حکومت زمینه اداره موقت را فراهم می‌سازد
حکومت غنی تنها با زور و پشتوانه کشورهای اروپایی و امریکا به دوام خود ادامه می‌دهد. تاریخ نشان می‌دهد که هیچ حکومت تا ابد به زور کشورهای بیگانه نمی‌تواند در یک سرزمین حکمروایی کند.
امان‌الله خان با سفرش به اروپا از توسعه و تحولات جدید اروپا متاثر شد. وی می‌خواست که دگرگونی را به شیوه غربی در افغانستان پیاده کند که با واکنش‌های اجتماعی برخورد کرد و سبب سقوط نظام وی گردید.
وی نه تنها موفق نشد که اصلاحات به وجود بیاورد، حتی منجر به سرنگونی نظام سیاسی خویش نیز شد.
نظام کمونیستی در افغانستان نیز به شیوه ایدئدلوژی مارکسیستی در پی اجرا کردن تغییرات بودند که با واکنش مردمی برخورد و منجر به سقوط نظام کمونیستی گردید.
داکتر نجیب‌الله در پایان عمر سیاسی خود کوشش فراوان برای آشتی ملی و سازش با گروه‌های مخالف نمود اما نتیجه نداد و منجر به سقوط نظام وی گردید.
داکتر اشرف غنی نیز مدعی اجرایی کردن اصلاحات امان‌الله خان است و ادعا دارد که پروژه ناتمام امان‌الله خان را تکمیل می‌کند.
به نظرمی‌رسد اشرف غنی نیز فصل ناتمام امان‌الله خان را ناتمام می‌گذارد و حکومت وی نیز منجر به فروپاشی می‌شود.
از لحاظ جامعه‌شناسی سیاسی، اصلاحات داکتر غنی نیز سیلی از واکنش‌های نخبه‌گان سیاسی و مردمی را با خود دارد، تمامی جریان‌ها ریشه‌دار در افغانستان مخالف حکومت رییس جمهور غنی است، جریان افراطی طالبان عملاً علیه حکومت جنگ مسلحانه دارد و اوج مخالفت و نارضایتی مردم نیز در اعتراضات های مدنی و شبکه اجتماعی به مشاهده می‌رسد.
اصلاحات امان‌الله خان نه صادقانه است و نه در زنده‌گی مردم تغییرات قابل توجه به وجود آورده است. حکومت با رفتار تندروانه خویش زمینه سقوط خود را به وجود می‌آورد، در ذیل به برخی ازین دلایل اشاره می‌کنیم.
اصلاحات
مهم‌ترین شعار رییس جمهور اصلاحات و مبارزه با فساد اداری است. جذب افراد به اساس شایسته‌گی مهم‌ترین شعار رییس جمهور غنی است که مردم نیز به این شعار باورمند نیست. بارها دیده شده است که افراد بدون شایسته‌گی و متعلق به تیم رییس جمهور در رأس ادارات کلیدی قرار گرفته است. مبارزه با فساد اداری که یکی دیگر از شعارهای رییس جمهور غنی است نیز فقط در قسمت مخالفین اجرایی می‌شود نه در مقابل افراد وابسته به تیم حکومت.
رییس جمهور حتی به شعارهای خود نیز پایبند نیست و مردم به اصلاحات وی باورمند.
تعامل با جریان‌های سیاسی
جریان‌های سیاسی ریشه‌دار در افغانستان و احزاب جهادی در کشور، عملاً در مخالفت با رییس جمهور غنی قرار دارد. هیچ جریان سیاسی در افغانستان به رییس جمهور غنی اعتماد ندارد و عملاً برای فروپاشی نظام سیاسی وی کار می‌کند. نظام سیاسی که نتواند حد اقل رضایت نخبه‌گان اجتماعی و حلقات قدرت را دریک جامعه، کسب کند منجر به فروپاشی است. حکومت رییس جمهور غنی هیچ جریان سیاسی ریشه‌دار و پر قدرت را در کنار خود ندارد.
تمام احزاب سیاسی برای فروپاشی نظام سیاسی وی دست به کار شده است.
تعامل با مردم
سقوط غزنی به وسیله طالبان به خوبی نشان می‌دهد که افکار عامه مخالف حکومت غنی است و اوج نارضایتی‌های مردم در شبکه‌های اجتماعی به وضاحت دیده می‌شود. بر علاوه نخبه‌گان سیاسی، توده‌های اجتماعی نیز در مخالفت به حکومت غنی قرار دارند، حکومت غنی زیادترین اعتراضات مردمی را در مقابل خود داشته است.
تعامل با دنیا
کشورهای منطقه که سالیان درازی با افغانستان داد و ستد فرهنگی، اقتصادی وسیاسی دارد. آن‌ها از نحوه حکومت‌داری رییس جمهور غنی ناراض است. چه بخواهیم چه نخواهیم کشورهای همسایه و منطقه در تحولات افغانستان نقش دارد و از قدرت فرهنگی و مردمی برخوردار است. آن‌ها میتوانند یک نظام در کشور را تقویت یا تضعیف کنند. حکومت غنی حمایت کشورهای همسایه را نیز با خود ندارد و نیروهای نفوذی کشورهای منطقه عملاً در افغانستان علیه رژیم وی فعالیت می‌کنند.
حکومت غنی تنها با زور و پشتوانه کشورهای اروپایی و امریکا به دوام خود ادامه می‌دهد. تاریخ نشان می‌دهد که هیچ حکومت تا ابد به زور کشورهای بیگانه نمی‌تواند در یک سرزمین حکمروایی کند.
از لحاظ جامعه‌شناسی سیاسی هیچ دلیل و توجیه قانع کننده برای ادامه حکومت غنی وجود ندارد و حکومت عملاً به طرف فروپاشی به پیش می‌رود. جریان‌های سیاسی مخالف وی به ویژه ایتلاف نجات زمزمه حکومت موقت را دارند و از لحاظ تجربه تاریخی این کار عملی شدنی است.
حکومت غنی تنها در میدان مانده است. نه جریان‌های سیاسی ریشه‌دار در کشور به وی اعتماد دارد نه مردم به اصلاحات وی باورمند است و نه گروه‌های فرهنگی منطقه با حکومت‌داری وی موافق است. رییس جمهور غنی درین وادی تنهاست و به پشتوانه امریکا دلخوش کرده است. تاریخ نشان داده است که رژیم‌های حامی غرب در خاورمیانه دوام ندارد و امریکا در روزهای بد پشت دوستانش را خالی می‌کند.
برعکس، رژیم‌ها در مخالفت با غرب می‌تواند قرن‌ها در خاورمیانه به دوام خود ادامه دهد. از لحاظ‌های گوناگون تشکیل یک حکومت موقت در کشور بعید به نظر نمی‌رسد.
سروش کریمی- استاد دانشگاه
