کاخ سفید گزارش پیشنهاد خلیلزاد برای برگزاری نشستی شبیه نشست بن را رد کرد و گفت: این گزارش وضعیت فعلی را به طور دقیق احتوا نمی‌کند. ایالات متحده هیچ‌گونه پیشنهاد رسمی نمی‌دهد و به بررسی تمام گزینه‌های مربوط در مورد رویکرد آینده نیروها ادامه می‌دهد
سفر هفته گذشته زلمی خلیلزاد نماینده امریکا برای صلح افغانستان به کابل، هیاهوی بسیاری بر پا کرد؛ هیاهویی که بر پایه اظهارات کاخ سفید بر سر هیچ بوده است!
گزارش‌ها حاکی از آن است که خلیلزاد در این سفر، به دولت جمهوری اسلامی افغانستان و گروهی از سیاست‌گران، طرحی پیشنهاد کرده که حاوی نقشه راه تشکیل یک حکومت انتقالی است.
این طرح که گفته می‌شود در ده صفحه تنظیم شده است، گزینه‌های گوناگونی را برای ایجاد «دولت انتقالی صلح» پیشنهاد می‌کند.
بر پایه گزارش‌ها طرح خلیلزاد، حاوی چگونگی ساختار سیاسی جدید افغانستان با نهادهایی مثل قوه مجریه، مقننه، دادگاه عالی و دادگاه‌های محلی است. در کنار این سه نهاد، یک شورای عالی فقه اسلامی و یک کمیسیون تعدیل قانون اساسی نیز از نهادهایی است که در طرح تازه خلیلزاد پیش‌بینی شده است.
همچنین برگزاری نشستی شبیه نشست «بن» اول با حضور رهبران سیاسی به میزبانی سازمان ملل نیز در طرح خلیلزاد پیشنهاد شده است.
بر اساس طرح خلیلزاد، فاتحه جمهوریت در افغانستان خوانده است و همه آنچه در بیست سال گذشته، با خون مردم و نیروهای امنیتی افغانستان برای دفاع و مرزبانی از جمهوریت رشته شده، پنبه شده است، اما آیا آنچه از آن تحت عنوان طرح «ایجاد دولت انتقالی صلح» نام برده می‌شود و زلمی خلیلزاد، حامل و عامل و فاعل آن است، تنها زاده فکر خلیلزاد است یا ممهور به مهر کاخ سفید هم هست و الا و لابد باید در عرصه سیاست افغانستان اجرا و اعمال شود؟ در این میان، جایگاه دولت مشروع و منتخب جمهوری اسلامی افغانستان در تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی برای آینده سرنوشت سیاسی کشور، کجا است؟
زلمی خلیلزاد، معمار افغانستان پساطالبان شناخته می‌شود. او در نشست بن اول نیز در ساخت و ساز ساختار سیاسی کنونی کشور، نقشی محوری داشت، اما با توجه به کاستی‌های ساختاری و محتوایی آن نشست، خشت اولی که خلیلزاد برای ساختار سیاسی افغانستان در ۲۰۰۱ گذاشت، کج بود و دیوار بناشده بر آن نیز قاعدتاً کج بالا رفت و افغانستان را وارد باتلاق بحران‌هایی عظیم کرد.
اما این بدان معنا نیست که همه‌چیز به نقطه اول برگردد و دوباره از صفر بنا شود. ساختاری که خلیلزاد معمار آن بود، با همه کاستی‌ها و کژتابی‌هایش محوری شد که مردم افغانستان را بر مدار خود گرد آورد و آنان برای مانایی و پایایی آن قربانیانی بی‌شمار دادند و به دستاوردهای مبارک و متکثری دست یافتند؛ آن‌گونه که اکنون هزار بار نظام مستقر و موجود را بر امارت طالبانی یا هر ساختاری که مبتنی بر ایدئولوژی رادیکالیست‌های افراطی استوار باشد، از بیخ و بن برنمی‌تابند و برگزاری نشستی شبیه نشست بن نیز برای شان معنا و مفهومی ندارد و طرح خلیلزاد نیز راهی به دهی نخواهد برد.
این مهم مخصوصاً از آنجا قابل تأمل است که خلیلزاد، فراتر از نماینده امریکا برای صلح افغانستان، عمل کرده است..
در این میان، واکنش کاخ سفید به گزارش‌ها مبنی بر ارائه نقشه راه آینده سیاسی افغانستان از سوی خلیلزاد به سیاست‌گران افغانستان، آب سردی بود که روی دست آن طرف‌ها ریخت که خوش باورانه در پی حکومت موقت بودند، بی‌آن‌که عوارض و عواقب این اتفاق با همه تاریکی‌ها و تباهی‌هایی که برای مردم افغانستان به ارمغان می‌آورد، اهمیتی داشته باشد.
کاخ سفید گزارش پیشنهاد خلیلزاد برای برگزاری نشستی شبیه نشست بن را رد کرد و گفت: این گزارش وضعیت فعلی را به طور دقیق احتوا نمی‌کند. ایالات متحده هیچ‌گونه پیشنهاد رسمی نمی‌دهد و به بررسی تمام گزینه‌های مربوط در مورد رویکرد آینده نیروها ادامه می‌دهد.
در بیانیه کاخ سفید همچنین آمده است که خلیلزاد در مورد طیف وسیعی از روش‌ها برای پیش‌برد دیپلماسی بحث کرده است، نه چیزی دیگر.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز روز گذشته گفت که خلیلزاد به منطقه رفته تا در مورد مسیر پیش رو بحث کند.
وی گفته است: آن‌ها در حال ملاقات با رهبران افغانستان و منطقه برای گفت‌وگو در مورد یک مسیر رو به جلو هستند؛ مسیری که نتایج بادوام به ارمغان می‌آورد. نتایج مذاکرات صلح افغانستان به عهده مردم افغانستان است. ما معتقدیم که این نتایج باید منعکس‌کننده آرزوهای مردم افغانستان باشد.
همگامی و هم‌نفسی با آزادی و مردم سالاری، تجربه زیسته بیست‌ساله افغانستان است؛ آن‌گونه که له شدن در زیر ظلم و زنجیر و شلاق و شمشیر طالبان و دوباره ققنوس‌وار از خاکستر خود سر برآوردن، تجربه زیسته پنج‌ساله این مردم است.
حال، مردمی که در بیست سال گذشته تجربه ارجمندی در حوزه نهادسازی‌های دموکراتیک را از سر گذرانده و برای رسیدن به این مرحله، عزیزترین و ارزشمندترین هزینه‌ها را پرداخته است، چگونه می‌تواند از خیر و خوبی همه داشته‌ها و دستاوردهای خویش بگذرد؟
با آن که تب تشکیل دولت انتقالی در یکی دو روز گذشته بسیار فراگیر شده است، اما پاسخی که امروز آقای غنی به آن در کابل داد، بیش از هرچیزی تعیین‌کننده بود.
آقای غنی گفت که دولت آماده است در مورد برگزاری انتخابات شفاف و سراسری در افغانستان تحت نظارت جامعه جهانی و زمان برگزاری این انتخابات گفت‌وگو کند و به نتیجه برسد. به گفته او انتقال قدرت تنها از طریق انتخابات ممکن است و این اصل هرگز قابل معامله نیست. او که در مراسم افتتاح سال سوم دوره هفدهم شورای ملی سخن می‌گفت، همچنین تأکید کرد: «من به عنوان خادم ملت، مسئولیت دارم که نگذارم که خون و اشک و عرق مردم افغانستان که در ۲۰ سال برای تحکیم آزادی و صیانت از ارزش‌ها و مردم‌سالاری ریخته شده‌اند، هدر بروند».
او تاکید کرد: «وعده می‌سپارم که هیچ تصمیمی در مورد سرنوشت افغانستان بدون مشورت متداوم و سهم مستقیم و تایید تمام اقشار افغانستان صورت گرفته نمی‌تواند».
آقای غنی با تاکید بر پیروی از قانون اساسی کشور گفت: «هر نهادی می‌تواند خیال و خوابی را در کاغذی بنویسد و راه حل برای افغانستان توصیه کند، این کاغذها هم در گذشته نوشته شده و حال هم و در آینده هم نوشته خواهد شد. وثیقه ما قانون اساسی است و وثیقه دیگری نیاز نیست».
صلابت انعطاف‌ناپذیر آقای غنی در دفاع از روح و جسم قانون اساسی، فصل‌الخطاب همه طرح‌ها و حرف‌ها است و هر برنامه‌ای از سوی هر قدرتی، ناگزیر است در برابر قانون اساسی به مثابه آیینه تمام‌نمای اراده همگانی و مطالبات مشروع یکایک شهروندان افغانستان، سر تسلیم فرود بیاورد.
