تحریک دوباره روند دوحه «دولت فراگیر» را رویکار خواهد آورد!
آیا راه افتادن دوباره نشست دوحه نوید بخش کلید خوردن شمارش معکوس در رویکار آوردن یک اداره فراگیر است؟ نشانههای بسیاری دیده میشود گواه بر اراده جامعه جهانی در آوردن دگردیسیهای بنیادی در افغانستان.
به گمان غالب جای اداره کنونی طا-لبان را یک اداره فراگیر، همه شمول، دارای قاعده وسیع، وسیع البنیاد و البته با مشارکت طالبان و چهرههای نو و تا جایی هم نمایندگان نیروهای وابسته به کانونهای سنتی قدرت خواهد گرفت.
دلیل آن هم هویدا است:
رژیم طا-لبان از دو سو زیر فشار سهمگین گاز انبری است: از یک سو فشار جامعه جهانی و از سوی دیگر فشار تودههای گرسنه، بیکار، بیمار، بی روزگار و پابرهنه در آستانه فرا رسیدن سرما و زمستان سوزان.
طا-لبان توان بر پشت کشیدن بار گران هزینه های پر کردن شکم ۳۸میلیون گرسنه را ندارند و با گذشت هر روز کمر شان بیشتر زیر بار چالشهای روی هم انباشته شده خم میشود.
جامعه جهانی به این باور رسیده است که دیگر نمیشود افغانستان را با ساختار استبدادی متمرکز و نظام اتوریتار مانند دورههای کرزی و احمدزی اداره کرد. بیگمان ساختار دولت آینده کنفدرالی یا دست کم فدرالی خواهد بود.
اکنون جامعه جهانی برای جلوگیری از فاجعه انسانی و رساندن کمکهای بشردوستانه به مردم دفاکتو چارهای جز از تعامل محدود با طا-لبان ندارند. با این هم روشن است که کسی نظام طا-لبان را هرگز به زودی به رسمیت نخواهد شناخت.
در کل، غرب خواهد کوشید در کوتاهمدت اداره کنونی طا-لبان را به شیوه ریموت کنترولی از راه دور به کمک پاکستان زیر سیطره خود داشته باشد.
اگر غرب به هر دلیلی تا فرا رسیدن بهار آینده نتواند اداره بدیل طا-لبان را رویکار بیاورد و یا گامهای استواری در این راستا برندارد، دیگر ابتکار عمل در دست کشورهای مخاصم غرب خواهد افتاد و باید چشم به راه شعله ور شدن جنگهای چریکی نیابتی در بخش بزرگی از کشور باشیم که میتواند پس از چندی به جنگهای جبههای فراگیر و حتا راه افتادن انقلاب تودهای بینجامد.
……..
از این رو، غرب راهی جز گرفتن ابتکار عمل در دست خود ندارد. در غیر آن حریفان ابتکار عمل را در دست خواهند گرفت و آن گاه دیگر دیر خواهد بود.
یادداشت: بخشهایی از این یادداشت بنا بر شرایط سیاسی حاکم در کشور نشر نشده و همچنان آرای مطرح شده به نویسنده برگشته و خبرگزاری در قبال مسئول نیست.