خبرنگاری در افغانستان؛ حرفهای پر از خون و خاکستر
این قشر تأثیرگذار، در کشوری که نا امنترین کشور جهان است، فساد در آن بیداد میکند و فقیرترین کشور در جهان به ثبت رسیده است، فعالیت دارد و دهها بار مورد خشونت، تهدید و در بسا موارد کشته شدهاند، زیرا جرم شان اطلاعرسانی و احیای آزادی بیان بوده است.
خبرنگاران در افغانستان؛ قشری که برای روشنایی و آگاهسازی مبارزه میکنند و در سالهای اخیر حضور آنان در صحنه بیشتر از پیش شده است. در ۱۸ سال اخیر که دموکراسی نوپای افغانستان شکل گرفت، دهها رسانه اعم ازتصویری، صوتی، نوشتاری و چاپی تأسیس شد.
خبرنگاران بهعنوان رکن چهارم یک جامعه مردمسالار، شهروندان را از وقایع مهم روز آگاه میکنند و نارساییها و ضعفهای نهادها را به سمع آنان میرسانند.
روز گذشته مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارشی اعلام کرد که در دو دهه اخیر ۱۰۹ تن از خبرنگاران و فعالان رسانهای جان خود را از دست دادهاند. در کنار آن هزاران مورد خشونت، تهدید، توهین و تحقیر علیه خبرنگاران از سوی افراد و نهادهای مختلف بهشمول گروههای تروریستی، حکومت و نیروهای امنیتی انجام شده که تاکنون به اکثر این پروندهها رسیدگی نشده است.
متأسفانه در اکثر گزارشهایی که از سوی نهادهای رسانهای بهنشر رسیده، نشان میدهد که عامل اکثریت خشونتها علیه خبرنگاران، نیروهای امنیتی و مسئولان حکومتی بودهاند. در حالی که این قشر قهرمان در افغانستان دوشادوش نیروهای امنیتی در سنگرهای نبرد حضور مییابند و وقایع را ثبت و نشر میکنند. آنان در سختترین شرایط و با اندک ترین امکانات و کمترین معاش رویدادهای روز را پوشش میدهند. این قشر تأثیرگذار، در کشوری که نا امنترین کشور جهان است، فساد در آن بیداد میکند و فقیرترین کشور در جهان به ثبت رسیده است، فعالیت دارد و دهها بار مورد خشونت، تهدید و در بسا موارد کشته شدهاند، زیرا جرم شان اطلاعرسانی و احیای آزادی بیان بوده است.
شماری از نهادهای تحت عنوان «حامی خبرنگاران و رسانهها» در چند سال اخیر تأسیس شده که بهباور اکثر خبرنگاران در افغانستان، این نهادها هیچگونه کارایی نداشته و فقط به نام این قشر تجارتی را تحت نام «حمایت» بهراه انداختهاند. از سویی هم قوانینی که پیرامون خبرنگاران و رسانهها تصویب و توشیح شده است، عملی نگردیده و هنوز هم اطلاعات در دسترس آنان قرار نمیگیرد.
شماری از خبرنگاران در این مورد میگویند که سخنگویان نهادهای حکومتی اطلاعات را بیشتر در اختیار رسانههای خارجی قرار میدهند و زمانی که خبرنگاران و رسانههای داخلی به آنان مراجعه کنند و یا تماس بگیرند، آنان حاضر نیستند جوابگو باشند.
در چنین شرایطی نیاز است که حکومت آینده افغانستان به قشر روشنگر (خبرنگاران) توجه بیشتری کرده و بگذارند که مسیر آزادی بیان که یکی از دستاوردهای مهم ۱۹ سال اخیر افغانستان است، همچنان روشن باقی بماند. با این حال، عدم دسترسی به اطلاعات از مشکلات عمده کار رسانهای در افغانستان است که نیاز به رسیدگی و توجه مقامات مسئول دارد.
باید گفت که خبرنگاری جرم نیست و این قشر در موارد مختلفی از جمله گفتوگوهای صلح نقش ارزنده و سازندهای را بازی کرده که نمیتوان آن را نادیده گرفت. تردیدی نیست که دموکراسی افغانستان مدیون خبرنگاران میباشد.