خلیلزاد به کابل آمده تا بار دیگر زندانیان طالب را رها سازد، اما این بار متفاوت از گذشته است؛ زیرا نه افکار عامه می‌پذیرد که زندانیان گروه طالبان آزاد شوند و نه حکومت حاضر به دادن امتیاز بیشتر در میدانی است که تاکنون سودی از آن نصیبش نشده است
به تاریخ دهم ثور سال روان، نشست ترویکای گسترده متشکل از ایالات متحد امریکا، روسیه، چین و پاکستان در دوحه با هیئت دفتر سیاسی طالبان به عباس استانکزی دیدار داشت. هرچند جانب امریکایی و روس و پاکستانی و چینی مستقیماً به بحث روی رهایی زندانیان باقی مانده گروه طالبان در این نشست اشاره نکرده‌اند، اما محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی این گروه در دوحه، پس از این نشست در رشته توییتی گفت که در این نشست روی حذف نام رهبران گروه طالبان از لیست سیاه و رهایی زندانیان باقی مانده بحث شده است.
محمد نعیم: «عصر امروز نشست پنج جانبه میان امارت اسلامی افغانستان، ایالات متحده امریکا، فدراسیون روسیه، چین و پاکستان در دوحه برگزار شد. در این نشست پيرامون حذف نام رهبران و اعضای امارت اسلامی افغانستان از لیست‌های سیاه و جایزه، رهایی زندانیان متباقی،».
به دنبال این نشست و اعلامیه‌ای که صادر کرد، زلمی خلیلزاد روانه ازبیکستان شده و با عبدالعزیز کاملوف وزیر امور خارجه آن کشور در تاشکند دیدار کرد. در این دیدار روز تجارت و اتصال منطقه و رشد اقتصادی مرتبط با روند صلح افغانستان بحث شد. آقای خلیلزاد در تاشکند با مارشال دوستم نیز ملاقاتی داشت که جزئیات زیادی از آن به رسانه‌ها نرسید.
به تاریخ دوازدهم ثور حمدالله محب مشاور امنیت ملی کشور در یک نشست خبری با مسئولان نهادهای امنیتی در واکنش به نشست اعضای ترویکای گسترده با هیئت دفتر سیاسی طالبان در دوحه، گفت که این گروه آدرس را اشتباه گرفته است؛ زیرا اگر می‌خواهد زندانیانش رها شود، باید به آدرس دولت افغانستان مراجعه کند.
مشاور امنیت ملی همچنان نسبت به درخواست طالبان برای حذف نام رهبران این گروه از فهرست سیاه سازمان ملل متحد، گفت که آنان سزاوار این عمل نیستند؛ زیرا بر مساجد و مدارس و دانشجویان حمله می‌کنند و مردم ملکی را به خاک و خون می‌کشند.
یک روز پس از این، به تاریخ ۱۳ثور زلمی خلیلزاد فرستاده ویژه ایالات متحده امریکا وارد کابل شده و با رییس جمهور غنی و داکتر عبدالله دیدار کرد. هرچند معلوم نیست که در این ملاقات‌ها چه رد و بدل شده، اما از تسلسل حوادث و رویدادها می‌توان تحلیل کرد که سفر خلیلزاد بی‌ربط به رهایی زندانیان گروه طالبان نیست؛ زیرا در گذشته نیز هرگاه خلیلزاد به کابل آمده، در واقع تلاش کرده که دولت افغانستان را مجاب کند تا مطابق توافقنامه دوحه عمل کند؛ چیزی که در گذشته بارها خشم مقامات بلندپایه افغانستان را نیز به دنبال داشته است.
طالبان در این مقطع به اصطلاح ناخن افگار گیر آورده و از اهرم عدم شرکت در نشست استانبول برای بر آورده شدن خواست‌های شان و مفاد توافقنامه دوحه استفاده می‌کنند؛ زیرا امریکا برای خروج عجله دارد و گروه طالبان این را به خوبی درک کرده‌اند که امریکا رفتنی است.
بنا بر این، زلمی خلیلزاد دوباره به صرافت افتاده تا زمینه را برای رهایی زندانیان باقی مانده طالبان فراهم کند و طالبان نیز در بدل آن به نشست استانبول روی خوش نشان بدهند.
در این میان اما، ایالات متحده نه اهرم فشاری علیه طالبان دارد و نه حکومت افغانستان، باید پرسید که اگر طالبان عدم اشتراک در نشست استانبول را بهانه قرار داده و می‌خواهند که امریکا را تحقیر کنند، سود افغانستان چیست و از رهایی زندانیان باقی مانده این گروه چه به دست خواهد آورد.
از جانب دیگر، رهایی بیش از ۵ هزار زندانی گروه طالبان نشان داد که خشونت‌ها افزایش یافته و صف جنگی طالبان پر جنب‌وجوش تر می‌شود؛ پس چه تضمینی وجود دارد که گروه طالبان پس از رهایی زندانیان باقی نیز در نشست استانبول شرکت می‌کنند. فراتر از این، اگر هم گروه طالبان در نشست استانبول اشتراک کند، چه تضمین وجود دارد که به توافق سیاسی تن می‌دهد و عزم آرایش جنگی نمی‌کند.
گروه طالبان صبر راهبردی پیشه کرده؛ زیرا می‌داند که در جنگ گوریلایی امریکا را زمین گیر کرده و اکنون باید فهرست خواسته‌هایش را افزایش دهد.
بنا بر این، خلیلزاد به کابل آمده تا بار دیگر زندانیان طالب را رها سازد، اما این بار متفاوت از گذشته است؛ زیرا نه افکار عامه می‌پذیرد که زندانیان گروه طالبان آزاد شوند و نه حکومت حاضر به دادن امتیاز بیشتر در میدانی است که تاکنون سودی از آن نصیبش نشده است. فراتر از این، قراین نشان می‌دهد که چه امریکا باشد و چه برود، عزم طالبان برای جنگ جزم است و ابداً به توافق صلح نمی‌اندیشند.
