توافق طالبان و امریکا؛ نگرانی مردم افغانستان بیجا نیست
رهبران حکومت از مذاکرات امریکاییها و طالبان چیز زیادی نمیدانند. اخیراً طلوع نیوز با آقایان غنی و عبدالله مصاحبه داشت. از سخنان آنان در پیوند به مذاکرات صلح این طور معلوم میشود که از جزئیات مذاکرات قطر اطلاعی ندارند.
زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه ایالات متحده امریکا برای صلح افغانستان، همین اکنون در کابل حضور دارد و با رهبران حکومت و سران سیاسی در پیوند به گفتوگوها و محتوای توافقنامه صلح میان گروه طالبان و امریکا رایزنی دارد. نهمین دور گفتوگوهای قطر میان طالبان و امریکا به تازگی به پایان رسید. پس از دیدار آقای خلیلزاد با رهبران حکومت، ارگ و ریاست اجرایی کشور خبر دادند که نماینده ویژه امریکا جزئیات گفتوگوهای قطر را با آنان شریک کرده است و همچنان کاپی توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان را در اختیار حکومت قرار داده است. صدیق صدیقی سخنگوی ریاست جمهوری در یک نشست خبری در پیوند به دیدار آقای خلیلزاد با محمد اشرف غنی رییس جمهور کشور گفت که در این دیدار در باره تاخیر در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ششم ماه میزان و حکومت موقت هیچ بحثی صورت نگرفته است. پیش از این زلمی خلیلزاد گفته بود که در ارتباط به تاخیر انتخابات و شکلگیری حکومت خود افغانها باید باهم صحبت کنند. سخنگوی ریاست جمهوری همچنان تاکید کرد که متن توافقنامه صلح امریکا و طالبان به آقای غنی سپرده شده و بعد بررسی این توافقنامه، حکومت بار دیگر با نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان دیدار و رایزنی خواهد کرد. وحید عمر مشاور آقای غنی در تویتی نوشته است که زلمی خلیلزاد کاپی توافقنامه صلح امریکا و طالبان را به آقایان غنی و عبدالله فقط «نشان» داده است.
اینکه متن پیشنویس توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان به ارگ و سپیدار تحویل داده شده است یانه باشد سر جای خودش، اما میان گفتههای سخنگوی ارگ و مشاور ارگ، تناقض وجود دارد. در چند روز اخیر همانند گذشتهها، بار دیگر بحث تاخیر انتخابات و شکلگیری حکومت موقت در افغانستان مطرح میشود. گفته میشود که تاخیر انتخابات و حکومت موقت از مطالبات گروه طالبان است؛ چیزی که ارگ با هر دوی آن سخت مخالفت دارد.
واقعیت دیگر این است که رهبران حکومت از مذاکرات امریکاییها و طالبان چیز زیادی نمیدانند. اخیراً طلوع نیوز با آقایان غنی و عبدالله مصاحبه داشت. از سخنان آنان در پیوند به مذاکرات صلح این طور معلوم میشود که از جزئیات مذاکرات قطر اطلاعی ندارند.
آقای غنی به کرات گفته که برگزاری انتخابات، حفظ ارزشهای ۱۸ سال اخیر و حفظ نظام« جمهوریت» از خطوط سرخ حکومت و مردم است. غنی که از نامزدان انتخابات میباشد مدام تاکید کرده که مردم افغانستان خواهان صلح پایدار و باعزت هستند و او از افغانستان در برابر یک صلح شکننده، حفاظت خواهد کرد.
استدلال نویسنده این است که دستکم چهار عامل دست به دست هم داده است تا مردم افغاستان نسبت به گفتوگوهای صلح جاری نگران باشند.
۱-عدم آگاهی حکومت افغانستان از گفتوگوهای صلح میان طالبان و امریکا. اکنون بر هیچکس پوشیده نیست که کابل در جریان این مذاکرات قرار ندارد. این امر سبب این نگرانی گردیده است که مبادا طالبان در قطر پشت درهای بسته به توافق برسند.
۲- عجله و رویکرد شتابزده امریکا برای خروج از ماموریت افغانستان. مقامات امریکایی پیوسته تاکید کردند که برای رفتن از افغانستان عجله دارند. یک باور این است که دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا در آستانه انتخابات آتی این کشور، برای رفتن از افغانستان و برگشت سربازان امریکایی به امریکا ضرورت انتخاباتی و کمپاینی دارد.
۳- نبود یک اجماع سیاسی در افغاستان. حالا که مذاکرات صلح به مراحل جدی خود رسیده است و قرار است به زودی توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان امضا شود، دیده میشود که هنوز ارگ و احزاب سیاسی در پیوند به صلح اختلاف نظر دارند. ارگ روی انتخابات اصرار دارد و برخی از چهرههای سیاسی خواهان تاخیر انتخابات هستند.
۴- حوادث دهه ۱۹۸۰ در افغانستان در حال تکرار است. در این دهه نبود یک توافق جامع زمینه را برای جنگ داخلی و ظهور گروه طالبان فراهم کرد. در اواسط دهه ۹۰ طالبان ظهور کردند و در سال ۱۹۹۶ کابل را به دست گرفتند.
نتیجهگیری، حالا این نگرانی وجود دارد که پس از امضای توافقنامه صلح میان امریکا و طالبان حوادث دهه ۱۹۸۰ تکرارشود و افغانستان درگیر یک جنگ داخلی دیگر شود. برخی از چهرههای سیاسی از جنگ داخلی سخن زدهاند.
افزون بر جنگ داخلی، نگرانی قوت گرفتن گروه داعش در افغانستان است. باور بر این است که داعش در عراق و سوریه شکست خورده است و میدان بعدی جنگ این گروه افغانستان خواهد بود. زلمی خلیلزاد در تازه ترین مصاحبهاش با طلوع نیوز گفت که ممکن امریکا با طلبان برای مبارزه با داعش در افغانستان به یک توافق برسند و همچنان گفت که داعش دشمن امریکا است. مقامات امریکایی مدام گفتهاند که امریکا دوست کابل است و از یک افغانستان با ثبات حمایت میکند.