومت اسلامی تبدیل کند، همانطور که در دهه ۹۰ پس از به دست گرفتن قدرت در این کشور، این کار را انجام داد. رهبران این کشور و بخش قابل توجهی از نخبگان افغانستان مخالف این امر هستند. نمایندگان نخبگان میفهمند که بدون کمک مالی ایالات متحده، افغانستان دوام چندانی نخواهد داشت. این نخبگان موجودیت خود را مدیون غرب هستند و ارزشهای آنها با ارزشهای طالبان متفاوت است.
علاوه برین، پس از آخرین انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان، نوعی بُنبست ظهور کرد. هر دو کاندید پیشتاز اعلان پیروزی کرده است و اکنون در کابل احتمال برگزاری دور دوم در اواخر بهار سال ۲۰۲۰ مورد بحث است. در هر صورت، دولت غنی در قدرت باقی میماند.
با این حال، طالبان این روزها روی خواستههای خود زیاد پافشاری ندارند؛ نمایندگان آنها دیگر از ممنوعیت تحصیل زنان، سنگسار کردن زنان مرتکب زنای محصنه و غیره طرفداری نمیکنند. با این وجود، ما در مورد رهبری طالبان صحبت میکنیم و تعیین چگونگی ادغام چند ده هزار مبارز عادی طالبان در جامعه افغانستان کاملاً واضح و روشن نیست. اگر بسیاری آنها چیز مفیدی برای خود نیابند، آنها یک بار دیگر کاری خواهند کرد که خوب میدانند – سازماندهی گروهای تروریستی و باند سارقان و گروگانگیری.
در این رابطه، فعلاً دشوار است بگوییم وضعیت این کشور در نهایت بهبود خواهد یافت. هنوز مشخص نیست چگونه و با کدام اصول میتوان این حل و فصل را انجام داد. بدیهی است که طرفها باید امتیاز بگیرند اما سئوال اینجاست که کی قدم اول را بر میدارد.