جهان اسلام در ۹۷؛ از ورود دو زن مسلمان به کنگره امریکا تا سفر خاورمیانه‌ای «پاپ»
سال ۹۷ با وقایع بسیاری در کشورهای جهان اسلام همراه بود؛ سفر پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌های جهان برای نخستین بار به خاورمیانه، راهیابی رشیده طلیب و ایلهان عمر به عنوان دو زن مسلمان به کنگره امریکا و … را می‌توان از جمله این گونه وقایع برشمرد؛ در زیر به برخی از این رویدادها اشاره شده است؛
انتقال سفارت
دونالد ترامپ (رییس‌جمهور امریکا) در ۶ دسمبر ۲۰۱۷ ، بیت‌المقدس را به عنوان پایتخت اسراییل به رسمیت شناخت؛ اقدامی که برخلاف هفت دهه سیاست خارجی امریکا و برنامه‌ریزی برای جابجایی سفارت این کشور در اسراییل از تل‌ابیب به بیت‌المقدس انجام شد.
مراسم انتقال سفارت در ۱۴ می ۲۰۱۸ انجام شد که خشونت شدید در نوار غزه ایجاد کرد و حداقل ۶۰ فلسطینی کشته و ۳۰۰۰ نفر مجروح شدند.
راهیابی دو زن مسلمان
رشید طلیب (مسلمان فلسطینی ـ امریکایی) و ایلهان عمر (مسلمان سومالیایی ـ امریکایی) نخستن زنان مسلمانی هستند که به کنگره امریکا راه یافتند. هر دو نماینده یاد شده مخالف دونالد ترامپ (رییس جمهور امریکا) و حزب جمهوری‌خواه این کشور هستند.
این دو بانوی مسلمان به عنوان نخستین زنان مسلمان در کنگره امریکا فعالیت می‌کنند و با حضور آن‌ها تعداد مسلمانان حاضر در کنگره امریکا به سه نفر می‌رسد که اندره کارسون (عضو مسلمان و سیاه‌پوست کنگره امریکا) سومین نفر آنهاست.
پاپ و جهان اسلام
در نهم سنبله (۳۱ اگوست) هشت تابلوی خوشنویسی شده از سوره مردم به عنوان سمبول گفت‌وگوی اسلام و مسیحیت به سفارت واتیکان در فیلیپین ارائه شد تا به پاپ فرانسیس (رهبر کاتولیک‌های جهان) اهدا شود.
همچنین رهبر کاتولیک‌های جهان در ۶ بهمن (۲۶ جنوری) نامه‌ای به سیدعلاء الموسوی (رییس اداره اوقاف شیعیان در عراق) فرستاد و تاکید کرد که پیام صلح فقط منحصر به مسیحیان نیست، بلکه این موهبت خطاب به همه مردان و زنانی است که در میان تراژدی تاریخ بشر و خشونت، صلح را ترویج می‌دهند.
پاپ فرانسیس همچنین سفری ۳ روزه از ۳ ـ ۵ فبروری به امارات متحده عربی داشت که با مسئولان شورای حکمای مسلمان دیدار و در نشست گفت‌وگوی بین ادیان شرکت کرد.
همچنین رهبر کاتولیک‌های جهان و احمد الطیب (شیخ دانشگاه الازهر مصر) سند برادری را در ۱۵ دلو (۴ فبروری) امضا کردند؛ این سند، ندایی برای وجدان انسان است تا خشونت و رادیکالیزم کورکورانه کنار گذاشته شود.
قتل خاشقچی
جمال خاشقچی نویسنده و روزنامه‌نگار منتقد سعودی بود که در ۱۰ میزان (۲ اکتوبر) پس از ورود به کنسولگری عربستان در استانبول ناپدید شد و سرانجام عربستان سعودی پس از پذیرفتن قتل وی اعلام کرد که خاشقچی در اثر مشاجره لفظی در این کنسولگری کشته شده است.
یک مسئول بلندپایه سعودی که خواست نامش فاش نشود تصریح کرد که احمد عسیری (معاون رییس سازمان اطلاعات عربستان) گروهی ۱۵ نفره از نیروهای اطلاعات و امنیت را تشکیل داد و به استانبول فرستاد تا خاشقچی را برای بازگشت به عربستان قانع کنند که این گروه، عاملان قتل خاشقچی بودند.
حضور عیسی قاسم
شیخ عیسی احمد قاسم بَحرانی (عالم شیعی و رهبر شیعیان بحرین) در ۲۱ می ۲۰۱۷ به یک سال حبس محکوم شد. وی بنا به توطئه آل خلیفه، متهم به دست داشتن در کودتا علیه حکومت بحرین و از سوی دولت در ۳۱ جوزای ۱۳۹۵ سلب تابعیت شد.
وی به دلیل بیماری، در ۱۸ سرطان (۹ جولای) از بحرین به انگلستان اعزام شد و در ۵ جدی (۲۶ دسمبر) برای زیارت عتبات عالیات وارد نجف (از شهرهای عراق) شد. وی همچنین سفری به مشهد و قم داشت و در ۱۳ دلو (۲ فبروری) در تهران بستری شد.
کشتار حافظان قرآن
در نتیجه حمله هوایی به مدرسه دینی ولایت کندز (واقع در شمال افغانستان) در ۱۳ حمل (۲ اپریل) ۱۰ نفر از گروه سنی ۵ ـ ۲۰ سال کشته و ۵۰ نفر مجروح شدند. این افراد را جوانان و کودکان حافظ قرآن تشکیل می‌دادند که برای شرکت در مراسم تجلیل از برترین نفرات مسابقات ختم قرآن در مدرسه حفظ قرآن کندز گرد هم جمع شده بودند.
گروه حقیقت‌یاب سازمان ملل اعلام کرد که نیروهای دولتی افغانستان که به دنبال سرکوب نیروهای طالبان بودند، عامل این واقعه هستند.
مذاکرات صلح
کنفرانس صلح مسکو با حضور نمایندگانی از ایران، چین، پاکستان، تاجیکستان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان و هند در ۱۸ عقرب ۱۳۹۷ (۹ نومبر) برگزار شد و دولت افغانستان در این نشست حضور رسمی نداشت.
همچنین زلمی خلیلزاد (نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان) دو دیدار با نمایندگان طالبان در قطر داشت و یک دیدار دیگر نیز در شهر ابوظبی (پایتخت امارات) انجام شد. در این دور از مذاکرات، طالبان حاضر به گفت‌وگو با فرستادگان کابل نشدند.
پنجمین دور مذاکرات نمایندگان امریکا و گروه طالبان نیز در دوحه (پایتخت قطر) پس از ۱۶ روز و در ۲۱ حوت (۱۲ مارچ) پایان یافت. نمایندگان امریکا و طالبان در این نشست روی دو موضوع خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و تضمین طالبان برای عدم استفاده تروریست‌ها از خاک این کشور علیه امریکا و متحدانش به توافق رسیده‌اند.
گردهمایی علمای اسلام
۵۰۰ نفر از علمای جهان اسلام اعم از شیعه و سنی، از کشورهای ایران، سوریه، لبنان، فلسطین و اردن همزمان با ۱۰ دلو (۳۰ جنوری) در چهاردهمین همایش «علمای اسلام» در شهر دمشق سوریه گرد هم آمدند.
این همایش توسط دفتر مقام معظم رهبری در سوریه و با همکاری وزارت اوقاف و امور دینی این کشور و مجمع جهانی تقریب مذاهب در دمشق برگزار شد. مفهوم وطن در اندیشه اسلامی، مبانی و ریشه‌های فقهی شهروندی و هویت ذاتی و وابستگی عقیدتی از محورهای این همایش بود.
سال میراث جهان اسلام
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی اسلامی( آیسسکو)، سال ۲۰۱۹ را به عنوان سال میراث جهان اسلام معرفی کرد. در این نام‌گذاری بر اهمیت میراث فرهنگی و تمدنی با همه تجلیات مادی و معنوی‌اش به منظور حفظ و پاسداری از هویت ملت‌ها تاکید شده است.
دیدار بشار اسد با رهبر ایران
خبرگزاری رویترز درباره نخستین سفر بشار اسد(رییس جمهور سوریه) پس از وقوع بحران در این کشور، به ایران نوشت: اسد به ایران که نزدیک‌ترین متحد خود است سفر و با رهبر ایران دیدار کرد. رهبر ایران و اسد توافق کردند که همکاری‌ها در همه سطوح و منافع دو ملت ادامه یابد.
انتخابات در جهان اسلام
انتخابات ریاست جهوری مصر (که به صورت دو مرحله‌ای انجام می‌شود) در ۲۶ و ۲۸ مارچ ۲۰۱۸ ( ۶ تا۸ حمل) برگزار و نتایج در ۲۹ مارچ (۹ حمل) اعلام شد که عبدالفتاح السیسی با ۹۷ درصد آراء به عنوان رییس جمهور انتخاب شد.
انتخابات گرجستان نیز در ۲۸ اکتوبر (۶ عقرب) برگزار و دور دوم آن در ۲۸ نومبر (۷ قوس) انجام شد. این دوره، آخرین انتخابات ریاست جمهوری گرجستان بود که رییس جمهور با رای مستقیم مردم انتخاب شد. براساس اصلاحات قانون اساسی، رییس‌جمهور در ۲۰۲۳ توسط پارلمان انتخاب می‌شود. زورابیشویلی، نخستین زنی است که به عنوان رییس جمهور گرجستان هم اکنون به فعالیت مشغول است.
انتخابات پارلمانی عراق نیز در ۱۲ می (۲۲ ثور) انجام شد. فهرست سائرون به رهبری مقتدی صدر در صدر قرار گرفت و ۳۲۹ نفر نماینده مجلس انتخاب و محمد الحلبوسی به عنوان رییس مجلس انتخاب شد. در همین راستا ۱۰ مهر (۲ اکتوبر) انتخابات ریاست جمهوری انجام شد و برهم صالح به ریاست جمهوری رسید.
عادل عبدالمهدی (نخست‌وزیر)، محمد الحلبوسی (رییس مجلس) و برهم صالح (رییس جمهور عراق)
رای‌گیری انتخابات ریاست جمهوری و پارلمان در ترکیه نیز در ۲۴ جون (۳ سرطان) صورت گرفت و رجب طیب اردوغان رییس‌جمهور شد. انتخابات پارلمانی نیز در ۲۵ جون (۴ سرطان) برگزار و حزب عدالت و توسعه به پیروزی رسید.
پاکستان دیگر کشوری بود که انتخابات اعضای مجمع ملی آن در ۲۵ جولای (۳ اسد) برگزار شد که اعضای این مجمع، رییس جمهور و نخست‌وزیر این کشور را انتخاب می‌کنند. در این انتخابات، حزب تحریک انصاف توانست اکثریت آرا را به خود اختصاص دهد و عمران‌خان نخست‌وزیر شد.
درگیری کشمیر
مناقشه کشمیر بعد از چندپارگی هند در سال ۱۹۴۷، بین پاکستان و هند بر سر این منطقه وجود داشته است. به دنبال انفجار موتر بمب‌گذاری شده در ۱۴ فبروری (۲۵ دلو) در منطقه پلواما کشمیر، ۴۴ نفر از نیروهای نظامی هند کشته شدند که دهلی، پاکستان را در این ماجرا متهم می‌داند.
افزایش ۲۰۰ درصدی تعرفه گمرکی هند برای محصولات پاکستان، اعزام جنگنده‌های هند برای بمباران محل استقرار جیش محمد در کشمیر تحت کنترول پاکستان و سرنگونی دو هواپیما توسط این کشور، اسارت خلبان هندی و تحویل دادن وی به مسئولان هندی از جمله وقایع مربوط به این موضوع به شمار می‌رود.
مسابقات قرآن
از دیگر وقایع جهان اسلام در سال ۹۷ می‌توان به برگزاری مسابقات قرآن در کشورهایی چون روسیه، کرواسیا، الجزایر، تونس، مراکش، اردن (در دو بخش بانوان و آقایان)، عربستان، ترکیه، مصر، دبی، مالزیا و کویت اشاره کرد. سودان از جمله کشورهایی بود که برگزاری مسابقات قرآن در آن به تعویق افتاد.
قانون اساسی سوریه
امسال با وجود درگیری‌های داخلی در سوریه و محدود شدن داعش، کشورهای منطقه خاورمیانه و از سویی سوریه، بر این موضوع که پیش‌نویس قانون اساسی این کشور را تدوین کنند، گام برداشتند که از این جمله می‌توان نشست سوچی را با حضور ترکیه، روسیه و ایران یاد کرد. تشکیل جلسه وزرای امور خارجه ترکیه٬ ایران و روسیه درباره تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه در دفتر سازمان ملل در ژنو نیز در همین راستا انجام شد.
چهار شرط دمشق برای تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه، ضرورت پایبندی به حاکمیت، استقلال و تمامیت ارضی این کشور، نبود مداخله خارجی درباره آینده سوریه، تحمیل نکردن پیش‌شرط درباره فعالیت کمیته و عدم تحمیل جدول زمانی بوده است.
اعتراضات در سودان
اعتراضات مردمی در سودان از ۱۹ دسمبر (۲۸ قوس) به دلیل افزایش بهای نان و سوخت، همچنین شرایط نامطلوب اقتصادی آغاز شد و حتی با وجود اعلام وضعیت حالت فوق‌العاده از سوی عمر البشیر (رییس جمهور این کشور) تظاهرات اعتراضی شدت گرفت.
احزاب سیاسی سودان خواسته‌هایی چون آزادی‌های مدنی، عدم سرکوب مخالفان، آزادی زندانیان سیاسی و همچنین توقف طرح اصلاح قانون اساسی این کشور را به مطالبات معترضان افزوده‌اند. بسیاری از شهروندان سودانی از تلاش البشیر برای نزدیکی به کشورهای بیگانه، حضور سودان در جنگ یمن و توجه نکردن به ظرفیت‌های داخلی این کشور ناراضی هستند.
ماجرای بوتفلیقه
پس از این که عبدالعزیز بوتفلیقه (رییس جمهور کنونی الجزایر) خود را نامزد انتخابات ریاست جمهوری کرد، معلمان، استادان و دانشجویان الجزایر دست به اعتصاب زدند. بسیاری از فروشگاه‌ها تعطیل شد و حرکت قطارها به حالت تعلیق درامد.
قضات الجزایر هم مخالفت خود را با پنجمین نامزدی عبدالعزیز بوتفلیقه اعلام کردند. در پی اعتراض‌ها در الجزایر، عبدالعزیز بوتفلیقه انصراف خود را از نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد.
