دنمارک چگونه به «لانه جاسوسی» و شنود سایبری امریکا در اروپا تبدیل شد؟
نویسنده سپس مینویسد که «جاهطلبی جاسوسان سایبری ایالات متحده برای شنود و جمعآوری از کل جهان از جمله از متحدانشان مسبوق به سابقه است و امری تازه محسوب نمیشود»
بر اساس یک تحقیق رسانهای که روز یکشنبه ۳۰ می منتشر شد، دنمارک به یک سازمان اطلاعاتی کشوری در ایالات متحده برای جاسوسی از رهبران اروپایی کمک کرده و به محل اصلی شنود و جمعآوری اطلاعات اروپایی به نفع سازمانهای اطلاعاتی امریکا تبدیل شده است.
فرانس۲۴ با انتشار گزارشی در این خصوص به قلم خبرنگار خود سباتین سیبت که متن آن در وبسابت این شبکه خبری منتشر شده، به سابقه و نقش محوری دنمارک در این همکاری پرداخته است.
نویسنده در ابتدای گزارش خود تاکید میکند که کمک جاسوسان دانمارکی به آژانس امنیت ملی ایالات متحده برای جمعآوری اطلاعات از رهبران اروپایی امری تازه نیست و این کشور اسکاندیناوی مدتها است نقشی اساسی در این زمینه ایفا میکند.
در این گزارش تاکید شده است که همکاری میان سرویسهای اطلاعاتی و جاسوسی دانمارک و ایالات متحده امریکا طی سالهای گذشته با مرور زمان تقویت شده است.
نویسنده میافزاید که دانمارک پیشتر دست کم طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ به پایگاه اطلاعاتی آژانس امنیت ملی ایالات متحده برای جاسوسی از آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و دیگر سیاستمداران و شخصیتهای آلمانی، فرانسوی، نارویجی و سویدنی تبدیل شده بود.
این موضوع حاصل یک تحقیق رسانهای از سوی یک شبکه تلویزیونی دنمارک با همکاری چند رسانه اروپایی از جمله روزنامه لوموند است که روز یکشنبه ۳۰ می رسانهای و افشا شد.
نویسنده سپس مینویسد که «جاهطلبی جاسوسان سایبری ایالات متحده برای شنود و جمعآوری از کل جهان از جمله از متحدانشان مسبوق به سابقه است و امری تازه محسوب نمیشود».
وی در این خصوص به افشاگریهای ادوارد اسنودن در سال ۲۰۱۲ اشاره میکند که به اعتقاد وی امکان روشنگری در باره مقیاس واقعی برنامه جاسوسی سایبری گسترده از سوی آژانس امنیت ملی ایالات متحده را فراهم کرد.
تحقیق تلویزیون دولتی دانمارک بر اساس گزارش داخلی سرویسهای اطلاعاتی این کشور انجام شده که سال ۲۰۱۳ پس از رسوایی مرتبط با ماجرای اسنودن سفارش داده شده بود.
هدف از انجام تحقیق یاد شده که به افشاگری جنجالی در باره جاسوسی امریکا از رهبران اروپایی منجر شد این بود که مشخض شود گوشهای بزرگ ایالات متحده تا چه میزان از اطلاعات جمعآوری شده در خاک دنمارک پر شده است.
عضو غیررسمی «باشگاهِ فایو آیز»
همکاری سرویس اطلاعات نظامی خارجی دنمارک با آژانس امنیت ملی ایالات متحده که تحقیق رسانهای یاد شده بر آن تاکید دارد و نیز انتخاب این کشور اسکاندیناوی شمال اروپا به عنوان پایگاهی برای فرود جاسوسان امریکایی و جمعآوری اطلاعات از متحدان امریکا در قاره کهن شاید با نکات اعجابآور دیگری نیز همراه باشد.
فرانس۲۴ در این گزارش به نقل از فلمینگ اسپلیدزبول هانسن، کارشناس امنیت بینالمللی در انستیتوی روابط بینالملل دنمارک میگوید: «در واقع این ماجرا چندان تعجبآور نیست و افشاگریهای تازه تنها جزئیاتی را به یک رسوایی که سال گذشته در دنمارک برملا شد، اضافه میکند».
نویسنده گزارش میافزاید: سرویس اطلاعات نظامی خارجی دنمارک همچنین از بهار سال ۲۰۲۰ همکاری نزدیک با آژانس امنیت ملی ایالات متحده برای شنود شخصیتها و گروههای صنعتی دنمارک را برای دستیابی به اهداف تعیین شده آغاز کرده است.
فلمینگ هانسن که خود برای سرویس اطلاعات خارجی دنمارک کار کرده، میگوید: مقامات در آن زمان اغلب دست به پنهانکاری میزدند و تنها نسبت به این امر که سرویس اطلاعات نظامی خارجی دنمارک برای ممانعت از جاسوسی یک قدرت خارجی در خاک دنمارک مداخله نکرده ابراز تاسف میکردند.
این کارشناس امنیتی سپس با اشاره به نقش رسانهها در برملا کردن آنچه امریکاییها در خاک دنمارک انجام میدهند، میگوید: «دنمارک احتمالاً تنها کشوری است که بدون ترس از عواقب این کار اجازه داده تا چنین اقداماتی در خاک خود انجام شود».
اگر چنین به نظر میرسد که آژانس امنیت ملی ایالات متحده میتواند در مصئونیت کامل از خاک دنمارک برای جاسوسی از کل اروپا استفاده کند، دلیل عمده آن سنت دیرین همکاری بین سرویسهای اطلاعاتی دو کشور است.
هفتهنامه دنمارکی ویکنداویزن Weekendavisen ضمن انتشار مطلبی با اشاره به این همکاری مینویسد که دنمارک به نوعی عملاً به عضو دوفاکتو و غیررسمی باشگاه فایو آیز (گروه سرویس های اطلاعتی پنج کشور اصلی انگلیسی زبان) تبدیل شده است.
کیبلها و جنگها
این رابطه نزدیک بین یک کشور شمال اروپا و ابرقدرت امریکا به اوایل دهه ۱۹۹۰ باز میگردد. کپنهاگ در آن زمان متوجه شد که روی یک معدن طلای جاسوسی نشسته است: کیبلهای زیردریایی که ارتباطات الکترونیکی بین ایالات متحده و اروپا را برقرار میکرد از آبهای سرزمینی این کشور عبور میکرد.
سرویس اطلاعات نظامی خارجی دانمارک به طور مخفیانه موفق به دسترسی و استفاده از این کابلها میشود و به دنبال آن تلاش میکند تا از این راه نزد سرویس اطلاعاتی امریکا کسب درآمد کند.
«زوددویچه تسایتونگ»، روزنامه نزدیک به جریان چپ میانه آلمان در این خصوص مینویسد که آژانس امنیت ملی ایالات متحده موسوم به «اِناساِی NSA» این پیشنهاد همکاری را دو دستی قاپید و از آن استقبال کرد.
همزمان دانمارک سیاست حمایت نظامی از ایالات متحده را در پیش گرفت به نحوی که بریتانیا از این حیث به یک متحد درجه دوم امریکا تبدیل شد.
فلمینگ هانسن در این خصوص میگوید: «ما در کنار امریکاییها در لیبیا، سوریه یا حتی در افغانستان جنگیدیم. میتوان گفت که ما کشوری درگیر جنگ هستیم و این ماجرا تقریباً سی سال است که ادامه دارد».
این متخصص مسائل امنیتی در موسسه روابط بینالملل دنمارک سپس میافزاید: یک همکاری نظامی که بنا به ماهیت خود افزایش تبادل اطلاعات نیز به دنبال دارد.
وقتی آژانس امنیت ملی ایالات متحده در اواخر دهه ۲۰۰۰ به فکر راهاندازی مرکزی در شمال اروپا برای پردازش اطلاعات جمعآوری شده از قاره کهن افتاد، دنمارک به نظر یک گزینه مناسب و قابل پیشبینی برای این طرح بود.
سرویس اطلاعات نظامی خارجی دنمارک بر این اساس با کمک امریکا یک مرکز بزرگ پردازش داده را در جزیره آماگر واقع در شرق کپنهاگ بنا کرد تا به سرویسهای اطلاعاتی امکان دهد از هرگونه ارتباطات رهگیری شده به کمک ابزارهای نظارت الکترونیکی جاسوسان سایبری امریکا بهره برداری کنند.
دنمارک در عوض چه چیزی به دست میآورد؟
واشنگتن از آنجا که دنمارک در مکانی استراتژیک در کناره دریای شمال و نه چندان دور از اقیانوس منجمد شمالی واقع شده و این اهمیت موقعیت استراتژیک احتمالاً در سالهای آینده بیشتر هم خواهد شد به متحد اروپایی خود وابستگی زیادی پیدا کرده است.
فلمینگ هانسن در این خصوص تاکید میکند که به اعتقاد وی این همکاری حتی به دلیل مسائل حساس مرتبط با قطب شمال قویتر هم خواهد شد.
این همکاری میان جاسوسان دو کشور متحد یک طرفه نیست. کارشناس دنمارکی مسائل امنیتی در این زمینه میگوید: «همکاری میان دو کشور به دنمارک امکان داده تا به اطلاعات سرویسهای امریکایی که به عنوان مثال از حیث کیفی از اطلاعات سرویسهای آلمانی بهتر هستند دسترسی داشته باشد.
وی در ادامه تصریح میکند که این همکاری همچنین راهی برای کسب اعتبار سیاسی نزد واشنگتن است که دنمارک از راه دیگر شاید نتواند تا این حد به آن دست پیدا کند.
این کارشناس مسائل امنیتی میگوید که بازی هم اکنون برای مقامات دنمارکی ارزش شمع را دارد. به گفته فلمینگ هانسن «آنچه برای رهبران مهم است تأثیر بر افکار عمومی ملی است و در حال حاضر عواقب آن محدود است».
اما این کارشناس پیشبینی میکند که اگر شیر اطلاعات حساس و افشاگریها بیش از این باز شود، فشارها بر مقامات دنمارکی برای آنکه ثابت کنند کشورشان به بهای ارزانی به لانه جاسوسان سایبری امریکا تبدیل نشده، افزایش خواهد یافت.