استیو کول در کتابی به نام «ریاست اس» که درباره پشت پرده جنگ افغانستان است، متن گفت‌وگویی را نقل کرده که بایدن به کرزی گفت: «دوران طلایی اداره بوش رفته است. طالبان مشکل شماست و القاعده مشکل ما».
پیشینه موضع گیری جو بایدن درباره افغانستان به بیشتر از یک دهه [پیش] بر می‌گردد که گاهی با واکنش‌هایی در افغانستان مواجه شده است.
نظرسنجی‌ها، جو بایدن نامزد رقیب دونالد ترامپ رییس جمهور فعلی را همچنان پیشتاز نشان می‌دهد. اگر او رییس جمهور امریکا شود، چه نقشه‌ای برای جنگ و صلح و آینده سیاسی افغانستان خواهد داشت؟
کریس کونز سناتور دموکرات و دوست قدیمی جو بایدن گفته که جو بایدن بهتر می‌تواند به توافق صلح با طالبان بنا به مشورت جنرال‌ها و دیپلمات‌ها برسد.
آقای کونز از ترامپ نیز انتقاد می‌کند که «نگرانم که رییس جمهور ما به جنرال‌هایش، به دیپلمات‌ها و به جامعه استخباراتی گوش نمی‌دهد».
آقای بایدن برنامه کلان سیاست خارجی خود را قبلاً اعلام کرده است. رویکرد بایدن در سیاست خارجی با شعار «امریکا برمی‌گردد»، در جهت مخالف شعار ترامپ است که در چهار سال اخیر دنیا از رییس جمهور امریکا شنیده که «اول امریکا».
وبسایت جو بایدن عنوان طرح پیشنهادی او را «برای رهبری جهان دموکراسی برای روبرو شدن با چالش‌های قرن ۲۱» آورده که هدفش «بازگرداندن رهبری آبرومندانه در داخل و رهبری محترمانه در صحنه جهانی» است.
بایدن از ترامپ انتقاد می‌کند که با سیاست «دمدمی مزاج و نادیده گرفتن اصول دموکراتیک» جایگاه امریکا را در دنیا در خطر قرار داده، متحدان دموکرات را نادیده گرفته و توانایی امریکا را در بسیح جهانی در برابر چالش‌ها تضعیف کرده است.
آقای بایدن بازگرداندن «رهبری اخلاقی» امریکا را در اولویت سیاست خارجی خود قرار داده که از جمله شامل رفع محدودیت‌های مهاجرتی که ترامپ برای کشورهای اسلامی وضع کرده است.
درباره افغانستان بایدن گفته که به جنگ‌های بی‌پایان در افغانستان و خاورمیانه خاتمه می‌دهد و بیشتر نیروهای امریکا را از افغانستان به خانه می‌آورد و مأموریت نیروهای امریکا را به طور دقیق بر مبارزه با القاعده و داعش متمرکز می‌کند.
بایدن معتقد است که «گیر افتادن در جنگ‌های غیرقابل پیروزی، تنها توانایی ما را برای هدایت در موضوعات دیگری که توجه ما را می‌طلبد، تخریب می‌کند و از بازسازی ابزارهای دیگر قدرت امریکا باز می‌دارد».
ویلیام برنز دیپلمات کهنه‌کار معاون وزارت خارجه در دوران اوباما که روزنامه وال استریت جورنال او را به عنوان نامزد احتمالی وزیر خارجه جو بایدن معرفی کرده است، دو ماه پیش در یک سخنرانی در بنیاد کنریج در واشنگتن گفت که «خروج بیشتر سربازان امریکایی از افغانستان با توجه به توافقنامه مذاکرات با طالبان و با هماهنگی نزدیک با دولت افغانستان می‌تواند گام مفیدی به سمت خلاص کردن خودمان از آن جنگ بی‌پایان باشد».
نشریه فارین پالیسی می‌گوید محافل دیپلماتیک در واشنگتن شکایت دارند که تیم انتخاباتی جو بایدن هر نوع تماس با مقام‌های خارجی از جمله دیپلمات‌ها را منع کرده و حاضر نیستند که حتی با دیپلمات‌های کشورهای اروپایی معلومات مشخص درباره برنامه‌های این تیم ارائه کند.
چند دیپلمات اروپایی به فارین پالیسی گفتند برای کشورهای متحد امریکا که نیروهایشان را در کنار سربازان امریکایی به افغانستان و خاورمیانه اعزام کردند، مهم است بدانند که اداره بایدن چه موضعی درباره این نیروها دارد.
اظهارات جنجالی بایدن درباره افغانستان
جو بایدن در یک مناظره تلویزیونی با سایر داوطلبان نامزدی حزب دموکرات در ماه فبروری امسال گفت: «درباره افغانستان باید بگویم، من کاملاً مخالف ایده ملت‌سازی در این کشور بودم…ممکن نیست که آن کشور متحد شود، هیچ امکان ندارد که آن کشور یکپارچه شود». وی در همین خصوص اضافه کرد که اما شاید بتوان با اقداماتی از انجام حملات بیشتر از خاک افغانستان جلوگیری کرد.
او به طور ضمنی فدرالیزم را راه حل افغانستان دانسته بود، قبلاً نیز درباره فدرالی شدن عراق صحبت کرده بود. اظهارات آقای بایدن با واکنش‌هایی در افغانستان مواجه شد.
آقای بایدن همیشه خواهان فراخواندن سربازان امریکایی از افغانستان بوده است. از آقای بایدن نقل شده که به ریچارد هالبروک، نماینده ویژه وقت امریکا در افغانستان و پاکستان در سال ۲۰۱۰ با فریاد گفته که «من جان پسرم را به آنجا (افغانستان) برای حقوق زنان به خطر نمی‌اندازم». فرزند بایدن که عضو گارد ملی امریکا بوده قبلاً در عراق خدمت کرده بود.
در اظهارات جنجالی دیگری آقای بایدن در سپتمبر سال ۲۰۱۹ با اشاره به تجربیات خود درباره افغانستان گفت «وقتی که پاکستان سه ولایت افغانستان را در شرق کشور کنترول می‌کند. افغانستان را نمی‌توانیم درست کنیم. درست شدنی نیست».
آقای بایدن در سال ۲۰۱۱ زمانی که معاون بارک اوباما بود، نیز در مصاحبه با مجله امریکایی نیوز‌ویک گفت که امریکا، گروه طالبان را در افغانستان دشمن خود نمی‌داند، «طالبان دشمن ما نیست. این بسیار مهم است». جو بایدن در آن مصاحبه افزوده بود: «تا کنون هیچ جمله‌ای یا اظهار نظری از رییس جمهوری امریکا (باراک اوباما) در زمینه سیاست ما دیده نشده است که گفته باشد طالبان دشمن ماست، زیرا منافع ایالات متحده را تهدید می‌کند».
آقای بایدن در آن مصاحبه گفته بود که «اگر طالبان در موقعیتی قرار گیرند که قادر به سرنگونی حکومت کنونی افغانستان باشند، حکومتی که برای جلوگیری از آسیب رساندن افراد بد به امریکا، با ما همکاری می‌کند، آنگاه این موضوع به مسئله‌ای برای امریکا تبدیل خواهد شد».
به عقیده او «ما تلاش می کنیم دولت (افغانستان) را در موقعیتی قرار دهیم که با قدرت (با طالبان) مذاکره کند و شرایطی پیش نیاید که دولت به دست طالبان سرنگون شود».
پس از هجده ما مذاکرات فشرده، در ۲۹ فبروری ۲۰۲۰ توافقنامه تاریخی صلح میان زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه امریکا برای صلح افغانستان و ملابرادر، معاون سیاسی طالبان در دوحه قطر امضا شد.
آیا جو بایدن خواسته‌های خود را در توافقنامه صلح امریکا و طالبان می‌بیند؟ موضوعی است که او در کارزارهای انتخاباتی خود در باره آن اظهار نظری نکرده است.
آقای بایدن همواره از تلاش‌های صلح در افغانستان حمایت کرده است. در سپتمبر ۲۰۰۹، در اولین سال به عنوان معاون رییس جمهور در یک سخنرانی در بروکسل در جمع نمایندگان ناتو گفته بود که «مذاکره با میانه‌روهای طالبان، تاکتیکی است که ارزش دارد به کار گرفته شود».
سفرهای بایدن به افغانستان
جو بایدن زمانی که معاون رییس جمهور امریکا شد، یک هفته پیش از برگزاری مراسم تحلیف ریاست جمهوری در جنوری ۲۰۰۹، سفری به کابل داشت و در جریان این سفر به طور غیرمنتظره از ولایت‌های قندهار و هلمند نیز دیدار کرده بود.
دو سال بعد، در جنوری ۲۰۱۱ نیز برای بار دوم از کابل دیدار کرد، در حالی که با وجود افزایش نیروهای امریکایی تا ۱۳۰ هزار سرباز، جنگ در افغانستان تشدید شده و دامنه ناامنی‌ها گسترده‌تر شده بود.
بایدن در سفری به کابل به حامد کرزی رییس جمهور وقت افغانستان گفته بود که «آقای رییس جمهور… پاکستان برای ایالات متحده پنجاه مرتبه مهم‌تر از افغانستان است».
استیو کول در کتابی به نام «ریاست اس» که درباره پشت پرده جنگ افغانستان است، متن گفت‌وگویی را نقل کرده که بایدن به کرزی گفت: «دوران طلایی اداره بوش رفته است. طالبان مشکل شماست و القاعده مشکل ما».
گفته می‌شد آقای بایدن با افزایش نیروهای امریکایی در افغانستان توسط باراک اوباما موافق نبوده است. بایدن بارها بر انتقال مسئولیت‌های امنیتی و خروج سربازان امریکایی از افغانستان تاکید کرده است.
سال گذشته، در یک مناظره میان نامزدان حزب دموکرات نیز آقای بایدن بار دیگر پیشنهاد کرد نیروهای امریکایی از افغانستان خارج شوند و در عوض پاکستان پایگاهی برای این سربازان در اختیار امریکا بگذارد تا واشنگتن بتواند به «جلوگیری از حملات تروریستی از افغانستان به امریکا» ادامه بدهد.
