جنگ امریکا در افغانستان؛ سناریوی آخرالزمان اقتدار واشنگتن

رییس جمهور ترامپ نمی‌تواند افزایش نیروهای نسبتاً کمتر را یکجا با تعهد جنگ در درازمدت بپذیرد. درحالیکه با وضعیت موجود جنگ، اکثر شهروندان امریکا تعجب می‌کنند که چرا اصلاً امریکا تا کنون در افغانستان باقی مانده است.

جنگ در افغانستان در ۲۷ اپریل ۱۹۷۸ (۸ ثور ۱۳۵۷) در پی کودتای نظامی حزب دموکراتیک خلق علیه دولت محمد داوود خان رییس ‌جمهور وقت آغاز شد؛ واقعه‌ای که به انقلاب ثور معروف است. به دنبال آن بیشتر نقاط افغانستان شاهد شورش مسلحانه علیه جمهوری دموکراتیک افغانستان شد. اندکی بعد در دسمبر ۱۹۷۹ (۶ جدی ۱۳۵۸) جنگ شوروی در افغانستان آغاز شد و گروه‌های شورشی مجاهدین افغان با پشتیبانی امریکا، عربستان و پاکستان علیه شوروی وارد جنگ شدند. شوروی در این میان حفیظ‌الله امین رییس‌جمهور وقت را ترور کرده و ببرک کارمل را رییس دولت ساخت و اندکی بعد جناح مخالف آن‌ها را در حزب دموکراتیک به رهبری ببرک کارمل به قدرت رساند. مجاهدین افغان که پیش از آن نیز با حکومت افغانستان در درگیری بودند با ورود نظامی شوروی به کشور، دامنه فعالیت‌های خود را گسترش دادند. شوروی در حوت ۱۳۶۷ قوای خود را از افغانستان خارج کرد. حکومت کمونیستی متحد شوروی تا سه سال بعد به رهبری محمد نجیب‌الله دوام آورد و در سال ۱۹۹۲ مطابق (١٣٧٥) با تصرف کابل به دست مجاهدین، سقوط کرد.
جنگ در افغانستان از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۴ (همچنین جنگ امریکا در افغانستان به دوره‌ای از جنگ در افغانستان اشاره می‌کند که در پی حمله القاعده به رهبری اسامه بن لادن به نیویارک و واشنگتن در ۱۱ سپتمبر ۲۰۰۱ آغاز شد.) در پی آن «جورج دبلیو بوش» رییس جمهور ایالات متحده امریکا به گروه طالبان هشدار داد که گروه تروریستی القاعده را از افغانستان تحویل امریکا دهد. به دنبال خودداری طالبان از پذیرش درخواست ایالات متحده امریکا فرمان حمله به افغانستان در ۷ اکتوبر ۲۰۰۱ میلادی با نام رسمی عملیات بلندمدت آزادی صادر شد. بریتانیا از سال ۲۰۰۲ میلادی فعالیت‌های نظامی مستقل خود را آغاز کرد. ظاهراً هدف اصلی این جنگ، مبارزه و از بین بردن القاعده، طالبان و حامیان آن بود. تقریباً یک ماه بعد رژیم طالبان سقوط کرد و با برگزاری «کنفرانس بُن» حامد کرزی به قدرت رسید و در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان به مقام ریاست جمهوری برگزیده شد. این جنگ ده‌ها هزار تلفات مستقیم غیرنظامی برجا گذاشت. بیش از ۴۰۰۰ سرباز آیساف و پیمانکاران غیرنظامی، ۱۵۰۰۰ نیروی امنیت ملی افغانستان و همچنین بیش از ۲۰هزار غیرنظامی کشته‌شدند. پس از ۱۳ سال جنگ مداوم، در در ۲۸ دسمبر ۲۰۱۴ ناتو و ایالات متحده رسماً به عملیات جنگی در افغانستان پایان دادند و تمامی مسئولیت‌های امنیتی را به دولت افغانستان واگذار کردند. از این‌رو دوره جدیدی از جنگ در افغانستان از ۲۰۱۵ تاکنون آغاز شد.

به نظر می‌آید طولانی ترین جنگِ امریکا به این زودی‌ها به پایان نخواهد رسید. شانزده سال گذشت. حدود ۲۴۰۰ تن از نیروهای امریکایی جان خود را از دست دادند. بیشتر از ۷۰۰ میلیارد دالر مصرف شد اما هنوز موفقیت، دست نیافتی به نظر می‌رسد. چون امکان برنده شدن وجود ندارد حالا هدف امریکا نباختن شده وبس.
طالبان در حدود نصف ولسوالی‌های کشور حضور دارند و حملات این گروه پیوسته بر کابل و مراکز ولایات انجام می‌شود. حذف نیروهای نوخاسته‌ای وابسته به «دولت اسلامی» در قسمت‌های کوهستانی شرق افغانستان دشوارتر از آنچه پیش‌بینی شده بود، از آب درآمد.
شهرتِ ماموریت امریکا در این کشور به دلیل طولانی شدن جنگ، دچار بدبینی شده است. مردم ملکی و نیروهای امنیتی افغانستان به صورت روز افزون تلف می‌شوند. سال گذشته، بیشتر از ۶۰۰ فرد ملکی توسط نیروهای ناتو یا نیروهای طرفدار دولت کشته شده بود. تلفات نیروهای امنیتی افغانستان در سال ۲۰۱۶، ۳۵درصد افزایش یافته است. براساس آمار اداره بازرسی عمومی امریکا (سیگار) ۶۸۰۰ پولیس و سرباز در این سال کشته شده است.
جنگ دوامدار و نبود فرصت‌های شغلی سبب شده است که هزاران جوان این کشور یا از کشور فرار کنند و یا هم جذب نیروهای جنگی شوند. نارضایتی از حکومت و رقابت‌های قومی امکان به بحران بردن کشور را فراهم آورده است. قدرت‌های منطقوی مانند ایران، پاکستان و روسیه در استراتژی‌های منفعت محور خود در این کشور پیشرفت قابل توجهی نموده‌اند که غالباً این پیشرفت‌ها اهداف امریکا را در این کشور صدمه رسانیده است.

وزیر دفاع امریکا آقای جیمز متیس و دگر جنرال مک ماستر مشاور امنیتی رییس جمهور ترامپ، رهبری گروه بررسی کننده پالیسی امریکا را در افغانستان در قصر سفید به عهده دارند. ایالات متحده امریکا همین اکنون حدود ۸۸۰۰ نیروی نظامی در افغانستان دارد که این تعداد نیرو، به مراتب کمتر از ۱۰۰۰۰۰ نیروی نظامی امریکا در این کشور درسال ۲۰۱۱ می‌باشد. پالیسی امریکا در افغانستان، به یکی از موضوعات بسیار شکننده وجنجال برانگیزِ اداره رییس جمهور ترامپ تبدیل شده است. مخصوصاً از این رهگذر که رییس جمهور ترامپ نمی‌تواند افزایش نیروهای نسبتاً کمتر را یکجا با تعهد جنگ در درازمدت بپذیرد. درحالیکه با وضعیت موجود جنگ، اکثر شهروندان امریکا تعجب می‌کنند که چرا اصلاً امریکا تا کنون در افغانستان باقی مانده است.
با توجه به آنچه گذشت، یک رسانه داخلی این کشور این پرسش را که اگر امریکا کاملاً از افغانستان دست بکشد چه اتفاقی خواهد افتاد، از افراد مختلف در این کشور پرسیده است. از سخنگوی طالبان تا تحلیلگران سیاسی و رانندگان تکسی به این پرسش پاسخ داده‌اند.

افسر نیروی دریایی «یلیام سلوین» سخنگوی نیروهای نظامی امریکا در افغانستان:
اگر امریکا و ناتو قرار شود افغانستان را ترک کنند، خلایی ایجاد خواهد شد که ۲۰ سازمان تند روِ تروریستی مستقر در منطقه، از آن بهره خواهند برد. امکان تمرکز گروه‌های تروریستی در این منطقه بیشتر از هر منطقه‌ دیگر جهان است. گروه‌های متذکره هم به دنبال اخلال امنیت در افغانستان‌اند و هم از این بستر برای طرح و اجرای حملات علیه امریکا و غرب استفاده خواهند کرد. گروه‌های تروریستی متذکره، حاکمیت مشروع افغانستان را که برای آوردن صلح و ثبات متعهد است نیز، مختل خواهند کرد.
هاشمی نژاد تحلیل‌گر سیاسی، نویسنده و پژوهشگر:
افغانستان به صورت کامل متکی به کمک‌های خارجی است. اگر ایالات متحده امریکا از این کشور بیرون شود، دولتِ این کشور دچارِ شکست خواهد شد و تنش‌های سیاسی و نظامی داخلی، تمام دستاوردهای پس از ۲۰۰۱ این کشور را ازبین خواهد بُرد.
حمیدالله توخی قانون‎گذار از زابل:
موجودیت نیروهای نظامی امریکا در افغانستان، برای این کشور دشمنی تمام کشورهای منطقه به شمول روسیه، ایران، پاکستان و کشورهای آسیای مرکزی را به ارمغان آورده است که همه این کشورها طالبان را حمایت می‌کنند.
ما نمی‌خواهیم که ایالات متحده امریکا برای همیشه درافغانستان باقی بماند و به دفاع از ما بپردازد، اما باید امریکا افغانستان را به صورت مسئولانه ترک کند و بیرون‌شدن این کشور سبب ایجاد نتایج نامطلوب برای هردو طرف، نشود. بیرون‌شدن و یا ترک کامل افغانستان به معنای یک شکست صد درصدی ایالات متحده نه تنها در افغانستان بل در سطح جهان خواهد بود. امریکا مجبور خواهد شد که ماموریت‌های نظامی خود را در سراسر جهان پایان بدهد که در واقع شکستی، شبیه شکست اتحاد جماهیر شوروی را برایش به ارمغان خواهد آورد. خروج شوروی آن‌زمان از افغانستان، سبب تجزیه و متلاشی‌شدن آن کشور در سطح جهان شد. پوتین رهبر قدرتمندی بود و توانست روسیه ای را که از شوروی به میراث گرفته بود روی پای خود ایستاد کند. اما در مقایسه با پوتین، ترامپ این توانایی را ندارد. اگر او(ترامپ) بخواهد که از افغانستان بیرون شود، این کار به معنای پایان اقتدار امریکا در جهان خواهد بود.
نویسنده: ایمان نوری
با حذف و تغییر بعضی موارد نشر می‌شود