تلاقی ناتو با اشتباهاتش در افغانستان
اولین و بزرگ‌ترین اشتباه ناتو عدم بحث گسترده در مورد میزان علاقمندی افغانستان به این ایتلاف و کشورهای عضو آن در هنگام برنامه‌ریزی ماموریت در اوایل دهۀ ۲۰۰۰ بود
نویسنده: سرکان دیمرتاش
منبع: دیلی حریت
مترجم: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
اواخر هفته گذشته، نشست مجمع پارلمانی ناتو در لیسبون شاهد ارایه بحث‌های مهمی در مورد چگونگی پایان مشارکت ۲۰ سالۀ این ایتلاف در افغانستان و شکست جمعی آن بود.
جلسه‌ای به ریاست «اوتکو شاکروزر» عضو مجمع پارلمانی ناتو عمدتاً برای رسیدگی به فاجعۀ افغانستان پرداخت که در زمینه‌ها و طرق مختلف در تمامی کشورهای عضو ناتو منعکس می‌شود.
«جان منزه» معاون دبیر کل عملیات‌ها با اشتراک در این جلسه بینش و ارزیابی‌های مهمی پیرامون اشتباهات مرتکب‌شده از سوی این سازمان در افغانستان ارایه کرد که منجر به تصرف کل افغانستان از سوی طالبان شد.
از نظر این مقام ارشد سازمان پیمان نظامی ناتو، اولین و بزرگ‌ترین اشتباه ناتو عدم بحث گسترده در مورد میزان علاقمندی افغانستان به این ایتلاف و کشورهای عضو آن در هنگام برنامه‌ریزی ماموریت در اوایل دهۀ ۲۰۰۰ بود.
منزه می‌گوید: «اول از همه، وقتی دموکراسی‌ها وارد جنگ می‌شوند، فکر می‌کنم که بحث‌های گسترده‌ای باید در مورد میزان علاقمندی محل مورد نظر برای جنگ وجود داشته باشد. از نظر ایالات متحده، ما در مورد علاقه به بقا، منافع حیاتی و علاقمندی‌های جانبی صحبت می‌کنیم».
وی افزود: «افغانستان را می‌توان مکانی با منافع جانبی توصیف کرد که ما معمولاً انتظار نداریم نیروهایی را برای جنگیدن در آنجا مستقر کنیم. در تئاتری که سطح علاقۀ آن بسیار پایین است، ماموریت‌هایی مانند ملت‌سازی و ایجاد توسعه و دموکراسی امکان‌پذیر نیست.
به گفته منزه، در سال‌های اولیه مشارکت ناتو، این ایتلاف مأموریت کوچکی داشت که عمدتا بر مبارزه با تروریزم متمرکز بود و فقط در داخل و اطراف کابل مستقر بودند، اما دامنه و مقیاس این مأموریت در طول سال‌ها بیشتر شد. در مورد چگونگی خروج، وقتی ده‌ها هزار سرباز در میدان حضور داشت، بحث‌های کافی انجام نشد.
یکی دیگر از مشکلات مهم در مورد ماموریت افغانستان، فرآیند تصمیم‌گیری در ناتو بوده است. این مقام ناتو تأکید می‌کند: «روند گزارش‌دهی در ناتو نیاز به اصلاحات دارد و گزارشات میدانی از فرمانده عالی متفقین اروپا با توصیه‌های خوب، هفته‌ها و حتی ماه‌ها در کمیتۀ نظامی و بدنه عملیات به تأخیر افتاده است».
مشکل دیگر عدم تبادل اطلاعات و رایزنی در میان متحدان بوده است. به جای رایزنی‌های انعطاف‌پذیر، دیپلمات‌ها فقط بیانیه‌های آماده را می‌خواندند و از تبادل نظریات خودداری می‌کردند.
این مقام ارشد همچنین اعلام کرده است که وی تیمی را برای نگارش گزارش اساسی در مورد درس‌هایی که از مأموریت بیست ساله ایتلاف در افغانستان آموخته، رهبری می‌کند و این گزارش را به رهبران آیندۀ ناتو ارایه خواهد کرد تا آن‌ها اشتباهات مشابهی را مرتکب نشوند.
