دعوت به امریکا؛ نظام جمهوری و آزمون طرح صلح رییس جمهور
طرح صلح رییس جمهور غنی در سطح تئوری خیلی خوب است، ولی هنوز در عرصه عمل آزمون پس نداده، چنین میپندارم که سفر احتمالی آینده رییس جمهور غنی به امریکا در واقع میدان آزمون پس دادن طرح صلحی است که بر بنیاد آن مذاکرات مستقیم میانافغانی پیگیری خواهد شد.
به تازگی ریاست جمهوری خبر داد که رییس جمهور غنی با دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا گفتوگوی تیلفونی داشته و در این تماس، آقای ترامپ رییس جمهور غنی را به امریکا دعوت کرده است. ظاهراً به نظر میرسد که دعوت آقای ترامپ از سوی محمد اشرف غنی اجابت شده و احتمالاً رییس جمهور در آینده نزدیک به امریکا سفر میکند.
هرچند تاکنون این سفر محقق نشده و معلوم هم نیست که رخ خواهد داد یا نه، ولی از جهتی خواستم روی آن مکث کوتاه داشته باشم. این جهت بدون شک تقابل و عدوان «جمهوریت» و «امارت» مورد نظر طالبان است.
رییس جمهور غنی در دوره ده ماهه مذاکرات مستقیم میان طالبان و امریکا همواره از نظام جمهوری در برابر امارت اسلامی حرف میزد و میگفت که مردم افغانستان نظام جمهوری را خط سرخ خویش در برابر هر نوع توافق صلح و مذاکرات میدانند.
در این سفر (اگر محقق شود) دو موضوع خیلی مهم و استراتژیک است.
۰- برهم خوردن مذاکرات میان امریکا و طالبان،
۰- طرح صلح اشرف غنی و بحث روی آن با رهبری امریکا؛
امریکا و طالبان ۹ دور مذاکره کردند، در این مذاکرات دولت افغانستان هیچ نقش نداشت و در برخی موارد حتا موضع شدید انتقادی نیز علیه آن گرفت.
اکنون و پس از تبادله دو استاد خارجی دانشگاه امریکایی افغانستان با انس حقانی و دو عضو مهم دیگر شبکه حقانی چنین میپندارم که سفر احتمالی آینده رییس جمهور به امریکا فرصت خوبی است برای او که کاخ سفید نشینان را وادار به حمایت از طرف صلح خویش بسازد.
در یک ماده طرح صلح رییس جمهور غنی به مذاکره با امریکا برای تمویل نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان و کاهش هزینه نظامی امریکاییها، خروج آنان از افغانستان و واگذاری منابع مالی در حد نیاز نیروهای ملی مسلح افغانستان در اختیار دولت اشاره شده است.
اکنون با این سفر، رییس جمهور غنی به خوبی میتواند برای این طرح لابی کرده و به مقامات کاخ سفید حالی کند که عدم حضور دولت قانونی و مشروع افغانستان در روند مذاکرات به سود هیچ طرف نیست؛ نه در منطقه و نه در جهان.
چنین به نظر میرسید که امریکا با طالبان توافق کرده و این گروه را به عنوان آلترناتیفی در بستر قدرت سیاسی افغانستان در بدل دولت و نظام جمهوری میپذیرد که در دقیقه نود چنین نشد. حال باید محتاط بود چون هیچ دور از ذهن نیست که دولت امریکا هر لحظه یک جناح و یک گروه همانند طالبان را موازی با نظام دموکراسی در افغانستان مطرح و آلترناتیف نسازد.
امریکا همواره نشان داده که شریک خوب سیاسی برای کسی نیست و اگر منافع آن ایجاب کند با هر کس و هر جناح دشمنی کرده و با هر دشمن دوست شود.
در این راستا باید اشتراک دولت امریکا با حکومتهایی مثل دولت ویتنام، رژیم شاهنشاهی ایران و کشورهای اروپا غربی مطالعه شود.
اگر رییس جمهور غنی به دنبال بقا و بودن در قدرت برای پنج سال بعدی و به جا گذاشتن میراث جمهوری برای اخلاف خویش است که بدون شک هست، باید بیشتر تلاش کند تا گروه طالبان و هر حلقه ضد نظام دموکراسی در بستر منطقه و جهان طرد شده و از دولت مشروع کشور حمایت شود.
طرح صلح رییس جمهور غنی در سطح تئوری خیلی خوب است، ولی هنوز در عرصه عمل آزمون پس نداده، چنین میپندارم که سفر احتمالی آینده رییس جمهور غنی به امریکا در واقع میدان آزمون پس دادن طرح صلحی است که بر بنیاد آن مذاکرات مستقیم میانافغانی پیگیری خواهد شد.