دادن یا ندادن پایگاه؛ خروج امریکا و مشکلاتی که پاکستان را درگیر میکند
در اختیار قرار ندادن پایگاه، میتواند باعث کاهش حمایتهای ایالات متحده از پاکستان در مجامع جهانی شود، جدا از کمکهای نظامی و توسعهای. اعطا کردن پایگاه خشم چین، طالبان و روحانیون داخلی را بر خواهد انگیخت. تصمیم نهایی را راولپندی خواهد گرفت، احتمالاً با مشورت چین
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
این امر تأیید شده است که ایالات متحده همزمان با خروج از افغانستان میخواهد پایگاهی در منطقه برای نظارت، هدف قرار دادن فعالیتهای تروریستی و پشتیبانی از نیروهای امنیتی افغانستان داشته باشد. در عین حال، واشنگتن خواهان توافقی است که منجر به دولت ایتلافی در افغانستان گردد.
بر بنیاد گزارشها، ایالات متحده در حال گفتوگو با کشورهای هممرز با افغانستان است و ترجیح میدهد در داخل پاکستان پایگاه داشته باشد. ایالات متحده برای ابراز نیاز خود در سطوح مختلف با مقامات پاکستان در تماس شده است.
معید یوسف مشاور امنیت ملی پاکستان در ماه می به جنوا سفر کرد و با جیک سالیوان همتای امریکاییاش در رابطه به تقاضای این کشور برای پایگاه نظامی گفتوگو کرد.
ویلیام برنز رییس سیآیای نیز در ماه اپریل سفر مخفی به پاکستان داشت و در دیدار با جنرال قمر جاوید باجوا رییس ستاد ارتش پاکستان و جنرال فیض حمید رییس آیاسآی در باره پایگاههای نظامی بحث و تبادل نظر کرد.
پاکستان در پاسخ به تقاضای امریکا، خواستار تعیین اهداف در داخل افغانستان شده است؛ امری که غیرقابل قبول است. بدیهی است که پاکستان در مورد خواستههای ایالات متحده در تنگنا قرار دارد.
شاه محمود قریشی وزیر امور خارجه پاکستان در مجلس سنای این کشور گفت که اسلامآباد به نظامیان خارجی اجازه استفاده از خاکش را نخواهد داد. وی در مصاحبهای هفته گذشته نیز بیان داشت: «جستجو برای پایگاهها میتواند آرزوی آنها باشد. بحث دادن پایگاه به آنها (ایالات متحده) وجود ندارد، ما منافع خود را داریم».
سایر سیاستمداران این کشور نیز نظریات مشابهی را مطرح کردهاند. با این حال، دو عامل اصلی تأثیر زیادی روی تصمیم پاکستان میگذارد. نخست، نارضیاتی از سوی چین و دوم راندن طالبان.
به همین منوال، دلایلی نیز وجود دارد که پاکستان باید طرف واشنگتن را بگیرد. این دلایل شامل آزادسازی بودجه، کمکهای نظامی، پشتیبانی در مجامع جهانی، از جمله سازمان جلوگیری از پولشویی (اف ای تی اف) و صندوق بینالمللی پول میشود که میتواند هند را برای گفتوگو در مورد کشمیر تحت فشار قرار دهد.
علاوه بر این، در صورتی که افغانستان به سمت جنگ داخلی حرکت کند، جهان پاکستان را مقصر خواهد دانست. بنابر این، اظهار نظرهای قریشی مبنی بر این که پاکستان به نظامیان امریکایی اجازه استفاده از خاکش را نمیدهد، صرف به خاطر مصرف داخلی است.
به محض این که ایالات متحده روند خروج را تکمیل کند، از اهمیت پاکستان کاسته خواهد شد، هرچند موقعیت استراتژیکاش تعامل چین و روسیه را با این کشور تضمین میکند. اگر پاکستان به عنوان متحد چین ظاهر شود و روابط ایالات متحده-چین رو به وخامت برود، پاکستان ممکن از سوی امریکا بیشتر نادیده گرفته شود.
در نتیحه، هر پایگاهی برای ایالات متحده روابط پاکستان و چین را متأثر خواهد کرد، به ویژه وقتی چین برای اقتصاد پاکستان بسیار حیاتی است. بنابر این، پاکستان بدون موافقت چین نمیتواند تصمیمی در مورد امریکا اتخاذ کند. برای چین، حضور امریکا در پاکستان، به معنی نظارت بیشتر از پروژههای اقتصادی چین و پاکستان و پایگاه دریایی آینده در گوادر خواهد بود.
از سویی هم، روحانیون ضدامریکایی میتوانند اعتراضاتی را به راه اندازند مبنی بر این که دولت پاکستان میخواهد پایگاههایی را برای هدف قرار دادن مسلمانان در افغانستان به امریکا اعطا کند. این امر موجب آبروریزی دولت خواهد شد.
با این حال، ایالات متحده میتواند از پایگاههای خود در خاورمیانه استفاده کند، اما این امر پنج ساعت زمان پروازها را افزایش میدهد که میتواند تأثیرگذاری عملیاتها را مختل کند. گزینه دیگر اعزام ناو هواپیمابر به عنوان پایگاه در دریای عرب است، اما گزینه امکانپذیر و طولانیمدت نخواهد بود.
با این وجود، پاکستان با شرایط سختی مواجه است. در اختیار قرار ندادن پایگاه، میتواند باعث کاهش حمایتهای ایالات متحده از پاکستان در مجامع جهانی شود، جدا از کمکهای نظامی و توسعهای. اعطا کردن پایگاه خشم چین، طالبان و روحانیون داخلی را بر خواهد انگیخت. تصمیم نهایی را راولپندی خواهد گرفت، احتمالاً با مشورت چین.