دشواری‌های فرا روی گفت‌وگوی میان‌افغانی چیست؟
بدون شک آغاز گفت‌وگوهای میان‌افغانی دشواری‌هایی دارد و بر هیچ کس هم پوشیده نیست. به طور نمونه گروه طالبان تاکنون از گفت‌وگو با دولت افغانستان خودداری کرده است.
حمدالله محب مشاور شورای امنیت ملی افغانستان به تازگی دیداری داشته با سفیر آلمان برای افغانستان و گفته که گفت‌وگوهای میان‌افغانی به زودی برگزار می‌شود. هنوز دور هفتم گفت‌وگوهای قطر میان زلمی خلیلزاد و گروه طالبان جریان دارد. در این میان نمایندگان طالبان افزون بر گفت‌وگو با دپیلمات‌های ایالات متحده امریکا، برای دو روز با شماری از چهره‌های سیاسی، اهل رسانه و اعضای جامعه مدنی کابل نیز دیدار و گفت‌وگو کرد که با صدور یک قطعنامه هشست ماده‌ای به پایان رسید.
پس از آن زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان، چند باری گفت که به زودی مذاکرات میان‌افغانی برگزار خواهد شد. تاریخ دقیق این گفت‌وگوها هنوز روشن نیست. روز شنبه( ۲۲ سرطان) زلمی خلیلزاد عکس‌هایش را با دیپلمات‌های روس، چینی و پاکستانی نشر کرد و نوشت که تمام طرف‌ها برای برگزاری فوری گفت‌وگوهای میان‌افغانی توافق نظر دارند. بدون شک آغاز گفت‌وگوهای میان‌افغانی دشواری‌هایی دارد و بر هیچ کس هم پوشیده نیست. به طور نمونه گروه طالبان تاکنون از گفت‌وگو با دولت افغانستان خودداری کرده است. در حال حاضر هم تضمینی وجود ندارد که طالبان با دولت افغانستان داخل گفت‌وگو می‌شود یانه. از قراین بر می‌آید که پاسخ همچنان منفی است. آقای خلیلزاد به کرات گفت که زمینه گفت‌وگوی طالبان با حکومت افغانستان را فراهم می‌کند. تا کنون در محقق شدن این امر موفق نبوده است.
دشواری‌هایی گفت‌وگوهای میان افغانی چیست؟
۱- روشن نیست که گفت‌وگوهای بین‌الافغانی چه زمانی، در کدام کشور برگزار خواهد شد. بسیاری از کشورها در این گفت‌وگو دخیل اند و با این وضعیت طبیعی است که تمام گفت‌وگوهای آتی در دوحه پایتخت قطر برگزار نخواهد شد. آلمان، پاکستان، روسیه، عربستان و… در پروسه صلح دخیل اند.
۲- ممکن است که گفت‌وگوهای آتی، قبل از برگزاری به هم بریزد. تجربه چنین می‌گوید. قرار بود که نمایندگان حکومت با طالبان در قطر گفت‌وگو کنند که پیش از پرواز هواپیمای نمایندگان کابل به قطر، این نشست به هم خورد.
۳- متاسفانه تعریف روشن و دقیق از گفت‌وگوهای میان‌افغانی ارائه نشده است. گفت‌وگوهای میان‌افغانی بسیار ابهام انگیز است. روشن نیست که مراد از گفت‌وگوهای میان‌افغانی، مذاکرات طالبان با حکومت است یا احزاب سیاسی؟ تاکنون چند باری احزاب سیاسی با طالبان در مسکو و پاکستان رایزنی کرده اند. چیزی که با واکنش منفی محمد اشرف غنی مواجه شده است. غنی به صراحت گفته که احزاب سیاسی صلاحیت مذاکره با طالبان را ندارد و تاکید روی گفت‌وگوی دولت با طالبان نموده است. چندی پیش آقای غنی در کنفرانس سالانه اتحادیه اروپا برای مبارزه با فساد اداری در کابل گفت که صلاحیت‌ها در پروسه صلح باید روشن شود. بدون شک که منظور آقای غنی از این حرف، دیالوگ احزاب با طابان باشد. آقای غنی در این نشست یاد آور شد که برای رسیدن به صلح باید گفت‌وگوهای دولت با طالبان صورت بگیرد.
۴- روی گفت‌وگوهای میان‌افغانی در حالی تاکید می‌شود که ما در افغانستان در پروسه صلح به یک اجماع سیاسی دسته نیافته‌ایم. احزاب با ریاست جمهوری هنوز کشمکش و اخلاف نظر دارند. مخالفان سیاسی غنی می‌گویند که حکومت کنونی مشروع نیست و نمی‌تواند در پروسه صلح از جمهوری اسلامی افغانستان نمایندگی کند. عین اعتراض را ریاست جمهوری نسبت به احزاب سیاسی دارد.
تا زمانی که حداقل این چالش‌ها از میان برداشته نشود، بعید است که گفت‌وگوهای میان‌افغانی سربگیرد و نتیجه بخش باشد. کابل ممکن است بار دیگر در تهیه فهرست شرکت کنندگان گفت‌وگوهای میان‌افغانی دچار مشکل شود. واقعیت این است که نه حکومت و نه احزاب می‌تواند در این پروسه همدیگر را نادیده بگیرد.
