حمله بر پایگاه «چپمن» در خوست؛ از نقض توافقنامه تا سکوت برای خروج
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
لحظهای پس از انفجار موتربمب در دروازۀ پایگاه نیروهای امنیتی به تاریخ ۲۷ اکتوبر ۲۰۲۰ که منجر به نبرد هشت ساعته بین نیروهای امنیتی افغانستان و مهاجمان ناشناخته شد، تودهای از دود بر فراز شهر خوست بلند کرد. این حمله بخشی از موج حملات در نزدیک کمپ «چپمن» بود.
یازده سال پس از بزرگترین تلفات جانیِ تاریخ سیآیای در پایگاه خطرناک جنوب شرقی افغانستان، کمپ چپمن در اوایل ماه دسمبر دوباره مورد حمله قرار گرفت؛ حملهای که به نظر نقض آشکار توافقنامه صلح امریکا-طالبان است.
با وجود این، برخلاف چهار حمله بزرگ قبلی بالای کمپ چپمن، حملۀ کشندۀ دسمبر گذشته نه گزارش و نه تأیید شد. در این حمله چهار نیروی حفاظتی ولایت خوست، سه نیروی امنیتی و دستکم شش غیرنظامی کشته شدند.
اما نه رسانههای محلی این حادثه را گزارش دادند و نه رسانههای بینالمللی. نه واشنگتن و نه ماموریت به رهبری ناتو در افغانستان اطلاعاتی در مورد این حمله پخش کرد و به درخواستها نیز پاسخی ندادند. بلافاصله پس از وقوع حمله، ارتش افغانستان و پولیس خوست اجازۀ دسترسی به صحنه را ندادند. وزارت امور داخله افغانستان و آمریت تحقیقات جنایی کابل گفتند که هیچ سندی از این حادثه ندارند. سخنگوی والی ولایت خوست گفت: «نیروهای حفاظتی خوست اطلاعاتی از انفجار به ما ندادند».
این حمله شش هفته پیش از ختم زمان کاهش نیروهای امریکایی در افغانستان صورت گرفت؛ حملهای که بر خلاء امنیتی و در بسیاری حالات بر نقض شرایط توافقنامۀ ۲۰۲۰ بین دولت ترامپ و طالبان تأکید دارد. سکوت فاحش در مورد حمله بالای کمپ چمپن، بخشی از عدم شفافیت و اطلاعات در باره ماموریت ایالات متحده در این کشور است، چنانچه واشنگتن افزایش خشونتها در ماههای اخیر، از جمله حملات علیه پایگاههای مرتبط با نیروهای امریکایی را نادیده میگیرد.
میشل کوگلمن معاون رییس برنامه آسیا در مرکز ویلسون میگوید: «از نگاه درک عموم وحشتناک است: ایالات متحده نیروها را از کشوری بیرون میکند که حتی پایگاههایش همچنان مورد حمله قرار میگیرد و به مردم امریکا اجازه داده نمیشود چیزی در مورد آن بدانند. با بیرون شدن نیروهای امریکایی در پس زمینۀ روند صلح، دولت برکنار شده تلاش میکند ایدۀ خروج مسئولانه را طرحریزی کند. با این حال، این حمله آن تصویر بیش از حد گلگون را نفی میکند. ما در مورد یک حمله مرگبار علیه پایگاه امریکا صحبت میکنیم. حملهای که با وجود توافقنامه با طالبان مبنی بر اینکه نیروهای امریکایی هدف قرار نمیگیرند، انجام میشود».
پایگاه چپمن که مرکز اصلی فعالیتهای ضدتروریزم سیآیای بود بارها در سالهای ۲۰۱۲، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ هدف قرار گرفته شد. سال گذشته نیز، حوالی سه بجۀ بعد از ظهر(۲ دسمبر) یک هاموی پر از مواد انفجاری در پارکینگ کارمندان کمپ چپمن منفجر شد. انفجاری که به سادگی در تمام نقاط شهر شنیده میشد. یک نهاد خصوصی محلی گزارش داد که چهار عضو نیروی حفاظتی خوست همراه با سه نیروی امنیتی افغانستان و شش غیرنظامی کشته و حدود ۲۰ نیروی افغان نیز زخمی شدند.
یک مقام امنیتی که خواست نامی از وی گرفته نشود، تأیید کرد که چندین تن از اعضای نیروی حفاظتی خوست کشته شدند.
هیچ گروهی مسئولیت این حمله را به دوش نگرفت.
ذبیحالله مجاهد سخنگوی گروه طالبان به درخواستهای متعدد پاسخ نداد. ماموریت به رهبری امریکا در افغانستان نیز جوابی نداد. به تاریخ ۴ جنوری، سونی لگت سخنگوی نیروهای امریکایی در افغانستان در توییتی گفت: «کمپین طالبان در باره حملاتی که کسی مسئولیت آن را نپذیرفته و قتلهای هدفمند مقامات دولتی، رهبران جامعه مدنی و خبرنگاران به منظور موفقیت روند صلح باید متوقف شود».
کارمندان این پایگاه که از وضعیت آگاهی داشتند تأیید کردند که مشاوران امریکایی در زمان حمله در این پایگاه حضور داشتند. یک مقام از وزارت امور داخله افغانستان گفت که وی باور دارد بازرسان جنایی ایالات متحده در پایگاه هوایی بگرام حمله چپمن را تحقیق کردند که نشانۀ دیگر از حضور امریکا در این پایگاه است.
اندرو واتکینز تحلیلگر ارشد امور افغانستان در گروه بینالمللی بحران میگوید: «جای تعجب نیست که طالبان تلاش کنند به پایگاه مورد استفادۀ نیروی حفاظتی خوست حمله کنند؛ با توجه به تاریخ حمایت صمیمانۀ ایالات متحده از چنین گروهها، از جمله همراهی امریکاییها در حملات شبانه، قابل قبول است که این حمایت بیسر و صدا ادامه یابد – منبع احتمالی اختلاف بین ایالات متحده و طالبان».
اگر طالبان واقعاً پشت این حمله باشند، مشکل بزرگ برای توافقنامه صلح امریکا-طالبان است.