پس از گذشت یک سال، گزارشی که به کانگرس ایالات متحده ارسال شده است نشان میدهد که ختم صلحآمیز خونریزی هنوز مبهم و دشوار است، طالبان با افزایش حملات علیه نیروهای دولتی جسورتر شدهاند و روابط با القاعده را حفظ کردهاند
کاهش نیروهای امریکایی از افغانستان باور طالبان را مبنی بر اینکه نسبت به هر زمانی به پیروزی نزدیک شدهاند، تشویق و ترغیب کرد. پس از گذشت یک سال از امضای توافق با این گروه شبهنظامی، امید تأمین صلح در این کشور بود.
به تاریخ ۲۹ فبروری، نمایندگان طالبان و امریکا در دوحه قطر گردهم آمدند تا توافقنامهای را امضا کنند که در بدل امتیازهایی از سوی طالبان به نیروهای خارجی اجازه خروج داده شود.
این امتیازها شامل آغاز گفتوگوهای مستقیم با حکومت افغانستان، جلوگیری فعالیت گروههای تروریستی مانند القاعده از خاک افغانستان علیه امریکا و متحدانش و کاهش قابل توجه خشونتها بود.
اما پس از گذشت یک سال، گزارشی که به کانگرس ایالات متحده ارسال شده است نشان میدهد که ختم صلحآمیز خونریزی هنوز مبهم و دشوار است، طالبان با افزایش حملات علیه نیروهای دولتی جسورتر شدهاند و روابط با القاعده را حفظ کردهاند. امری که بعید به نظر میرسد منجر به مصالحه در مذاکرات شود.
این گزارش میگوید: فعالیت نظامی طالبان و ادامه خروج نیروهای امریکایی، روایت طالبان را مبنی بر صعود سیاسی و نظامی تقویت کرده است.
رییس جمهور بایدن در حال بازنگری توافق با طالبان است و برخی سیاستگذاران امریکایی خواستار مذاکره در مورد مهلت تعیینشده خروج تمام نیروها از این کشور شدهاند. حدود ۲ هزار و ۵۰۰ سرباز امریکایی، دهها پایگاه همراه با ۹ هزار و ۶۰۰ نظامی ناتو و ۱۸ هزار پیمانکار قراردادی در افغانستان باقی مانده است.
جنگجویان طالبان به این منبع گفتهاند که طالبان در آستانه گرفتن کنترول این کشور است و این توافقنامه ثابت میکند که آنها همانطور که شوروی را شکست دادند، نیروهای ناتو و امریکا را نیز شکست دادهاند.
نصرالله یکی از اعضای طالبان با اشاره به گفتوگوی تیلفونی خود با فرماندهش در مورد توافقنامه دوحه میگوید: «توافق صلح بدین معنا است که جنگ را ادامه دهیم، زیرا وقتی امریکا ترک کند، حکومت دوام نخواهد آورد، بنابر این ما همه باید آماده باشیم».
«الیزابت ترلكلد» معاون مدیر امور جنوب آسیا در مرکز استیمسون میگوید تلاشهای دولت ترامپ برای پایان دادن به جنگ در افغانستان شامل دو امتیاز بود كه طالبان از مدتها پیش خواستار آن بودند و ایالات متحده در برابر آن مقاومت كرده بود. وی میافزاید که ایالات متحده به ترک افغانستان متعهد شد و با طالبان گفتوگوهای مستقیمی را آغاز کرد که دولت به رسمیت شناخته شده کابل را به حاشیه برد.
به گفته وی، هر دو اقدام به رهبران طالبان کمک کرد تا این توافقنامه را به عنوان پیروزی در میدان نبرد جشن بگیرند و نوعی حس تحرک را در میان جنگجویانش طی یک سال گذشته ایجاد کند.
حتی در روز امضای توافقنامه، این نگرانی وجود داشت که طالبان این توافق صلح را به عنوان پیروزی بپندارند، نه مصالحه.
مایک پمپئو وزیر امور خارجه وقت امریکا به طالبان گفت: «من میدانم که وسوسهای برای اعلان پیروزی وجود دارد، اما پیروزی برای افغانها تنها زمانی حاصل میشود که آنها در صلح و رفاه زندگی کنند».
به جای صلح، حملات تهاجمی طالبان سراسر این کشور را فرا گرفت، ایستهای بازرسی را تسخیر و شهرهای مهم مانند قندهار و لشکرگاه را محاصره کردند.
سازمان ملل متحد گفت که حملات طالبان بین فصل تابستان و پاییز ۱۸ درصد نسبت به زمان مشابه قبل از امضای این توافقنامه افزایش یافت.
مقامات میگویند در حالی که هیچ نیروهای امریکایی از زمان امضای توافقنامه فبروری کشته نشد، اما حدود ۱۰ هزار نیروی امنیتی و پولیس افغانستان در حملات طالبان جان خود را از دست دادند. سازمان ملل متحد گفته است که بیش از ۳ هزار فرد ملکی با افزایش ترورهای هدفمند علیه مسئولان دولتی و رهبران مذهبی کشته شدند.
عبدالمتین سلیمان خیل یک تن از فرماندهان دولت در ولایت لوگر سال گذشته گفت که نیروهای امنیتی در جنگ با طالبان با مسائل مانند کمبود منابع و روحیه مواجه هستند.
سلیمان خیل گفت: «من مجبور بودم به سربازان خود دروغ بگویم، اینکه پشتیبانی هوایی و مهمات داریم تا آنها را در جنگ نگه دارم».
ادامه خونریزی حمایت مردمی از گفتوگوهای صلح طولانی بین دولت و طالبان را تضعیف کرده است.
گزارشی که به کانگرس فرستاده شده است، میگوید: «در حالی که ایالات متحده اصرار دارد طالبان با کابل به عنوان بخشی از این توافقنامه صحبت کند، اما این گروه اعتقادی به آن ندارد، هیچ گونه تعهدی برای از خودگذری اساسی و مصالحه وجود ندارد. بعید به نظر میرسد این گفتوگوها منجر به هر گونه آتشبس دایمی در سال جاری شود».
تقاضا برای تمدید مهلت ماه می خروج نیروها استدلال میکند که چند ماه بیشتر زمان کافی برای مذاکرات صلح فراهم میکند، اعتقاد طالبان مبنی بر پیروزی از طریق خشونت را تضعیف و این گروه را متعهد به انجام وعدههای شان در توافق با واشنگتن خواهد کرد.
فوزیه کوفی یکی از اعضای تیم مذاکره کننده دولت میگوید: « مهم است که طالبان در مورد برخی از کارهایی که انجام میدهند، مسئول باشند».
«جک رید» رییس کمیته خدمات نظامی سنای امریکا به دنبال نشر گزارش گروه مطالعاتی افغانستان و خواست این گروه برای تمدید مهلت خروج گفت: «بیرون کشیدن (نیروها) طی چند ماه اکنون یک تلاش چالش برانگیز و بیثبات کننده است».
از سویی هم، کسانی که مخالف تمدید مهلت خروج نیروها هستند، میگویند به خطر انداختن مجدد نیروهای امریکایی احتمال پایان صلحآمیز جنگ در افغانستان را افزایش نخواهد داد.
«آدام وینستین» همکار تحقیقاتی در انستیتوت «کوینسی برای دولتداری مسئولانه» میگوید: «خشونت، فساد، پارتیبازی، بیاعتمادی و تخریبکنندگان منطقهای که امروز گفتوگوهای میانافغانی را آسیب میزند، خارج از کنترول واشنگتن است و هنوز هم تا پاییز وجود خواهد داشت».
طالبان بار دیگر تهدید کردهاند که اگر دولت بایدن ماموریت نظامی امریکا را در افغانستان تمدید کند، به امریکاییها حمله خواهند کرد.
مولوی غلام رسول یکی از از فرماندهان طالبان در ولایت قندهار میگوید: «اگر آنها افغانستان را ترک نکنند، ما در هر جا حمله به آنها را آغاز میکنیم. ما نمیتوانیم بگوییم چه اتفاقی میافتد، اما احساس میکنیم که ایالات متحده را شکست دادیم و پیروز هستیم».