خان برتر؛ تکرار مکررات گذشته با چاشنی تهدید
البته خود سیاف نیز در طول این دو سال هیچگاه به صورت مستقیم از حکومت حمایت نکرده است. او حتی در جنگ میان دو «کلان» قبیلهای نیز بی طرف بوده است؛ جنگ زرگری حامد کرزی و اشرف غنی!
عبدالرب رسول سیاف امروز از حکومت انتقاد کرد. انتقادی که به معنای همراهی وی با گروههای مخالف حکومت در روزهای گذشته بود. برخی از حرفهایش تازهگی نداشت. او از به حاشیه راندن مجاهدین گلایه کرد، به انتقادها در مورد مجاهدین پاسخ داد، از طالبان خواست تا به میز مذاکره حاضر شوند و مسئله بیتالمقدس را محکوم کرد.
سیاف گِلههای بسیاری از حکومت دارد. این گلایهها بیشتر، با عنوان کنار گذاشتن مجاهدین نقل میشود، اما گله اصلی سیاف کنار گذاشتن خود او از تصمیمات کلان حکومتی است. در کابینه کنونی هیچ فرد مورد تایید مستقیم او حضور ندارد، رییس جمهور تنها برای عیادت بیماری وی و همچنین عیدها به دیدارش میرود. نظرات وی در مورد مسایل حکومتی هیچگاه جدی گرفته نمیشود در حالی که در دوران حکومت حامد کرزی، او یکی از شخصیتهای پرنفوذ و میانجی در مورد اختلافات داخلی کشور بوده است. رییس جمهور دیدگاه مثبتی در رابطه به مجاهدین ندارد. او در طول حکومتش سعی کرده گروههای مختلف با سابقه جهادی را به حاشیه براند و حتیالامکان اشخاصی را که در منصبهای بلند حکومتی میگمارد، از میان افرادی انتخاب کند که سابقه بلند جهادی ندارند. از معاون دست راستش جنرال دوستم با سابقه چپگرایی گرفته تا داکتر عبدالله، محمد محقق و عطا محمد نور تمام این اشخاص به علت سابقه جهادی با حکومت مشکل دارند. در این میان اشخاص انگشت شماری نیز هستند که با این وجود در حکومت ماندهاند. برای مثال سرور دانش که رییس جمهور به علت بیخطر بودنش، او را در کنار خود نگه داشته است. با این وجود، مسئله حزب اسلامی شاید بتواند این نظریه را رد کند، اما در حقیقت ملحقشدن حزب اسلامی به بدنه حکومت نیز آخرین حربه رییس جمهور برای دفع سایر گروههای جهادی است که با توجه به سابقه رهبر آن، بدون شک این بازی برای رییس جمهور خطرهای بسیاری خواهد داشت.
حال سیاف نیز از در حاشیه ماندنش ابراز نارضایتی میکند؛ نارضایتی که برای حکومت جدی نیست. البته خود سیاف نیز در طول این دو سال هیچگاه به صورت مستقیم از حکومت حمایت نکرده است. او حتی در جنگ میان دو «کلان» قبیلهای نیز بی طرف بوده است؛ جنگ زرگری حامد کرزی و اشرف غنی!
سیاف گفته، نمیخواهد حکومت به خطر مواجه شود. از طرفی از اجلاس قندهار نیز حمایت کرده است و گفته که برگزاری آن برای حکومت ضرری نخواهد داشت. این بازی دو پهلوی استاد سیاف میتواند به یک دلیل باشد: اینکه همیشه خود را خان برتر میداند.
او به خود افتخار نمیدهد تا از کسی حمایت کند؛ چرا که فکر میکند از آنها بزرگتر است. سیاف به واسطه سواد مذهبیاش از محبوبیتی فراقومی برخوردار است. اظهارات ضد طالبانیاش همیشه مورد بحث است؛ دو فاکتوری که نه اشرف غنی دارد و نه حامد کرزی. رابطهاش با گروههای مجاهدین و بهخصوص جمیعت اسلامی عالی است. با عطا محمد نور نزدیک است. تنها با هزارهها به واسطه سابقه جنگهای داخلی رابطه خوبی ندارد که غرور رهبریاش هیچگاه به او اجازه صحبت را در این مورد نداده است.
سیاف منتظر انتخابات ریاستجمهوری است. چه انتخابات برگزار شود چه نشود او طرحی در آستین دارد. در صورتی که اعتراضها در مورد انتخابات بالا بگیرد و برگزار نشود، چند گزینه روی کاغذ خواهد آمد: برگزاری لویهجرگه، ادامه حکومت فعلی یا جنگ داخلی!
در صورت برگزاری لویهجرگه با توجه به بازی دو پهلوی این رهبر جهادی، وی نقش رهبر را بازی خواهد کرد حتا اگر رییس جمهور نشود، به این قانع خواهد بود که رییس جمهور را انتخاب کرده است. اگر حکومت فعلی تداوم بیابد، به واسطه مجاهدین از حکومت امتیازهای بسیار خواهد طلبید و همچنین بیصبرانه منتظر تعظیم رییس جمهور خواهد ماند. اگر بنای جنگ داخلی باشد، میتواند اشتباهات دوران جهادش را پوشش دهد و این بار قهرمان اصلی مجاهدت در کشور باشد.
در صورتی که هر کدام از طرفین مدعی در افغانستان برتر باشند، سیاف نیز همان سمت خواهد بود، اگر ایتلاف نجات پیشرو باشد از آنها تقدیر میکند، اگر حکومت برنده باشد آن را نصیحت میکند و اگر حامد کرزی پیشرو باشد از سابقه جهادیاش تقدیر میکند.
حال ببینیم که این رهبر پرنفوذ مذهبی- جهادی، تا کجا میتواند زیر انتقاد و بیتوجهی تکنوکراتهای به قدرت رسیده تحمل داشته باشد و دم نزند.
مصطفی هزاره – خبرگزاری دید