ثاقب: قاطعانه حرف زدن عطا محمد نور، برخاسته از جایگاه مردمیاش است
ثاقب: «سخنان استاد عطا محمد نور در همایش سالروز اعلام جمهوری ترکیه، بیشتر از آنکه اعلام نامزدی برای پست ریاست جمهوری باشد، حکایت استغناي درونی و اعتماد بیحد و حصر به جایگاه مردمیاش است».
ثاقب:«سخنان استاد عطامحمد نور در همايش سالروز اعلام جمهوری تركيه، بيشتر از آنكه اعلام نامزدی برای پست رياست جمهوری باشد، حكايت استغناي دروني و اعتماد بيحد و حصر به جايگاه مردمياش است.»
دیشب عطا محمد نور والی بلخ و رییس اجرایی جمعیت اسلامی در گرامیداشت از نود و چهارمین سال اعلام جمهوری ترکیه، طی سخنرانی خود از آمادگی برای کاندید شدن در انتخابات سال ۱۳۹۸خورشیدی گفت و اعلام کرد که بخاطر مبارزه با فساد احتمال دارد، به عنوان رییسجمهور آینده کاندید شود. در این زمینه گفتوگویی داشتیم با عبدالشهید ثاقب، نویسنده و کارشناس مسائل سیاسی در شمال.
خبرگزاری دید: آقاى عطا محمد نور گفته است امريكا بايد در راهبرد جديدش با حزبهاى سياسى افغانستان مشوره كند در غير آن شكست خواهد خورد، به نظر شما اين حرف آقاى نور نشان از فقدان مشوره با احزاب را در افغانستان مىدهد يا اگر غير از اين است تا كنون اين مشوره چگونه بوده است؟
عبدالشهید ثاقب: اگرچه آمار احزاب رسمی در افغانستان فراتر از صد حزب است، اما طوری كه همه میدانند، در اين ميان برخی احزاب نيز وجود دارد كه فراگير هستند. در اين مورد میتوانيم اشاره كنيم به جمعيت اسلامی. جمعيت اسلامی است كه در سراسر كشور و در ميان همه اقوام حضور دارد. جمعيت اسلامی ستون ثبات افغانستان و معمار نظام نوين نيز هست. جمعيت اسلامی حزبی است كه با قربانی دادن رشيدترين فرزندان و رهبران خود، از نظام دفاع كرده و تا هنوز دفاع میكند. مشوره با چنين احزاب و احزاب ديگر در مسایل افغانستان، نه تنها كه به سود كشور است، بلكه باعث موفقيت هر استراتژی خوب و معقول نيز میگردد و پايههای مردمیاش را تحكيم میسازد.
اما متاسفانه طوری كه ديده میشود، به احزاب كمتر بها داده میشود و در تدوين و تهيه استراتژیها، كمتر با آنها مشوره میگردد.
ناديده گرفتن احزاب، ايتلافها و جبههها در تهيه و تدوين استراتژیها به خير افغانستان نيست. من فكر میكنم منظور آقای نور همين باشد.
دید: آقاى نور همچنين گفته است با نبود آقاى دوستم تركتباران كشور هر روز بىسرپستتر مىشوند، در موجودیت اين بىسرپرستى، چقدر احتمال سربازگيرى گروههاى مخالف مسلح از ميان تركتباران كشور وجود دارد؟
شهید ثاقب: يك واقعيت را نمیتوان انكار كرد كه برخی چهرههای سياسی – نظامی، چهرههای كاريزماتيكی هستند كه مردم روی آنها سرمايهگزاری روانی كرده و دارای جایگاه گسترده مردمی میباشند.
آقای دوستم در ميان برادران تركتبار، چنين جايگاهی را دارد. در انتخابات گذشته رياست جمهوری، اگر آرای گوسفندی را دور میريختيم، تنها رای پاك تيم تحول و تداوم آرای هواداران جنرال دوستم بود.
در غياب دوستم طبيعی است كه گروههای مخالف مسلح، از ميان تركتباران سربازگيری ميكنند. چند روز پيش يك آگاه به مسایل، قصه میكرد كه همين لحظه به برادران تركمن و اوزبيك ما توسط گروههای تروريستی، چنين انگيزه داده میشود كه شما روزگاری امام بخاری و امام ترمذی داشتيد. شما مركز تمدن اسلامی بوديد. حيف است كه حالا به جهاد نپيونديد.
افزون براين، در غياب دوستم ارگ نيز در پیتجزيه جنبش و دامن زدن به اختلافات در ميان برادران اوزبيك، برآمده است. غياب دوستم، از هر بابت در شرايط فعلی آسيبهایی را، متوجه برادران تركتبار ما میكند.
دید: به نظر شما منظور آقاى نور از اين كه «در شرايط بدتر از زمان طالبان قرار داريم»، چه است و از كدام منظرها، شرايط بدتر شده است؟
ثاقب: از لحاظ نداشتن تعريف روشن از دوست و دشمن. در دوره مقاومت صفها روشن بود و هر كسی میدانست كه با چه كسی طرف هستيم، دشمن ما كيست، دوست ما كيست، برای چه میرزميم.
اما امروزه اين مرزها فروپاشيده، همه از حضور ستون پنجم در نظام شكوه دارند، حكومت تعريف روشني از دوست و دشمن ندارد و گاهی طالب را برادر ميگويد و گاهی نام ديگری بر آنها میگذارد.
بدترين وضعيت برای يك كشور و بدترين وضعيت در يك مبارزه همين است.
دید: چنان كه مىدانيد، آقاى نور در گرامى داشت از نود و چهارمين سال اعلام جمهوری تركيه گفته است:
«من علاقهمند نیستم که بروم رییس کمیسیون تدارکات شوم. به من وزارت را پیشنهاد کردند، قبول نکردم. اگر یک وقت تصمیم گرفتم باز به ریاست جمهوری کاندید میکنم بهخیر» چرا آقاى نور در انتخابات گذشته خودش را كانديد نكرد و چه تفاوتهايى ميان انتخابات گذشته و پيشرو وجود دارد؟
شهید ثاقب: به باور من:
سخنان استاد عطامحمد نور در همايش سالروز اعلام جمهوری تركيه، بيشتر از آنكه اعلام نامزدی برای پست رياست جمهوری باشد، حكايت استغنای درونی و اعتماد بیحد و حصر به جايگاه مردمیاش است.
او خواسته بگويد، اگر روزی من برای كرسیِ مبارزه كنم، آن كرسی رياستجمهوری خواهد بود، نه رياست تداركات.
به نظر میرسد اين سخن آقای نور، بيشتر پاسخی باشد به برخی كسان كه میپندارند عطامحمد نور «دغدغههای تداركاتي دارد.» چندی پيش استاد عطا محمد نور در سخنرانیِ، ضمن اعتراض بر تمركز قدرت در ارگ، از انحصار قراردادها و ايجاد كميته تداركات نيز انتقاد كرده بود؛ انتقادی كه باعث برخی كژانديشیها نيزشد.
البته ناظران و فعالان سياسی كه با آقای نور آشنايی دارند نيز گواهی میدهند كه وی، در ميان رهبران سياسی تنها شخصيتی است كه پول را ابزاری برای رسيدن به قدرت میداند، نه اينكه قدرت را وسيلهای برای زراندوزی. به باور آگاهان، در ميان سياستمداران افغانستان او يگانه كسی است كه از همه امكانات در دست داشتهاش استفاده میكند تا قدرت سياسي را همسو با منافع ملی بسازد، و طوری كه انتخابات گذشته نشان داد، در اين راستا حتا حاضر است كه همهای سرمايه شخصی خود را هزينه كند.
بنا براين، آقای نور اگر دغدغهای داشته باشد، طبيعي است كه دغدغه اقتصادی و تجارتی نيست و طبيعی است كه دغدغه ميهندوستانه و وطنپرستانه است.
اعتمادی كه آقای عطامحمد نور نسبت به جایگاه مردمی خود دارد نيز، ريشه در همين كارنامه مثبتاش دارد.
به قول حافظ:
«هر كسي آن درود عاقبت كار كه كشت.»
او اگر میگويد، «من اگر روزی برای كرسیِ مبارزه خواهم كرد، آن كرسی رياستجمهوری خواهد بود» لاغير، اين اعتماد به نفس از آنجایی ريشه ميگيرد كه مهمانخانه او، امروزه به همايشگاه اقوام تبديل شده و سران افغانستان – از جنوب تا شمال از مشرقی تا هرات، از لوی كندهار تا بدخشان – برای رایزنی و مشورت به دفتر سياسی او مراجعه ميكنند و متحد سياسی وی میباشند.
به هر صورت، نقش آقای نور در انتخابات آينده، چه در قامت نامزد و چه در قامت معمار يك تيم، نقش بازیگر اصلي است. آنهایی كه انعكاس سخنان امروز او را در شبكههای مجازی و در ميان مردم ديده و شنيدهاند، حتماً در اين مسئله با من موافق هستند.
پایان