جنگ افغانستان؛ ناکامیها و حسرتها
قصد ترامپ مبنی بر کاهش نیروها نیز درست بعد از افشای اسناد دولتی مطرح میشود که نشان میدهد مقامات امریکایی و سه دولت مختلف ریاست جمهوری به طور منظم مردم (امریکا) را در مورد جنگ (افغانستان) گمراه کردهاند.
دولت دونالد ترامپ قرار است خروج حدود ۴ هزار سرباز را از افغانستان به عنوان بخشی از برنامه گستردهتر برای خارج کردن کلیه نیروهای امریکایی از این کشور تا نوامبر سال آینده اعلام کند.
ایالات متحده در حال حاضر بین ۱۲ تا ۱۳ هزار سرباز در افغانستان دارد و این خروج به نظر میرسد بخشی از مذاکرات صلح جاری و پرچالش بین واشنگتن و طالبان باشد.
اما خبر قصد ترامپ مبنی بر کاهش نیروها نیز درست بعد از افشای اسناد دولتی مطرح میشود که نشان میدهد مقامات امریکایی و سه دولت مختلف ریاست جمهوری به طور منظم مردم (امریکا) را در مورد جنگ (افغانستان) گمراه کردهاند.
همانطور که ایالات متحده نقش خود را در افغانستان کاهش میدهد، واشنگتن اکنون در مورد بازتاب آنچه دقیقاً طی ۱۸ سال حضور برای ملتسازی در آنجا برآورده شده یا به دست آمده باشد، میاندیشد.
ترامپ چی وعده داده است؟
ترامپ همواره گفته است که قصد دارد تمام نیروهای امریکایی را تا نوامبر سال ۲۰۲۰ از افغانستان خارج کند.
با این وجود، هیچ زمانبندی مشخصی در مورد زمان شروع چنین خروج و همچنین جزئیات مشخصی درباره نحوه انجام آن وجود ندارد. علاوه بر این، خبرها حاکی از آن است که رییس جمهور ترامپ ممکن نسبت به خارج کردن نیروها بدون دستیابی به یک توافق صلح محکم با طالبان با انتقادهایی رو به رو شود.
ایالات متحده چی به دست آورد؟
از زمان شروع جنگ افغانستان در سال ۲۰۰۱، حدود ۲ هزار و۳۰۰ سرباز امریکایی و بیش از ۵۸ هزار نظامی افغان کشته شده است. به همین ترتیب، ۳۸ هزار غیرنظامی و ۴۲ هزار شورشی نیز از بین رفتهاند.
تلاشهای امریکا برای ملتسازی در افغانستان که به طور تخمینی ۲ تریلیون دالر هزینه داشته، کمترین نتیجه را به دست آورده تا بتوان آن را پیروزی آشکار اعلام کرد.
سالها رهبران نظامی و ملکی گفتند که ماموریت بازسازی افغانستان نه تنها امکانپذیر است که موفقیتآمیز نیز میباشد. اما اسناد (جنگ) افغانستان که توسط واشنگتنپُست افشا شد بیان میکند که « به طور خصوصی، مردان و زنان که این جنگ را اداره میکردند به بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان آنچه را که مدتها برای همه آشکار بوده جز ناظران، اعتراف کردند.»
این اسناد میافزاید:« بلافاصله پس از آن که طالبان در سال ۲۰۰۲ سرنگون شدند، چشماندازهای ناچیز دستیابی به هر چیزی که بتوان آن را پیروزی گفت، مشهود بود.»
یادداشتی که توسط دونالد رامسفلد وزیر دفاع وقت امریکا نوشته شده، در این اسناد چنین نقل شده است:« واشنگتن هرگز ارتش امریکا را از افغانستان خارج نمیکند مگر این که ببینیم چیزی جریان دارد و این که ثبات لازم را برای خروج ما فراهم میکند.» در حالی که داگلاس لوت جنرال ارتش امریکا که در دولتهای اوباما و بوش خدمت کرده، در سال ۲۰۱۵ اظهار داشت:« ما فاقد درک بنیادی از افغانستان بودیم – ما نمیدانستیم چه کاری انجام میدادیم.»
آیا ایالات متحده کاری را درست انجام داد؟
با وجود این که این اسناد چیزهای ناخوشایندی برای سه دولت متوالی دارد، نهاد امریکایی برای توسعه بینالمللی (USAID) موفقیتهای کمی دارد تا روی آن حساب کند؛ چنانچه برای خروج از افغانستان آماده میشود.
این نهاد بیان میکند که بیش از ۳.۵ میلیون دختر افغان در مکاتب این کشور ثبت نام کردهاند، در حالی که دانشگاههای دولتی و خصوصی حدود ۳۰۰ هزار دانشجو، به شمول حدود ۱۰۰ هزار دانشجوی دختر دارد.
با این حال، به دلیل عدم ثبات در این کشور حکومت افغانستان میگوید ۳٫۵ میلیون کودک هنوز هم خارج از مکتب هستند. به گفته دیدبان حقوق بشر، ۸۵ درصد آنان را دختران تشکیل میدهند. این سازمان میافزاید که فقط ۳۷ درصد دختران نوجوان در مقایسه با ۶۶ درصد پسران، سواد دارند.
برنامه توسعه بینالملل امریکا(USAID) همچنان به ۱ هزار و ۲۰۰ مایل شاهراه جدید، به شمول سرک حلقهای که بسیاری ولایتهای این کشور را به هم وصل میکند، اشاره دارد.
اما به طور کلی، دولت مرکزی در کابل وضعیت نامشخصی دارد. اگرچه جنگ در افغانستان به عنوان عملیاتی برای تغییر رژیم آغاز شد، اما «به یک مأموریت بازتر» تبدیل شده که هیچ راهحل واقعی ندارد.