دموکراسی توافقی؛ بحران سیاسی و فروپاشی اعتماد ملی

ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎی اﺣﺴﺎسی و سطحیﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻫﻮاﺩاﺭاﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮ و ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻏﻴﺮ ﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺎﻥ آﻧ‌ﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﭘﺎشی ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی ﺳﺮﻋﺖ میﺒﺨﺸﺪ.

ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻥ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺣﻜﻮﻣﺘﺪاﺭی ﺧﻮﺏ اﺯ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ‌ﻫﺎی ﺗﻤﺪﻥ ﻏﺮﺏ ﻣﺤﺴﻮﺏ می‌شود.
اﻳﻦ ﺭﻭﺵ، ﭼﻮﻥ مبتنی ﺑﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪی اﺳﺖ و اﻧﺘﻘﺎﻝ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ آﻣﻴز ﻗﺪﺭﺕ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﺭای ﻫﺮ ﻋﻀﻮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋلی‌اﻟﺴﻮﻳﻪ ﺻﻮﺭﺕ می‌گیرﺩ؛ ﻟﺬا ﺑﺎ ﻣﺒﺎنی اﺳﻼﻡ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ اﺣﻜﺎﻡ ﺛﺎﻧﻮﻳﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺎﺯﮔﺎﺭی و ﻫﻤﺨﻮانی ﺩاﺭﺩ.
ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی: ﺟﻮامعیﻛﻪ ﺩاﺭای ﺗﺮﻛﻴﺐ و ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﺎﻫﻤﮕﻮن و ﺷﻜﺎف‌های اﺟﺘﻤﺎعی و ﺗﺎﺭیخی ﻻﻳﻨﺤﻞ می‌باﺷﺪ، ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ﺑﺮای اﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ ﻣﺤﺴﻮﺏ می‌شوﺩ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻧﺘﻘﺎﻝ ﻗﺪﺭﺕ اﺯ اﺳﺘﺎﺩ ﺷﻬﻴﺪ ﭘﺮﻓﻴﺴﺮ ﺑﺮﻫﺎن‌الدین ﺭﺑﺎنی ﺑﻪ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯی و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺣﺪﺕ ملی ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ.
ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی:
۱- اﺯ ﺩﻳﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎسی ﺳﻴﺎسی ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی ﻣﺘﺰﻟﺰﻝ و بیﺑﻨﻴﺎﺩ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ ﺁﺳﻴﺐ، ﺑﻨﻴﺎﺩﻫﺎی آﻥ ﻓﺮﻭ میﭘﺎﺷﺪ.
۲- ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎیی ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎﺱ ﺗﻼﺵ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ به ﻮﺟﻮﺩ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺑﻪ ﺭاحتی ﺿﺮﺏ ﺻﻔﺮ ﮔﺸﺗﻪ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻂﻪ اﻭﻝ ﺳﻘﻮﻁ ﻣﻴﻛﻨﺪ.
۳- اﻓﻜﺎﺭ ﻋﻤﻮﻡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﭘﺮﻳﺸﺎنی و اﺿﻂﺮاﺏ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻗﺮاﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺭﻭﺡ ﺁﺭاﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ اﺯ ﻓﻀﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺧﺖ ﺑﺮ میﺒﻨﺪﺩ.
۴- ﮔﺮﮒﻫﺎی ﺩﺭ ﻛﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ یک ﺑﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻠﺖ ﺭا ﺩﺭ ﻣﺴﻠﺦ ﺧﻮاست‌های شیطانی ﺷﺎﻥ ﺑﺮﺩﻩ و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ملی ﺷﺎﻥ ﺭا ﻣﻴﺪاﻥ ﺗﺎﺧﺖ و ﺗﺎز ﺧﻮﺩ ﻗﺮاﺭ می‌دﻫﻨﺪ.
۵- ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﻫﺎی اﺣﺴﺎسی و سطحیﻧﮕﺮاﻧﻪ ﻫﻮاﺩاﺭاﻥ ﺩﺭﮔﻴﺮ و ﻗﻀﺎﻭﺕ ﻏﻴﺮ ﻣﺪﺑﺮاﻧﻪ ﻗﻠﻢ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﺎﻥ آﻧ‌ﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮﻭﭘﺎشی ﭘﺎﻳﻪﻫﺎی ﺩﻣﻮﻛﺮاسی ﺗﻮافقی ﺳﺮﻋﺖ میﺒﺨﺸﺪ.
ﺭاﻫﻜﺎﺭ:
ﺑﺮای ﺑﻴﺮﻭﻥﺭﻓﺖ اﺯ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻴﻦ اﺳﺘﺎﺩ ﻋﻂﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻮﺭ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺣﺪﺕ ملی ﺑﻪ ﺩﻭ اﻗﺪاﻡ ﻓﻮﺭی ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻳﻢ.
اﻗﺪاﻡ اﻭﻝ: اﺯ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﺎﻣﺪ ﻛﺮﺯی ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻥ ﻣﻮﺳﺲ ﺩﻣﻮﻛﺮاسیﺩﺭ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ. ﻛﺮﺯی ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺼﻤﻢ و ﺟﺪی ﺑﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ اﺯ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﺟﺎﻧﺒﺪاﺭی ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺣﺪﺕ ملی ﻗﺮاﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﮕﺫاﺭﺩ ﭼﺎلش‌های ﺳﻴﺎﺳی ﻣﻀﺎﻑ ﺑﺮ ﺷﻜﺎف‌های اﺟﺘﻤﺎعی ﺑﻪ یک ﺟﺒﻬﻪ ﻭﺳﻴﻊ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺣﺪﺕ ملی ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪﻩ و ﺗﻤﺎﻡ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎی ملی و ﺑﻴﻦالمللی ﺑﻪ ﺑﺎﺩ ﻓﻨﺎ ﺭﻭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ آن صورت اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﻛﺮﺯی ﻧﻪ ﻣﻮﺳس ﺩﻣﻮﻛﺮاسی و ﻧﻪ ﻣﺸﺮ ﻗﻮمی ﺑﺎقی ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ.
ﺷﻬﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺩﺭ ﺩﻭﺭاﻥ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ اﺯ اﻳﻦ میﺘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺒﺎﺩا ﺟﺒﻬﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺭﻧﮓ و ﺑﻮی ﻗﻮمی و سمتی ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ!
ﻟﺬا ﺗﻼﺵ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎی ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮ ﺷﻮﺩ، اﻣﺎ ﻣﺎﻫﻴﺖ ملی و افغانی ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﺷﺮایطی ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺠﺎﻫﺪﻳﻦ اﺯ ﻛﺎﺑﻞ ﻋﻘﺐنشینی و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎﻝ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ، ﺩﺭ آﻥ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻫﻴﭻ ﺭﺳﺎﻧﻪ و ﺳﻨﮕﺮ ﻛﺎﻏﺬی ﺑﺮای ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎقی ﻧﻤﺎﻧﺪﻩ ﺑﻮﺩ.
ﺷﻬﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺷﺎﻩ ﻣﺴﻌﻮﺩ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺻﺪﺭ اﻋﻆﻢ ﻭﻗﺖ ﺷﻬﻴﺪ ﻏﻔﻮﺭﺯی و ﺩاﻛﺘﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺒﺪاﻟﻠﻪ ﺑﻨﺪﻩ ﺭا ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻥ ﻣﺴئول فرهنگی و ﻧﺸﺮﻳﻪ ﭘﻴﺎﻡ اﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﻪ ﻣﻨﻆﻮﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪهی ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻓﻜﺮی و علمی ﺩﺭ ﺟﻤﻬﻮﺭی اﺳﻼمی اﻳﺮاﻥ ﻣﻨﺼﻮﺏ ﻧﻤﻮﺩﻧﺪ.
ﺯﻣﺎنیﻜﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎﻥ ﺭﻭﺷﻦ وﺟﺒﻬﻪ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﺭﻧﮓ و ﺑﻮی ملی و اﻓﻐﺎنی ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮﺩ، ﻣﺮﻛﺰ ﺭا ﺗﻌﻂﻴﻞ و ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺭا ﺩﺭ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪ.
ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ: اﺷﺮﻑ غنی ﺑﻪ ﻋﻨﻮاﻥ ﺭﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻭﺣﺪﺕ ملی ﺑﺎ اِﺷﺮاﻑ ﺑﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺳﻴﺎسی اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺧﻮبی میﺪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ کسی اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ علمی ﺑﺎﻻ و ﺧﺮﺩ ﺳﻴﺎسی ﺑﻪ اﺭﻳﻜﻪ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﻜﻴﻪ ﺯﺩﻩ اﺳﺖ، ﻟﺬا ﺗﻮﻗﻊ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﺨﺒﮕﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ اﺯ ﺟﻨﺎﺏ اﻳﺸﺎﻥ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺒﻨﺎ ﻗﺮاﺭ ﺩاﺩﻥ ﺗﻴﻮﺭی عزم ملی و ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺳﻴﺎسی ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻧﻆﺎﻡ ﺳﻴﺎسی ﻛﺸﻮﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭا اﺯ ﭼﺎلش‌های ﺳﻴﺎسی و ﺷﻜﺎف‌های اﺟﺘﻤﺎعی ﺑﺮای ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺠﺎﺕ ﺑﺨﺸﺪ و اﻻ ﺑﺎﺯ ﻫﻢ، ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻜﺮاﺭ ﺧﺎﻃﺮﻩ ﺗﻠﺦ و ﻧﺎﮔﻮاﺭ ﺳﻨﺖ ﺗﺎﺭیخی اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ روی ﻛﺎﺭ آﻣﺪﻥ ﻫﺮ ﺭﮊﻳﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩﻫﺎی ﺭﮊﻳﻢ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺿﺮﺏ ﺻﻔﺮ ﺷﺪﻩ و ﻣﻠﺖ اﺯ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻜﺎملی ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺣﻜﻮمتﺪاری ﺑﺎﺯ ﻣﺎﻧﺪﻩ و ﻣﻴﺮاﺙﺩاﺭ ﺷﻮﻡ ﺷﻜﺎف‌های اﺟﺘﻤﺎعی ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
داکتر دانش بختیاری