تام مالینوسکی نماینده دموکرات امریکا که مخالف برنامه خروج بایدن از افغانستان است، میگوید: «این داستانی است که ما به خود میگوییم تا هنگام ترک احساس بهتری داشته باشیم. هیچ چیز برای پیشنهاد نداریم که باعث شود چیزهایی را که آنها برای حذف آن جنگیدهاند، حفظ کند»
ترجمه و تلخیص: سیدطاهر مجاب – خبرگزاری دید
برنامه رییس جمهور بایدن برای خروج نظامیان امریکایی از افغانستان موجب انتقادات شدیدی شده است مبنی بر این که قدرتگیری طالبان عواقب وحشتناکی، به ویژه برای حقوق زنان و دختران در پی خواهد داشت.
در پاسخ، مقامات بلندپایه دولت بایدن استدلال میکنند که سرانجام این برنامه ممکن چنین وحشتناک و هولناک نباشد. آنها میگویند که طالبان پس از گرفتن قدرت جزئی یا کامل برای به دست آوردن مشروعیت و حمایت مالی قدرتهای جهان، شاید چنین خشن نباشند.
انتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا در برنامه «این هفته» ایبیسی گفت که طالبان باید قدرت را از طریق یک روند سیاسی منظم به دست آورند، نه با زور. وی گفت: «اگر آنها مشروعیت بینالمللی میخواهند، اگر آنها نمیخواهند طرد و منفور شوند».
روز چهارشنبه، آقای بلینکن اعلان کرد که دولت در تسریع ۳۰۰ میلیون دالر کمک بشردوستانه برای افغانستان با کانگرس همکاری میکند. بلینکن در بیانیهای گفت: «همانطور که ایالات متحده شروع به خروج نیروهایش میکند، ما از کمکهای غیرنظامی و اقتصادی خود برای پیشبرد صلح عادلانه و پایدار برای افغانستان و آینده روشنتر برای مردم افغانستان استفاده خواهیم کرد».
پس از اعلامیه خروج هفته گذشته آقای بایدن به خبرنگاران، یک مقام ارشد دولت گفت که نفی مشروعیت بینالمللی مجازاتی برای هر گونه تلاش علیه حقوق بشر و حقوق زنان در این کشور است.
برخی مقامات امریکایی و بعضی کارشناسان نظریه «طرد و منفور» را معتبر میدانند و میگویند که رهبران طالبان سابقه جستجوی اعتبار بینالمللی را دارند و به رفع تحریمهای بینالمللی اولویت بالایی قایل هستند. طالبان تمایل خود را برای دریافت کمکهای خارجی جهت بازسازی کشورشان بعد از دو دهه جنگ نشان دادهاند.
از سویی هم، برخی کارشناسان بر این باورند که رهبران طالبان در سالهای اخیر میانهرو شدهاند و درک کردهاند که شهرهای افغانستان مدرن شده و مذاکرهکنندگان این گروه سفرهای بینالمللی داشته و جهان را طوری دیدهاند که بنیانگذاران این گروه به ندرت یا هرگز ندیدهاند.
با این حال، منتقدان این افکار را به طور فجیعی توهمآور و نادیده گرفتن اخلاق بنیادگرانه طالبان میخوانند – پوشش نحیف برای تنها گذاشتن این کشور با یک سرنوشت بیرحمانه و ظالمانه.
تام مالینوسکی نماینده دموکرات امریکا که مخالف برنامه خروج بایدن از افغانستان است، میگوید: «این داستانی است که ما به خود میگوییم تا هنگام ترک احساس بهتری داشته باشیم. هیچ چیز به پیشنهاد نداریم که باعث شود چیزهایی را که آنها برای حذف آن جنگیدهاند، حفظ کند».
با توجه به این واقعیت که آقای بایدن تا ۱۱ سپتمبر تمام نیروهای امریکایی را بیرون میکند، فشارهای دیپلماتیک و مالی از معدود ابزارهایی است که ایالات متحده میتواند برای مهار طالبان استفاده کند. در حال حاضر، ایالات متحده به کمکهای نظامی خود به دولت افغانستان ادامه میدهد به این امید که نیروهای امنیتی افغانستان بیش از حد مورد تاخت و تاز قرار نگیرند.
در همین حال، جفری ایگرز که در دوران اوباما مشاور ارشد جنرال استنلی مککریستال بود، میگوید: «تعریف از آنچه نفوذ قابل قبول آینده بالای طالبان در افغانستان است، دشوار خواهد بود.»
آقای ایگرز میگوید که تعریف و اجرای انتظارات پیرامون روابط طالبان با گروههای تروریستی مانند القاعده و داعش آسان است، اما تعریف از حقوق اجتماعی و انسانی چالش برانگیزتر خواهد بود.
بارنت روبین کارشناس امور افغانستان و کسی که به عنوان مشاور ارشد نماینده ویژه رییس جمهور باراک اوباما به افغانستان خدمت کرده، از جمله کسانی است که میگوید امیدوار است طالبان با استفاده از روشهای غیرنظامی قابل تحمل باشند.
آقای روبین مدعی است که امریکا بالای نقش فشار نظامی یا حضورش بیش از حد حساب باز کرده و اهرم فشاری را که تمایل طالبان برای رهایی از تحریم، مشروعیت و کمکهای بینالمللی دارد، دستکم گرفته است.
روبین میافزاید که توافقنامه امضاشده طالبان با دولت ترامپ در ماه فبروری واشنگتن را به آغاز روند حذف تحریمهای سازمان ملل متحد بالای این گروه متعهد کرده است. این توافقنامه به تضمینی اشاره میکند که ایالات متحده به دنبال همکاری اقتصادی برای بازسازی دولت اسلامی پسا-صلح افغانستان خواهد بود.
جنرال جوزف دانفورد رییس اسبق ستاد مشترک ارتش امریکا با بیان این که تمایل طالبان برای رفع تحریمها، مشروعیت بینالمللی و کمک خارجی ممکن خشونت این گروه را مهار کند، میگوید: «بعضی اوقات ما فکر میکنیم هیچ اهرم فشاری بالای طالبان نداریم».
با این همه، هنوز مشخص نیست که طالبان چگونه میتوانند تناقض بین مواضع جزمی و کوتهفکرانه خود را که محدودکننده حقوق زنان و تکثر سیاسی است با استانداردهای دولت امریکا و کانگرس حل کنند.
چنین گزینههایی در دهه ۱۹۹۰ وقتی طالبان اکثریت افغانستان را تحت کنترول داشتند، ارائه شد. برای چندین سال متوالی، طالبان هیئتهایی را به مقر سازمان ملل متحد فرستاد و خواستار مشروعیت شد، اما نتیجه نداشت.
مکمستر جنرال سهستاره بازنشسته که در دولت ترامپ به عنوان مشاور امنیت ملی خدمت کرد، میگوید: «باور به این که طالبان طی ۲۰ سال گذشته به طور اساسی تغییر کردهاند، یک توهم است.» وی این عقیده را که طالبان به دنبال پذیرش بینالمللی بودند، رد کرد.
او میافزاید: «این غلط است که فکر کنیم بین طالبان و القاعده یک خط واضح وجود دارد. آنها گفتهاند که اولین اقدام شان احیای امارت اسلامی افغانستان است. اگر این اتفاق بیفتد، فاجعه انسانی با ابعاد عظیم خواهد بود».