ترامپ چانس از سرگیری مذاکرات صلح را در افغانستان دارد!
رهبران فعلی پاکستان – نخستوزیر عمران خان و جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش – ممکن بهترین شرکای بالقوه ایالات متحده در این سالها باشند. وقت آن است تا امتحان کنیم آیا آنها میتوانند این کار را انجام دهند.
از زمان جیمی کارتر به بعد، همه رییس جمهورهای (امریکایی) رویای امضای توافقنامه صلح را در کمپ دیوید میدیدهاند. این یک غرور قابل بخشش است، حتی برای رییس خودشیفته فعلی مان(ترامپ). اما این امر نزدیک بود باعث شود که رییس جمهور ترامپ توافق غیرعقلانی را در مورد افغانستان با طالبانی امضا کند که همچنان از ترور و وحشت به عنوان سلاح اصلی خود استفاده میکنند.
سناتور لیندسی گراهام نزدیکترین متحد جمهوریخواه ترامپ هفته ها به وی هشدار میداد که توافق افغانستان یک پل بسیار دور است. گراهام طی دو مصاحبه اخیرش با من(نویسنده) به شدت از ترامپ شاکی بود و میگفت که زلمی خلیلزاد با طالبانی مذاکره میکند که هنوز هم متحجرند، ایالات متحده را در معرض حملات قرار خواهند داد.
اما ترامپ به خلیلزاد دستور داد تا توافقنامه را تکمیل کند و امضای غافلگیر کننده کمپ دیوید را نیز افزود. احتمالاً رییس جمهور از پرونده جایزه صلح نوبل رنج میبرد. (آیا باراک اوباما یکی از آنها را گرفت؟) در مذاکرات ترامپ با کیم جونگ اون کوریای شمالی، طالبان افغانستان (و چانه زنیهایش با ایران)، او توافقنامهها میخواست – و او همچنان فرصت عکس شخصی میخواست.
ترامپ از این نمایش خودبزرگ سازی قبل از اینکه خیلی دیر شود، عقب کشید. مشکل تنها این نبود که او رهبران طالبان را که دست شان به خون آلوده است، در آغوش میگرفت؛ این مشکل با بسیاری توافقنامههای صلح بین متخاصمان سخت به وجود میآید. نخیر، نقص این روند این بود که طالبان نشان دادند رابطه شان را با ریشههای تروریزم قطع نمیکنند.
من فکر میکنم ترامپ در توییتهای شنبه شب به درستی اظهار داشت که ملاقات کمپ دیوید را پس از آن که طالبان مسئولیت حمله موتر بمب را در کابل که جان یک سرباز امریکایی و ۱۱ تن دیگر را گرفت، پذیرفتند بر هم زد. « چه نوع کسانی با کشتن بسیاری به ظاهر موضع چانه زنی خود را تقویت میکنند؟ … اگر آنها نمیتوانند در جریان این مذاکرات صلح خیلی مهم با آتشبس توافق کنند … پس آنها احتمالاً این قدرت را ندارند تا در مورد یک توافقنامه معنادار مذاکره کنند.»
این امر نباید برای ترامپ تعجبآور باشد. خلیلزاد به طالبان فشار میآورد تا چنین بمبگذاریهایی را متوقف کنند و نشان دهند که حاضر هستند با دولت افغانستان برای کاهش خشونتها کار کنند. مذاکره کنندگان طالبان این خواسته را رد کردند؛ آنها به وضوح به این باور بودند که چنین تکتیکهای تروریستی اهرم فشار آنها است. در چند هفته گذشته، منابعی از افغانستان به من گفتند که آنها برای برگزاری یک محفل پیروزی جمع میشدند. اکنون، برگزاری آن جشنها بر هم خورده است.
گراهام در مصاحبهای با من روز دوشنبه گفت:« ما اینجا از اصابت گلولهای جا خالی دادیم.» وی نشست برنامه ریزی شده کمپ دیوید را «خیلی زیاد و خیلی زود» توصیف کرد و گفت ترامپ «کار درستی را انجام داد» که این نشست را لغو کرد.
ترامپ فرصتی دارد تا میز مذاکره را در افغانستان دوباره تنظیم کند، بدون اینکه سربازان بیشتری را اعزام کند – با افزایش فشار سیاسی بر طالبان که تکتیکهای تروریستی شان ناکام شده است. انتخابات که قرار است اخیر این ماه برگزار گردد باید پیش رود و رییس جمهور غنی (کسی که موضعش توسط ستون فقرات سفت و سخت ترامپ بهبود یافته) احتمالاً با قیومیت قویتری ظهور میکند. طالبان تلاش خواهند کرد تا در میان رأی دهندگان رعب و وحشت ایجاد کرده و انتخابات را مختل کنند، اما تنها منفور بودن شان را در میان مردم افغانستان عمیق خواهد کرد.
افغانستان نسبت به زمان حکمرانی طالبان که توسط ایتلاف به رهبری ایالات متحده پس از حملات ۱۱ سپتمبر سال ۲۰۰۱ سقوط داده شد، یک کشور متفاوت است. این کشور نسبت به زمان سنتی بودن بیش از حد و جامعه قبیلهای، مدنیتر، مدرن و متصل شده است. مردم افغانستان صلح میخواهند، اما آنها همچنان متعجباند که چرا ترامپ با قاتلان مذاکره میکند. نیویارک تایمز به نقل از یک داکتر که یکی از قربانیان حمله موتربمب هفته گذشته را تداوی میکرد، نوشته است:« من میخواهم از آقای ترامپ بپرسم که چرا پس از آن همه حملات و وقتی طالبان افراد ملکی را میکشند، مذاکرات صلح را متوقف نکرد.»
راه دوم برای افزایش اهرم فشار علیه طالبان، تقویت روابط امریکا با پاکستان از طریق توافقنامه تجارت آزاد و همکاریهای امنیتی بیشتر است. دورنگی پاکستان – حمایت محرمانه از طالبان حتی زمانی که جنگ امریکا را علیه آنها میستاید – یکی از مشکلات اصلی در طولانی شدن جنگ افغانستان است. به این امر باید رسیدگی شود.
اکنون فرصتی برای تنظیم مذاکرات وجود دارد: رهبران فعلی پاکستان – نخستوزیر عمران خان و جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش – ممکن بهترین شرکای بالقوه ایالات متحده در این سالها باشند. وقت آن است تا امتحان کنیم آیا آنها میتوانند این کار را انجام دهند. همانطور که گراهام نیز میگوید، روابط نزدیک امریکا با پاکستان «طالبان را نابود» میکند.
فرصت برای صلح در افغانستان خیلی ارزشمند است و نباید با یک توافقنامه ناپخته و زودهنگام هدر رود. در زمان مناسب، ترامپ خلیلزاد را برای مذاکره بهتر فرستاد. این امر شرمندگی کمپ دیوید را از ترامپ دریغ کرد، اما، مهم تر از همه، زمینه را برای توافقنامه صلح بهتر مساعد ساخت تا به طور واقعی تروریزم مهار شود.