بیانیه کامل رییس جمهور غنی در تاشکند: رسیدن به یک توافق سیاسی، به جای جنگ با طالبان، اولویت ملی ما بوده است
فرو بردن افغانستان در جنگ تمام عیار، فروبردن منطقه در ابهام شدید است. بنابراین از دید منافع منطقهای، پاکستان باید به شکل منسجم و فوری همکاری کند
رییس جمهور شوکت میرضیایف، نخست وزیر عمران خان، آقای بورل [مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا]، وزرای محترم، حاضرین، رؤسای سازمانهای منطقهای و بینالمللی، خانمها و آقایان، دوستان؛
غالباً واژه «اتصال» در قاموسها این گونه تعریف میشود: اتصال عبارت از وسیلهای که به واسطه آن مدارهای الکترونیکی، کمپیوترها، سیتهای موبایل و شبکههای داخلی/محلی با شبکه جهانی وصل میشود. دیجیتال سازی، هوش مصنوعی، انترنت اشیاء (IoT) و تکنالوجیهای همگرای انقلاب صنعتی چهارم، عوامل تسریعکنندهای هستند که احتمال میرود که سال ۲۰۳۰ با سال ۲۰۲۱ تفاوتهای اساسی داشته باشد. جهان در این راستا، به سرعت در حرکت است.
انقلابهای صنعتی اول، دوم و سوم به صورت ژرف فضا، زمان و مناسبات قدرت را بین مناطق مختلف جهان و در دولتها متحول ساختند. تفاوت عمده این است که قاره اوراسیا یک قطب محوری این عوامل تسریعکننده میباشد که تحول، اوراسیا را از یک مفکوره جغرافیایی به یک براعظم اقتصادی به یکی از برجستهترین تحولات قرن بیست و یکم مبدل میسازد. با تحولات برخاسته از شیوع ویروس کرونا، واضح است که تأثیرات آن در مناطق و کشورها و در زندگیهای ما رونما خواهد شد.
برای هزاران سال، اتصال به روابط بین انسانها و شبکهها اطلاق میشد که بواسطه فرهنگ و تمدن ایجاد شده بودند. این اتصال به مردم امکان میداد که نقاطی را به عنوان مبنا و اساس برای همکاری و مقابله با دیگران ایجاد کنند. از آنجایی که انقلابهای صنعتی اول و دوم، ابزار لازم را برای مطیع ساختن بخشهای وسیعی از جهان ایجاد کرد، فرهنگها به عرصههای تقابل مبدل شدند. احتمال انکشاف مرکب که بواسطه انقلاب صنعتی چهارم گشایش یافت، میتواند سرعت لازم را ایجاد کند. اما اگر منطقه ما فرصتی را که در دهۀ آینده وجود دارد از دست بدهد، این خالیگاه و فاصله گستردهتر خواهد شد.
بنابراین، این برهه زمانی باز، مانند تمامی برههها مجموعهای از فرصتها، خطرات، آشفتگیها و تهدیدات است. چگونگی و نحوه برخورد منطقه با فرصتها و چالشهایی که ماحول کنونی افغانستان را بعد از خروج نیروهای ایالات متحده و ناتو تعریف میکند، میتواند تأثیر قابل ملاحظه بر دورنمای همکاری منطقهای یا تقابل منطقهای بگذارد.
از هشتم الی پانزدهم جولای سال ۲۰۲۱، دریچهای از فرصتها و چالشها در مقابل ما میگشاید. در جریان یک هفته مذکور، این دریچه از طریق صحبتها و بحثهای من با هموطنانم در کابل و ولایاتی که دیدار کردم، بدست آمده است. فرصتها را میتوان به صورت ذیل خلاصه کرد:
نخست، ایالات متحده و کشورهای همکار ما در چارچوب ناتو، (پس از خروج از افغانستان) سرمایههای قابلملاحظه از خود به جا گذاشتند و تعهد قاطع خود را در راستای کمک و حمایت (از افغانستان) ابراز کردند و آینده را به عنوان یک فصل جدید همکاری ترسیم میکنند. آقای بورل، در این زمنیه از شما سپاسگزارم. تنها ارزش میدان هوایی بگرام که در تاریخ نهم جولای از آن دیدار کردم، سه میلیارد دالر تخمین میشود. این میدان برای مدت ده سال، مزدحمترین میدان (نظامی) جهان بود. ما پلان داریم که بگرام و دیگر میدانهای نظامی خود را به محورهای تجارت و اتصال مبدل سازیم. سرمایهگذاریهای مردم ما، همان طور که طی دیدارم از شهرهای در حال رونق خوست و مزار شریف واضح شد، زمینه را برای زندگی باعزت مساعد میکند. مردم ما تمام منابع دستداشته خود را برای ایجاد زمینههای اعاشه و اباته خود و به منظور محو فقر و ادامه یک زندگی باعزت بکار انداختهاند.
دوم، به عنوان دولت، ما متعهد به یک دیدگاه واضح برای دستیابی به صلح، ثبات و رفاه از طریق اصلاحات داخلی و همکاری منطقهای هستیم. اصلاحات ما دربرگیرنده موارد متعدد از جمله دیجیتال سازی حکومت، بازبینی بودجه و عواید و تطبیق پروژههای انکشافی و آبیاری میباشد. برایم جای نهایت خرسندی بود که ۱۶۱ تن از هموطنانم را که با اولین پرواز مستقیم از امارات متحده عربی به میدان هوایی تازه اعمار شده خوست در دهم جولای نشست کردند، خوشامدید بگویم؛ رؤیایی که به حقیقت پیوست.
سوم، به عنوان مردم و دولت، رسیدن به یک توافق سیاسی، به جای جنگ با طالبان، اولویت ملی ما بوده است. هدف مطلوب یک افغانستان مستقل، متحد، مردمسالار، صلحآمیز و متصل در سطح بینالمللی و منطقهای مورد تأیید و تصدیق قرار گرفته است. ما یک نقشهراه واضح که در مقالهام در مجله فارن افیرز بدان اشاره کردم، برای رسیدن به صلح، ایجاد حکومت صلح و تداوم صلح از طریق اراده مردم را ارائه کردهایم؛ یعنی برای انتخاب جانشین من برای رهبری بالاترین سطح دولت، انتخابات باید برگزار شود. ما همچنین در حال ایجاد اجماع به خاطر تحقق بیطرفی دائمی افغانستان هستیم و به خاطر تحقق این هدف، به حمایت شما نیاز داریم.
چهارم، فضای حقوقی مساعد برای استفاده از سرمایه طبیعی کشور از معادن، نفت و گاز تا انرژی قابلتجدید، گرمایشی/جیوترمال، آبی، آفتابی و بادی ایجاد شده است. ما از میگاوات نه، بلکه از گیگاوات صحبت میکنیم. ما روند اعطاء مجموعهای از قراردادهای معدنکاری را در هشتم جولای ۲۰۲۱ اعلام کردیم و روند تدارکاتی بیش از یکصد قرار دارد ساختمانی را نیز در دهم جولای نهایی ساختیم.
پنجم، جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام حکومتی مشروع و مبتنی بر قانون اساسی و قوای امنیتی و دفاعی افغانستان از حمایت قوی مردم برخوردار هستند. از برکت تکنالوجی، من هر ساعت با والیان و مقامات امنیتی و دفاعی در سراسر کشور بحث و گفتوگو داشتهام تا روی نیروهای خود تمرکز کنیم و با تأکید بر مؤثریت و کاهش مصارف اقدام کنیم. خوشحالم که جلب و جذب در صفوف نیروهای داوطلب ما به صورت چشمگیری بالاست.
تهدیدات چگونه ظهور میکنند؟
اول، در حالی که موج سوم کرونا زندگی ما را و خشکسالی شدید معیشت ما را تهدید می کنند؛ طالبان موج مخربی از حملات خود را در سراسر کشور به راه انداخته اند. برخلاف تعهدشان با امریكا برای پیگیری راه حل سیاسی؛ آنها بیش از ۵۰۰۰ زندانی را كه به درخواست جامعه جهانی توسط لویه جرگه آزاد شده بودند، به عنوان پیشلشکر چنین حملات استفاده کردند. بیش از ۵۰ تن از بزرگترین فروشندگان مواد مخدر که به تقاضای (جامعه) جهانی آزاد شده بودند؛ برای اینچنین حملات حمایت مالی فراهم میکنند.
دوم، تخریب دارایی های عامه؛ با تخریب بیش از ۲۶۰ ساختمان و به غارت بردن سیستماتیک آن نشانه آشکارا تخریب آنها است. موتر های بمب گذاری شده، ماین های کنار جاده، ترورهای گسترده ، قتل های هدفمند زنان در سطوح رهبری جامعه مدنی و اعدام خودسرانه اسیران جنگی، اهداف آنها را تشکیل میدهد. این اقدامات آنان؛ صدها هزار نفر را مجبور به فرار به شهرها و ولایات امن میکند. یگانه گزینه که توسط طالبان ارایه می شود، تمکین و تسلیمی به آنان است.
سوم، تخمینهای استخباراتی از رسیدن بیش از ده هزار جنگجوی جهادی از پاکستان در یک ماه گذشته خبر می دهد و همچنین حاکی از حمایت آنان توسط سازمان های تروریستی فرامرزی می باشد. ناظرین سازمان های معتبر بینالمللی توافق نظر دارند که طالبان هیچ اقدامی مبنی بر قطع روابط خود با سازمانهای تروریستی انجام نداده است.
چهارم، برخلاف اعلامیه دفتر سیاسی آنها مبنی بر حمله نکردن به شهرها و مراکز ولایات، آنها حملات خود را سرعت بخشیده و تلاش دارند تا شهرها را در قحطی فرو ببرند.
پنجم، برخلاف اطمینان بخشیدن مکرر توسط نخست وزیر عمران خان و جنرالهای وی مبنی بر این که اشغال افغانستان توسط طالبان به نفع پاکستان نیست و از قدرت و نفوذ خود برای کشاندن طالبان به مذاکره جدی استفاده میکنند؛ شبکه ها و سازمانهایی که از طالبان حمایت میکنند به شکل آشکارا از تخریب داراییها و تواناییهای افغانان استقبال و تجلیل میکنند.
این وضیعت برای مردم و دولت افغانستان و شرکای منطقهای ما چه معنی دارد؟
ما، مردم و دولت افغانستان کاملاً متمرکز به لحظه حاضر هستیم و مصمم بر موجودیت خود به عنوان یک ملت و یک کشور هستیم. با توکل بر خداوند و با اتکا بر حس عمیق وطن دوستی، اطمینان داریم که میتوانیم چالش را به فرصت مبدل سازیم. بر اساس اصول تمرکز نیروها و اقتصاد مبتنی بر مؤثریت و کاهش مصارف، ما آماده رویارویی با طالبان و حامیان آنها تا زمانی هستیم که آنها به این درک برسند که راه حل سیاسی یگانه راه فرارو است.
با توجه به درسهایی که از الجزایر، عراق، لبنان، سوریه، یمن و دیگر کشورها گرفتیم؛ ما آرزو داریم که از فرو رفتن به دوزخ یک جنگ تمام عیار جلوگیری کنیم. بنابراین، ما از طالبان میخواهیم که با دولت افغانستان یکجا شده و به جنگ و به حملات مخرب کنونی خاتمه دهد. همچنین ما از پاکستان میخواهیم که از نفوذ و فشار خود برای صلح و ختم دشمنی استفاده کنند.
برای نشان دادن تفاوت خود با طالبان؛ ما اصلاحات خود را در زمینه دولت سازی، مارکیت سازی و صلح سازی سرعت خواهیم بخشید. ما متعهد به حقوق بینالمللی بشردوستانه هستیم و پاسخ ملی خود را تحت رهبری نیروهای امنیتی و دفاعی بسیج خواهیم کرد. و مطابق به موضوع کنفرانس امروز، ما تلاشهای خود را در راستای تقویت اجماع روی اتصال منطقهای و همچنین حاکمیت قانون که برای دیزاین و تطبیق سریعتر پروگرامها و پروژههای اتصال منطقهای نیاز است، تسریع خواهیم بخشید.
در نخست از منطقه میخواهیم که استعجالیت موضوع را مدنظر بگیرد. درسهای آموخته شده روشن است: بدون حمایت و اجماع منطقهای، صلح به دست نمیآید. لطفاً به افغانستان از دید یک ظرفیت بالقوه و چهارراه آسیا ببینید؛ طوری که ما طی هزاران سال، به حیث مرکز جریان تمدنها، فرهنگها، کالاها و مردم فعالیت داشتهایم.
ما تقاضای همدردی نداریم بلکه به دنبال تعریف واضح منافع شما در ثبات و رفاه کشور و مردم شما و یافتن میکانیزمها برای همگرایی با منافع ما هستیم. پذیرش اتصال منطقهای و حمایت سیاسی از راه حل سیاسی برای برگشت طالبان و حامیان آنها از ورطه سقوط به دوزخ، یک رویکرد برد-برد-برد است.
فرو بردن افغانستان در جنگ تمام عیار، فروبردن منطقه در ابهام شدید است. بنابراین از دید منافع منطقهای، پاکستان باید به شکل منسجم و فوری همکاری کند.
مردم افغانستان این (مسئولیت) پرافتخار را به من سپردهاند که خادم ملت باشم. آنها انتظار دارند که من از آنها با وقار و منطق نمایندگی کنم؛ مردم باافتخار که همیشه پیشبینی مقامات استعماری، جنرال ها و صاحب نظران مبنی بر نابودی و فاجعه قریب الوقوع را به چالش کشیدهاند.
اجازه دهید که یک چیز را واضح بیان کنم: در حالی که مردم ما و دولت تحت رهبری من کاملاً متعهد به صلح میباشد، نیروهای ملی امنیتی و دفاعی ما همچنان وظیفه وطن دوستانه خود را برای حراست از مردم و خاک ما دوام خواهد داد. در اخیر، درخت آزادی اغلب با خون میهن پرستان استوار باقی میماند.
تشکر